Freyr - 01.02.1938, Side 4

18
P R E Y R
Á mjólkurbúum er mjólkin rannsökuð
á þann hátt, að gera má sér grein fyrir
því, hversu mikið er í henni af gerlum, og
síðan er hún flokkuð og verðlögð eftir
því hvað slík rannsókn hefir leitt í ljós.
Rannsókn þessi (Reduktase rannsóknin)
styðst við litbrigði, sem mjólkin tekur, ef
í hana er látin litarefnisupplausn (metyl-
en-blátt) og koma fram því fyr, sem
meira er af gerlum.
Nú er það sitt hvað að vita hvers ber að
krefjast — og er krafist — og svo hitt, að
fullnægja kröfunum.
Margir vilja líta svo á, að kröfurnar
séu byggðar á ,,teorium“, sem ómögulegt
sé að fullnægja í framkvæmdinni, og
hirða þá ekki um að gera það, sem þó er
hægt, ef alls hreinlætis er gætt í fjósun-
um og við alla meðferð mjólkurinnar
heima fyrir, og álíta ekki að miklu máli
skifti, hvort gerlamergðin í hverjum ten-
ingssentimetra (ccm.) af mjólkinni er
nokkrum milljónum meiri eða minni —
því að oftast veltur þetta á milljónum,
jafnvel svo tugum og hundruðum skiftir.
Þar, sem málið hefir verið rækilega
skýrt fyrir almenningi, og sýnt hefir ver-
ið með tilraunum og rannsóknum, hvað
hægt er að gera, með viðráðanlegu móti,
til þess að bæta mjólkina — þenna „lífs-
elexir,“— að þessu leyti, og þegar mjólk-
in er flokkuð og verðlögð eftir gæðum,
þá hefir mikið áunnist í ,,vöruvöndun“ og
skilningur vaknað meira og meira fyrir
fjárhagslegri þýðingu þessa máls og
heilsufræðislegri nauðsyn. En jafnvel
þeir, sem hafa öðlast þenna skilning og
sýna á margan háttgóða viðleitni, til þess
að fullnægja heilsufræðislegum kröfum
í þessu efni, verða þó æði oft fyrir þeim
vonbrigðum, að þeirra mjólk reynist ekki
ætíð öllu hreinni en frá nágrönnum
þeirra, sem þó er vitanlegt um, að minna
hirða um hreinlæti við meðferð mjólkur-
innar. Það, sem mönnum er nauðsynleg-
ast að vita í þessum efnum er:
1. Hversvegna hreinlæti er nauðsyn-
legt við framleiðslu mjólkurinnar.
2. Hverjar eru hinar nauðsynlegustu
hreinlætisreglur, og hvernig mjólkin
verður ,,óhrein“.
3. Hvernig á að beita hreinlætisreglun-
um, til þess að ná réttu takmarki.
Eins og þegar er tekið fram, er mjólkin
ágætur næringarvökvi fyrir gerlana og
þeir eru „alstaðar nálægir“, en af því
leiðir að mjólkin getur mengast gerl-
um, af öllu sem kemur í beint eða óbeint
samband við hana. Það sem hér kemur
einkum til greina er þetta:
1. Kýrin sjálf, heilbrigðisástand hennar
og hirðing.
2. Fjósamaðurinn og sá sem mjólkar.
Þeir verða sjálfir að vera heilbrigðir og
hreinlátir og mega t. d. ekki hósta eða
hnerra, svo að írist úr vitum þeirra í
mjólkina.
3. Fóðrið, að það sé holt og gott og or-
saki ekki meltingartruflanir.
4. Loftræsting í fjósinu verður að vera
góð og ekki má þyrla upp ryki í fjós-
inu fyrir eða um mjaltir.
5. Mjólkurílát, síur og annað, sem
mjólkin kemur við, verður allt að hreinsa
vel og vandlega.
Um þessi atriði verður lítið rætt hér
frekar, nema hið síðastnefnda, og verður
í því efni skýrt frá tilraunum, sem „Stat-
ens Forsögsmejeri“ í Danmörku hefir
gert um hreinsun mjólkuríláta m. m.
Það er algengt að þvo mjólkurílát með
sjóðandi vatni og skola þau síðan með
volgu eða köldu vatni. Einkum þar, sem
mjólkurílátin eru mörg, er hætt við að
ekki verði ílátin öll þvegin með sjóðandi
vatni, og um kalda vatnið — brunn-
vatnið — er það nú upplýst með rann-
sóknum í úthverfum Kaupmannahafnar,