Akranes - 01.05.1949, Qupperneq 6

VÖLUNDURINN Á VINDHÆLI
OG KONA HANS
tJrsmiður og organleikari.
Sumum mönnum er allt til lista lagt,
það er eins og þeim veitist svo létt að
skilja alla hluti, og gera þá af nýju eða
endurbæta ef þeir bila. Þeir gera við hin-
ar fíngerðustu og margbrotnustu vélar,
án sérstaks lærdóms, þegar þá ber að
þeim, jafnvel í fyrsta sinn. Slík er „nátt-
úra“ hinna dverghögu manna. Jón Sig-
urðsson er eitt dæmi um þetta. Hann hef-
ur um fimm tugi ára gert við úr og klukk-
ur, og sjálfur smíðað hluti i hvort tveggja.
Á sama hátt hefur hann þráfaldlega gert
við saumavélar og hliðstæðar heimilisvél-
ar. Er Jón þá venjulega fljótur að sjá hvað
að er, og fljótur að finna nothæfa hluti
til viðgerðarinnar, tíðast í „afgöngum“
sínum, er hann heldur vel til haga, hvort
sem um er að ræða vírspotta, stálbút eða
spýtukubb. Þannig hýr hann og tíðum
til hespur, lása, lykkjur og lokur úr.
„ónýtu“ efni, svo að ótrúlega fer á, og
endist margfalt við hið útlenda „hismi“
nú a. m. k.
Tveggja stunda tónlistarnám.
Listgáfa Jóns er ekki aðeins bundin við
hið efnislega, þar sem hann sveigir og
beygir allt að vild sinni. Hann leggur ekki
aðeins lag við hina hagrænu, heldur og
hina hugrænu hlið listanna. Hefur hann
lengi verið í þingum við drottningu
þeirra, tónlistina, sem alla ævi hefur heill-
að hann. Þegar hann hjó á Efri-Teig, bjó í
næsta húsi við hann Vilhjálmur Guð-
mundsson, fyrsti kirkjuorganisti hér, sem
þá átti lítið orgel. Jón varð svo heillaður
af návistinni við hljóðfæri þetta, að hann
fékk sér tveggja tima tilsögn hjá Vilhjálmi
í organleik, og keypti sér fljótlega ferða-
orgel, það sem hann á enn í dag. Vegna
anna og erfiðis hefur hann ekki getað æft
sig á hljóðfærið sitt, eins og skyldi. Þetta
„instrument“ var Jóni kærkomið til að
brjóta heilann um, og fljótur var hann
að gera á því endurbætur. Setti á það
hnéspaða, til að auka og draga úr styrk-
leika tónanna ofl., (forte-piano).
Eins og Jón gerði við úr, klukkur og
saumavélar, hefur hann verið einasti or-
gel-viðgerðarmaður hér. Hreinsað þau og
annast hvers konar viðgerðir á þeim.
Hann hefur meira að segja smíðað hljóm-
fjaðrir í mörg orgel, þar á meðal kirkju-
•orgelið hér. Um tóngæði þessara fjaðra
sagðist Jón hafa látið sér nægja, þegar
organistarnir töldu þær ófalskar. Býst ég
54
þó við, að ‘á stundum hafi Jón fremur
viljað treysta sínu eigin eyra.
Fyrir utan fagið.
Jón er mjög vel greindur maður, fróð-
leiksfús og kann góð skil á mörgu og er
víða heima, enda ótrúlega lesinn, miðað
við annir og langan vinnudag. Það er
því ekki gott að bera, hvað sem er á borð
fyrir hann og láta hann kingja hverju
sem er. Hann samsinnir vart, án þess að
SlÐARI GREIN
hafa krufið mál til mergjar. Hann er mjög
dagfarsgóður og prúðmenni i allri fram-
göngu. Ég býst við að greind og gagnrýni
séu alltíð einkenni í ættinni, jafnvel
kuldi án kæruleysis, þar mun þó geta
verið næmleiki og varmi, þó ekki leiti það
út í allar áttir. Þessi eðlishneigð ber oft
vott um hreinskilni og bersögli, jafnvel
hjá þeim, sem yfirleitt virðast dulir og
óframfærnir. Einnig orðheldni og dreng-
skap, þegar á reynir. 1 þessum efnum
er Jón enginn veifiskati eða yfirborðs-
maður, heldur traustur og trygglyndur.
