Akranes - 01.10.1951, Blaðsíða 25

Frá sjúkradeikl
barna í Barna-
skólanum, i nóv-
ember 1918.
beið eftir lyfj uni til að linna þjáningar
hinna sjúku.
Dapurlegir dagar.
Skelfing, örvænting og hin margvísleg-
asta neyð blasti við eftirlitsmönnunum
svo að segja við hvert fótmál. Víða lá
allt heimilisfólkið sjúkt, og þótti gott ef
ein manneskja skreiddist ofan til þess að
ná í svaladrykk eða hita vatnssopa eða
naumustu næringu handa þeim, sem voru
algerlega ósjálfbjarga. Oftar en einu sinni
mun það t. d. hafa komið fyrir, að dauð-
vona manneskjur, sem fóru úr rúmi sínu
til þess að bjarga öðrum, komust ekki til
rúms sins aftur, en féllu á gólfið og lágu
þar örendar, er eftirlitsmennirnir komu i
húsin, eða einhvern nágrannann bar að
garði. 1 kjöllurum og loftherbergjum fund-
ust bæði fjölskyldur og einstaklingar, sem
voru svo fárveikir, að þeir gátu enga björg
sér veitt. Flest af þessu fólki var bæði
matar- og mjól'kurlaust, en vistarverurnar
oft bæði kaldar og rakar.
Með hliðsjón af þessu hörmulega á-
standi ákvað nefndin að gera barnaskól-
ann að sjúkrahúsi, eins og áður er sagt,
og fór fram á það við Ágúst, að hann yrði
ráðsmaður spitalans.
Það lætur að likum, að ekki var auð-
gert eða án fyrirhafnar að afla alls þess,
sem til þurfti að setja á fót í skyndi slíkt
sjúkrahús. Var því þegar gengið í það að
viða að hinum ýmsu gögnum til spitala-
haldsins. Var þetta engan veginn auðgert.
Sumar verzlanir voru algerlega lokaðar
vegna veikinda starfsfólksins, en í öðrum
aðeins einn eða tveir með veikum burðum.
Erfiðlegast segir Ágúst að gengið liafi
að fá rúmstæði, og var það þá tekið til
bragðs að nota jámrúm úr „Goðafossi“,
sem strandaði við Straumnes 1916. En sá
galli var á þeim, að ekki var brík nema
á annarri hliðinni og engir rúmfætur
]>eim megin, svo að þau urðu að livíla
upp við vegg og hvila á litlum bekkjum,
sem slegnir voru upp úr óhefluðum borð-
um. Til þess að framkvæma þetta náðist
loks i einn líkkistusmið og einn vagna-
smið, og þeim til aðstoðar Umburmaim af
björgunarskipinu Geir, sem þá lá í höfn-
inni. Timbrið í bekkina átti að taka úl hjá
Timbur- og kolaverzlvminni í Reykjavik,
en hún var lokuð, vegna þess að enginn
afgreiðslumaður var þar uppistandandi,
ekki heldur forstjóri verzlunarinnar. Ágúsl
fór heim til hans, þar sem hann lá í rúm-
inu, og ræddi við hann um vandkvæðin
í þessu sambandi. Enda þótt hann (Þor-
steinn Sigvngeirsson) þekkti Ágúst ekki
neitt, afhenti hann honum lykla að timb-
urgeymslunni og bað hann að taka þar
það, sem hann þyrfti og afgreiða sig sjálf-
ur skrifa það í nótubók verzluarinnar.
Eftir þessu var allt á þessu ömurlega
timabili.
Sjúkrastofurnar voru í suðurálmu skól-
ans, en í vesturálmunni voru herbergi
fyrir starfsfólk, kaffi- og matstofu, en
syðsta herbergið var notað fyrir lík-
geymslu. Á skólagöngunum voru sett upp
borð og gasáhöld til vatnshitunar.
Eftir mikið strit varð komið upp 50
rúmum handa væntanlegum sjúklingum.
Og var þegar hafizt handa um flutning
á veiku fólki, og það tekið fyrst sem lak-
astar ástæður hafði, svo og sjúka menn úr
skipum og bátvun, en þar lá margt manna
hjálparlaust.
Mánvidaginn 11. nóvember voru fyrstvi
sjúklingarnir fluttir i skólann, 7 að tölu,
og dóu tveir af þeim þegar nóttina eftir.
Flutningarnir héldu svo daglega áfram, og
um miðjan mánuðinn voru allar stofur á
neðri hæð skólans fvdlskipaðar sjúkling-
vun, og síðar bætt við fleiri stofum á neðri
hæð handa börnum frá heimilum, sem
engin tök höfðu á að hjúkra þeim vegna
bágra ástæðna. 1 nóvemberlok var alls
búið að flytja þangað 156 sjúklinga, þar
af 9 börn. Á sama tima dóvi í skólanum
33 fullorðnir og 2 böm.
Þótt tala dáinna sé mjög liá, verður að
ga'ta þess, að í skólann var flutt eingöngu
fólk, sem nær enga lífsvon átti að öðrum
kosti. Og þegar þess er gætt, hve fólk var
orðið þjakað á sál og líkama, áður en það
gat notið hjúkrunar í skólanum, er eftir
tektarvert, hve mörgum varð þó bjargað
úr greipum dauðans.
„Hann dó á mótorhjóli.“
Það var sameiginlegt með mörgu af
því fólki. sem þarna var, að það var leng-
ur eða skemur með óráði. Einn maður var
þar, sem var rnikið veikur og lengi með
óráði. Allan tímann, sem óráðið varaði,
var hann á stöðugu ferðalagi á mótor-
hjóli. Það, sem hann sagði um þetta sí-
fellda ferðalag sitt, var oft spaugilegt, en
þá var engum hlátur í hug. En maður
þessi hafði verið mikill mótor-hjólreiða-
rnaður.
Dauðaim bar þarna öft skyndilega að.
Það kom fyrir að komið var með mann
eða konu, sem kom lífs inn fyrir þrep-
skjöldinn, en lézt milli rúms og dyra.
Einhverju sinni talaði Ágvist við mann
í innsta rúmi i einni stofunni, er kvaðst
svo hress, að hann myndi bráðum geta
farið heim. Var hann þá með litla tóbaks-
Frá sjúkrastofum
Bamaskólans í
spönsku voikinni.
Rúmið, sem sjúk-
lingurinn er i, er
citt af rúmunum,
sem tekin voru
úr Goðafossi.
A K R A N E S
133