Freyr - 01.06.1936, Síða 18

120
F R E Y R
Sámsstöðum 1933, og er samsett þannig:
Mjúkfax 19%, háliðagras 4.3%, vallar-
foxgras 9.1%, vallarsveifgras 35%, og
32.6% túnvingull, allt. ísl. fræ nema
vallarfoxgrasið.
Nr. 3 eru 5 tegundir grasa, og þann-
ig samsett: 25% vallarfoxgras, 10%
vallarsveifgras, 10% hávingull, 35%
túnvingull og 20% mjúkfax, sömuleiðis
ísl. fræ nema vallarfoxgrasið.
Nr. 4 samsett af 5 grasteg.: 15% vall-
arfoxgras, 20% vallarsveifgras, 50%
túnvingull, 10% mjúkfax og 5% snar-
rót.
Nr. 5 samsett af 4 grasteg. og allt ísl.
fræ: 30% háliðagras, 30% hávingull,
20% túnvingull og 20% mjúkfax.
Nr. 6 samsett af 5 grasteg. alt ísl.
fræ: 10% háliðagras, 10% vallarsveif-
gras, 35% hávingull, 35% túnvingull
og 10% mjúkfax.
Við gróðurathuganir, sem gerðar hafa
verið kom í ljós, að þær tegundir voru
ráðandi í heyinu sem mest var af í
hverri blöndu að undanskildri blöndu
nr. 2. Þar var á 3. ári frá sáningu vall-
arfox- og háliðagras ráðandi, en 2. árið
var mjúkfax ráðandi tegund í öllum ísl.
fræblöndum.
Það er alveg órannsakað hvernig hey-
gæðin hafa verið frá hverri blöndu, en
það má nú ljóst vera, af þeirri tilraun
sem að framan er lýst, að það er hægt
að framleiða það grasfræ hér á landi
sem minnsta kosti getur gefið eins mikla
uppskeru og erlent fræ.
Vitanlega er hér um engan úrslita-
dóm að ræða, aðeins, að sú litla til-
raunareynsla, sem fengin er síðustu árin
hér á Sámsstöðum bendir í þá átt, aS
það er hægt að framleiða fræ af þeim
grastegundum hér á landi sem til tún-
ræktar getur gefið fullt eins mikinn
uppskeruþunga og erlent fræ. Gildir
þetta fyrir hreinræktun af háliðagrasi
og túnvingul og þær fræblöndur, sem
reyndar hafa verið 2 síðustu árin.
Tilraunir með erlendar og innlendar
fræblöndur á árunum 1925—1932 í
Gróðrarstöðinni í Reykjavík hafa bent í
sömu átt.
Við þær tilraunr, sem að framan er
getið um, hefir ávalt verið notaður til-
búinn áburður og þær eru gerðar á
tveggja ára bygg- og hafraræktuðum
leirmóajarðvegi með meðal frjósemi.
Reitastærð 20 m2 og samreitir 4 og 5.
Áburður að meðaltali um 400 kg. nitro-
phoska á ha. árlega.
Skal nú vikið að fræfram-
Frækræktin , ^ ^ ^
sjáif leioslunni. Þao sem sem ser-
staklega torveldar frærækt
hér á landi er óstöðugt tíðarfar. Sér-
staklega eru votviðrin í júlí og ágúst
sem oft hamla góðum árangri. Gæti eg
vel trúað, að frærækt af túnvingul og
vallarsveifgrasi mundi verða auðveldari
í framkvæmd á Norðurlandi, og jafnvel
gætu fleiri tegundir komið þar til greina.
Fræ það, sem rannsakað hefir verið frá
Norðurlandi hefir alltaf haft hærra gró-
magn en sunnlenzkt, og stafar þetta ef-
laust af tíðarfarinu.
En þótt tíðarfar hér á Suðurlandi sé
ekki hagstætt frærækt flestra tegunda,
þá hefir þó fræ það, sem hér hefir verið
ræktað í stöðinni oftast haft 60—90 %
grómagn að undanskildumsmásýnishornum
ýmsra stofna, er gróið hafa mun lakar.
Yfirleitt virðist nauðsynlegt að þurrka
fræuppskeruna vel, áður en sett er tii
geymslu. Hafa nokkrar tilraunir sýnt
nú síðustu árin, að fræ það, sem gróið
hefir með 80% hefir aukið við grómagn
sitt 10—12%, ef það hefir verið þurrk-
að aukalega (þ. e. í viðbót við útiþurrk-