Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.02.1972, Blaðsíða 18

8
TlMARIT VPI 1972
VerkfræSilega hönnun og/eða út-
reikninga hefur örðið að fá frá er-
lendum aðilum, ef því hefir verið
sinnt á annað boro, ög hefur slíkt orð-
ið öllum aðilum dýrkeypt. Nú er haf-
in skipasmíði hér á landi til útflutn-
ings, og má vænta mikils af sliku, en
þó því aðeins, að sú starfsemi byggist
á verkfræðilegri þekkingu ekki síður
en á verkkunnáttu iðnaðarmanna.
Eins og sakir standa er alvarlegur
skortur á skipaverkfræðingum í
landinu, og virðist hann muni fara
vaxandi á næstu árum.
Aðrar greinar atvinnulífs á Islandi
skal bent á, þar sem þörf er aukins
fjölda vélaverkfræðinga. Skal þá
fyrst telja rekstur, skipulagningu og
stjórnun fyrirtækja í iðnaði ög fram-
leiðslu. 1 hinu fyrirhugaða BS-verk-
fræðinámi falla þau sérsvið innan
vélaverkfræðigreina að norrænum
fyrirmyndum. Óhugsandi er, að sam-
keppnishæfur iðnaður og framleiðsla
geti þróazt hér á landi án tilkomu
tæknimenntaðra manna, er kunna
skil á hagfræðilegum grundvallarat-
riðum og hlotið hafa þjálfun í skipu-
lagningu, rekstri og stjórnun fyrir-
tækja. Nær alger skortur slíkra
manna er nú ríkjandi hér á landi.
Ennfremur skal bent á, að þjóð-
hagsleg nauðsyn kallar á þátttöku
verk- og tæknifræðinga í verzlun
með tæknivörur í ríkara mæli en
nú. Þessi atvinnugrein er að mestu
rekin enn þann dag í dag án þátt-
töku tæknimanna.
Engar rannsóknir í þágu véla- og
skipaverkfræði eru stundaðar hér á
landi þrátt fyrir mikilvægi þessara
greina í siglingum, fiskveiðum, fisk-
veiðitækni og iðnaði. Við kennslu
þessara greina í Háskóla Islands
skapast aðstaða til rannsókna í þágu
áðurgreindra atvinnugreina.
Ótalin eru að framan tvö verksvið
vélaverkfræðinga, sem mikla áherzlu
verður að leggja á hér á landi. Er
annað þeirra hagnýting jarðvarma
landsins til hitunar og orkufram-
leiðslu. Umsvif á þessu sviði fara
mjög vaxandi um allan heim, og hef-
ur Island að ýmsu leyti verið þar í
fararbroddi. Mætti hugsanlega halda
þeirri stöðu og jafnvel styrkja hana,
ef til starfa fást þar vel hæfir verk-
fræðingar og aðrir raunvísindamenn.
Hitt verksviðið er hraðfrystiiðnaður
og kælitækni. Eins og kunnugt er
byggist gjaldeyrisöflun þjóðarinnar
mjög á þessari atvinnugrein. 1 henni
starfa þó aðeins örfáir tæknimenn,
þar af einungis 2-3 verkfræðingar
með sérþekkingu í sjálfri kæli- og
frystitækninni og enginn með sér-
þekkingu á rekstri, skipulagningu
og stjórnun iðnaðarfyrirtækja. Verð-
ur að telja slíkt afaróeðlilegt, og
sætir furðu, að ekki skuli fleiri
tæknimenn hafa gerzt atvinnurek-
endur í þeirri atvinnugrein en raun
ber vitni. Má sennilega þar um kenna
fámenni í fyrrnefndum sérgreinum
og sífelldum skorti sérfræðinga á
þeim sviðum. 1 þessari atvinnugrein
einni saman ættu að geta rúmazt
margir tæknimenntaðir menn með
sérþjálfun í fyrrgreindum sérgrein-
um (kæling og frysting, rekstur,
skipulagning og stjórnun).
Að lokum skal þess getið, að al-
mennt hafa verkfræðingar hér á
landi fenglzt fyrst og fremst við
margvísleg þjónustustörf á sviði
verkfræðinnar. Æskileg og e.t.v.
nauðsynleg þróun á starfssviði verk-
fræðinga er, að verkfræðingar og
aðrir tæknimenn verði virkir þátt-
takendur í atvinnulífinu með því að
gerast sjálfir atvinnurekendur í
framkvæmdum, iðnaði og fram-
leiðslu. Sú þróun getur sennilega ekki
orðið að marki fyrr en fullnægt hef-
ur verið eftirspurn í verkfræðistörf
í ýmsum þjónustugreinum, og verð-
ur verkfræðingum og öðrum tækni-
mönnum þá að fjölga örar en verið
hefur. Takizt sú þróun þurfa verk-
fræðingar ekki að kvíða framtíðinni
að þvi er varðar starfs- og atvinnu-
möguleika.
8. Námstími og námsefni
Eins og tekið er fram í erindisbréfi
nefndarmanna er í álitinu gert ráð
fyrir fjögurra ára námi með 9 mán-
aða árlegum kennslutíma auk verk-
þjálfunartíma á viðurkenndum
vinnustöðum. Kennsluárinu er skipt
í tvö 17 vikna misseri, haust- og
vormisseri, en í vikunni áður en
haustmisseri hefst fara fram sjúkra-
próf og endurtekin próf. Verkþjálfun
fer fram á sumrin milli vor- og
haustmisseris. Kennsluárið skiptist
þannig:
27.8,- 3.9. 1 vika Sjúkrapróf, endurtekin próf.
4.9.-19.12. 15 vikur Fyrirlestrar, og tilraunir. reikniæfingar, verkefni
7.1.-20.1. 2 — Misserispróf.
21.1.-14.5. 15 — Pyrirlestrar, og tilraunir. reikniæfingar, verkefni
15.5.-30.5. 2 — Misserispróf.
31.5.-26.7. 8 — Verkþjálfun stað. á viðurkenndum vinnu-
Námsefni er skipt í námseiningar,
þar sem hver námseining svarar til
fullrar vinnuviku stúdents eða 50
stunda. Er skrá um námsgreinar
sýnd í töflum IVa og IVb. Sést þar,
að til lokaprófs er reiknað með 120
námseiningum eða um 50 stunda
vinnu stúdents á viku þann tíma,
sem kennslan fer fram.
4. Kennaraþörf.
Nefndin áætlaði kennaraþörf sam-
kvæmt hugmyndum háskólarektors
og háskólaráðs um vinnu við
kennslu og í samræmi við venjur í
verkfræði- og raunvísindadeild (þ.
e. fyrirlestrastund jafngildi 3 vinnu-
stundum, dæmaæfing jafngildi 2 Vt
vinnustund og verkleg æfing í til-
raunastofu jafngildi 3 vinnustund-
um). 1 álitinu tekur nefndin þó fram,
að hún telji kennsluvinnuna van-
metna og væri nær lagi að áætla
hana þriðjungi meiri eða 4 vinnu-
stundir í stað 3 og 3 í stað 2%.
Samkvæmt áætlun nefndarinnar
skiptist námsefnið til BS-prófs eins
og hér segir:
1. Stærðfræðigreinar 25 námseiningar
2. Eðlisfræðigreinar 16
3. Tæknilegar undirstöðugreinar,
verkfræðigreinar 79 —
Samtals 120 námseiningar