Jón smiður er afskiptalítill um annara
hagi og háttu. Hann er hægfara maður,
með opin augu og eyru fyrir þeim nýung-
um, sem taka fram hinu gamla til fram-
búðar, og samrýmist gamalgrónum forn-
um dyggðum. Á ágæti efnis kann hann góð
skil og notfærir sér það til hins ítrasta.
Mjög hefur Jón verið frábitinn þvi, að
fást við opinber störf. Þó komst hann ekki
hjá þvi, að vera í hreppsnefnd eitt kjör-
tímabil. Einnig var hann um skeið virð-
ingamaður. Hvort tveggja rækti hann
með skýrleika og kostgæfni hins sam-
vizkusama manns. Snyrtimaður er Jón
hinn mesti, þrifinn og reglusamur, þar
sem hver hlutur hefm- sinn stað og ekk-
ert gengur úr skorðum. Hjá honum fer
þvi ekki langur timi i leit að neinum
hlut, er til hans á að taka. Jón er grand-
var maður og samvizkusamur og þykir
rétt og sjálfsagt að samræmis gæti milli
orða og eiða. Hann vill ekki vera skuld-
ugur neinum um neitt, en er þó bóngóð-
ur og greiðasamur.
Þótt Jón geti verið opinskár og all á-
kveðinn í skoðumnn, er hann fremur dul-
ur maður og óframfærinn og engan veg-
inn, sem opin bók hverjum sem er. Um
trúmál ræðir hann lítt og mun telja það
Sigriður Lárusdóttir Ottesen. — Myndin er tekin
af henni tvítugri.
sérmál hvers eins. En er út af bregður um
kenningar í stól og samræmis á stéttum,
finnst honum sem ekki fari vel á því. Að
því er trúmálin snertir, hygg ég að Jón
eigi þar þann helgidóm, sem hann ætli
ekki mörgum öðrum umgang um, fremur
en ýmsir íslendingar á öllum tímum.
1 landsmálum sem öðru, hefur hann
verið ákveðinn en öfgalaus. Þegar bar-
dagarnir voru mestir rétt eftir aldamótin,
var Jón sem lang flestir Akurnesingar,
eldheitur Landvarnar- og Sjálfstæðismað-
ur. Þá var sagt að Heimastjórnarmenn
hefðu með naumindum getað mannað hér
út sexmannafar með sínum fylgismönn-
um. (Formaður, og sex undir árar.) Alla
stund síðan mun Jón hafa fylgt þeim, sem
lengst vildu fara um viðskilnað við Dani.
Þó hann væri svo heitur í þessum efnum,
missir hann ekki sjónar á raunsæinu, og
vill byggja á traustum grunni, fjárhags-
lega og félagslega. Finnst honum, sem
mörgum öðrum, vera á síðkastið lengra
gengið en góðu hófi gegnir, svo um fjár-
mál, sem félagsleg efni á landi hér.
Hér hefur nú áður verið sagt frá Jóni
Sigurðssyni, sem óvenjulegum hagleiks- og
hæfileikamanni. Hins vegar hefur enn
ekkert verið minnzt á hið einkar snotra
heimili hans, né heldur konu hans, sem
fyrst og fremst hefur mótað það af mikilli
smekkvísi og dugnaði.
Hinn 31. jan. 1896 kvæntist Jón, Sig-
ríði Lárusdóttur Ottesen frá Ytra-Hólmi.
Þau hjónin voru mjög samaldra; hún er
fædd á Ytra-Hólmi 8. janúar 1870, dóttir
Lárusar Ottesen bónda og formanns þar,
og konu hans Karólínu Nikulásdóttur.
Karólina var fædd 12. nóv. 1837 á Löngu-
A K R A N E S
Í