Freyr - 01.10.1945, Blaðsíða 4

13ð
FRE YR
vanhöldunum í þessum flokkum. Þau hafa
árlega verið meiri í þeim flokknum, sem
lakari var 1941, en í hinum (sjá Prey 1943
nr. 8). Samt komu í ljós nokkrar breytingar
á vanhöldunum á sumum bæjum í báðum
flokkum. Á sumum bæjum í lakari flokk-
num dró til muna úr vanhöldunum af
völdum mæðiveiki síðustu árin, t. d. á
Snældubeinsstcjðum, Kjalvararstöðum og
Sturlu-Reykjum. Hins vegar hafa mæði-
veikivanhöldin farið nokkuð vaxandi á
sumum bæjum í betri flokknum, t. d.
Kópareykjum, Skáney og Deildartungu.
Á töflu I. sézt meðal annars árlegt við-
hald ánna (talið í %) á hverjum bæ á
hverju ári síðan 1939 og meðalviðhald ánna
á hverjum þessara bæja síðustu 6 árin.
Þar kom í ljós að á aðeins einum bæ í
lakari flokknum, Snældubeinsstöðum, hefir
þurft minna til viðhalds ærstofninum að
meðaltali á ári síðan 1939, en á lakasta
bænum í betri flokknum, Deildartungu.
Við athugun á viðhaldskostnaði ánna
á þessum bæjum síðan 1939, kom i ljós
að eðlilegra er að aðgreina fjárstofnana
í þrjá flokka og er það gert nú eins og tafla
I. sýnir.
Flokkarnir eru kallaðir A, B og C. í A
flokki er féð á þeim bæjum, þar sem upp-
eldið gengur lakast, og mest þarf til ár-
legs viðhalds ánna, í B. flokki er féð á þeim
heimilum, þar sem uppeldið gengur í
meðallagi og í C flokki er féð, þar sem upp-
eldið gengur bezt og minnst þarf til við-
halds ánna. Aðeins 3 bæir eru í A flokki,
7 í B flokki og 4 í C flokki.
Tafla I. sýnir hve mörg gimbrarlömb
hafa verið sett á á hverju hausti á hverj-
um bæ i öllum flokkum síðan 1935, hve
margt var lifandi af hverjum árgangi í
janúar 1945, hve margt dautt úr mæði-
veiki alls úr hverjum árgangi og hve margt
hefur gengið úr tölu af öðrum orsökum en
mæðiveiki alls úr hverjum árgangi á hverj-
um bæ. Neðst á töflu I. sézt niðurstaðan
öll árin fyrir alla bæina í öllum flokkum.
Til skýringar töflu I. fylgir línurit A.
Það sýnir glögglega hve mörg % af ánum
úr hverjum árgangi í hverjum flokki voru
lifandi í jan. 1945, það dökka af súlunum.
Ennfremur sýnir það skyggða af súlunum
efst, hve mörg % hafa gengið úr tölu ánna
af öðrum orsökum en mæðiveiki, en það
hvíta af súlunni, milli þess dökka og
skyggða, sýnir mæðiveikivanhöldin alls.
Að öðru leyti þarf taflan ekki skýringa
við.
Lesandinn sér strax á töflu I. og línuriti
A að all mikill munur er á því, hve ærnar
lifa skemur í A flokki en B og C flokki.
Vanhöld af öðrum orsökum en mæðiveiki
eru meiri á bæjum í C flokki en á bæjum
í A og B flokki. Þrátt fyrir það er þó árlegt
viðhald minnst á bæjum í C flokki.
Meðal viðhald ánna á öllum bæjum í
A flokki síðustu 6 árin er 37,9%, á bæjum
í B flokki 29,4%, en á bæjum í C flokki
25,3% á sama tíma.
Árlegt viðhald allra ánna á Öllum bæjum
í þessum 3 flokkum síðan 1939 er sem hér
segir:
Árið 1939 31,1%
— 1940 29,1%
— 1941 28,2%
— 1942 27,8%
— 1943 34,2%
— 1944 28,4%
Öll árin 1939—1944 að meðaltali 29,8%
Það dregur því lítið úr viðhalskostnað-
inum og mæðiveikinni. Að vísu rmnnkaði
árlegt viðhald ærstofnsins um 1% á ári
frá 1939—1942, en 1943 varð viðhald ánna
erfiðara en nokkurt ár annað síðan 1939,
eða 34,2% Ekki er fyllilega ljóst hvað veldur
þessu mikla viðhaldi árið 1943. Tíð var að