Freyr - 01.09.1938, Blaðsíða 6

132
P R E Y R
ófærir öllum skepnum; og þar sem þú
sér hinn sjálfbyrgingslega skóg gnæfa
yfir landið af hæðunum, var um sama
leyti ekkert nema lyngmóar, eða máske
eyðimelar. Hér hefir öllu verið um snú-
ið: flóarnir hafa verið þurrkaðir upp og
mórinn árlega verið færður burt til eldi-
viðar, þangað til komið var ofan að botni,
þá var nú tekið til að plægja og sá.
Hæðirnar og holtin hafa verið pæld
upp og losuð með pálum og pjökkum, þar
sem plógurinn vann ekki á; stórgrýtið
sprengt með jötunafli púðursins, rifið
með stálfleygum og flutt í burt til húsa-
bygginga, eða til að umgriða landið.
Þetta allt hefir nú lúð marga hönd,
beygt margt bak og tæmt margan vasa,
en það hefir líka fætt af sér ánægju og
auð á eftir.
Hvar sem litið er sést, að óþreytandi
atorka og starfsemi og tröllamáttur hug-
vitsins hafa styrkt hvað annað. Tilbúnar
hafnir, grafin skipgangssíki, hlaðnar brýr
og ágætir vagnvegir um landið allt lýsa
því.
Óteljandi margvíslegar gufuvélar, urg-
andi nótt og nýtan dag, fylla drjúgum
pyngjur manna dýrum seimi. Gufuvagn-
ar þeyta mönnum með gandreiðar hraða
landið á enda, og eru eins vel áburðar-
jálkar kotkarlsins eins og þeir eru gull-
toppar drottningarinnar. Gufuskipin ösla
drjúgum fram og aftur, móti falli og
vindi og ferja auð og hagsæld úr öllum
áttum inn í landið; og með rafsegulþráð-
um skrafa menn við kunningja sína í öðr-
um heimsálfum og sitja rólegir heima á
rúmum sínum“.
Þetta sem hér er lýst og margt fleira,
sem Torfi sá í Skotlandi, gefur honum
sýn yfir framtíð Islands og í sál hans
hljóma orð „listaskáldsins góða“:
„Veit þá engi að eyjan hvíta
á sér enn vor, ef fólkið þorir“.
Hann „þorir“ — og helgar hugsjón
skáldsins alla krafta sína upp frá þessu.
Þegar Torfi kom aftur heim úr Skot-
landsförinni settist hann fyrst að á Þing-
eyrum, og mun hafa vænst þess, að nú
yrði fyrirmyndarbúið stofnað, en úr því
varð ekki.
Haustið 1868 giftist Torfi frændkonu
sinni, Guðlaugu Zakaríasdóttur, systur-
dóttur Ásgeirs á Þingeyrum og næsta
vor reisa þau bú að Varmalæk í Borgar-
firði. Þar búa þau 2 ár, en þá (1871)
kaupir Torfi Ólafsdal í Dalasýslu og býr
þar til dauðadags.
í Ólafsdal kemur Torfi á fót, 1880,
fyrsta búnaðarskóla landsins, sem nokkra
framtíð átti — með stuðningi Vestur-
amtsins og heldur honum uppi sem sinni
eign til 1907.
Tildrögum skólastofnunarinnar hefir
Torfi lýst á þessa leið:
„Tildrögin til þess að skólinn komst á
fót voru þau, að nokkrir ungir menn létu
mig heyra á sér, að þeir vildu læra ýms
jarðabótastörf og árin 1877—’79 voru
hjá mér unglingsmenn til að læra að
plægja og slétta þúfur, annað lærðu þeir
ekki.1)
Nokkrir málsmetandi menn hvöttu mig
nú einnig til að byrja á yfirgripsmeiri
kennslu, og þetta hvorttveggja kom mér
til þess, að skrifa amtmanninum yfir
Vesturamtinu, veturinn 1878—’79 og
bjóðast til að takast á hendur að kenna
fáeinum mönnum jarðyrkju og búfræði,
ef hann sæi veg til að ég gæti fengið
hæfilegan styrk til slíks.
Amtmaðurinn tók uppástungu minni
mjög vel, og á amtráðsfundi í Stykkis-
*) Veturna 1875 og 187C hafði Torfi uuglinga-
skóla að Hvoli í Saurbæ, tvo mánuði hvom vet-
urinn. Meðal nemenda hans þar voru Guðjón Guð-
laugsson síðar alþingismaður og Gísli Einarsson,
síðar prestur að Stafholti.