Freyr - 01.11.1960, Qupperneq 11

er falin Jean de Fontenay, er verið hefur
ráðunautur í Borgarfirði, en hann fór ut-
an síðastliðið vor til þess að kynna sér fram-
leiðslu grænmjöls og grasmjöls í grann-
löndunum. Verður kornræktin að sjálfsögðu
og í hans forsjá, en gera má ráð fyrir að
hún verði verulegur þáttur í þessari starf-
semi, og ef til vill sá veigamesti er til lengd-
ar lætur. Þarfir okkar fyrir kornvöru eru
miklar en fyrir grasmjöl litlar, nema ef
svo reynlst, að grasmjöl verði samkeppnis-
fært við hey, að því er verð og gæði snertir.
Úr ýmsum áttum hafa spár verið uppi um
það, að íslenzkt heymjöl gæti orðið útflutn-
ingsvara. Líklega hefði það tekist síðastlið-
ið vor, eftir að gengi íslenzkrar krónu var
fellt, en fyrr en nú hefur alls ekki komið til
mála að framleiða þessa vöru hér á sam-
keppnisfæru verði.
Á síðasta vetri var heildsöluverð á gras-
mjöli á frjálsum markaði um og yfir 600
danskar krónur lestin (1000 kg) en það er
um 3—3,30 íslenzkar hvert kg. Nú er verð-
ið um 400 krónur lestin eða um 2.20 ís-
lenzkar hvert kg.
Gras og hey skorti um Norður-Evrópu í
fyrra; nú er hvorutveggja til í ríkum mæli,
það ríður baggamuninn, enda framleiddu
sumar verksmiðjur Evrópu sáralítið eða ekk-
ert af grænmjöli í sumar. Menn gera sér
vonir um, að hægt verði að flytja grasmjöl
til útlanda Gott ef svo gæti orðið, en varla
er þess að vænta í venjulegu árferði, En
sumur eins og 1959 geta komið fleiri um
Norður-Evrópu og þá vaxa líkurnar á
markaði fyrir okkar vöru, þó svo framt að
hún uppfylli þau skilyrði, er gerð eru til
slíkrar vöru.
En hvað sem bví líður þá er tilraun sú,
er hér um ræðir, fullkomlega tímabær og
réttmæt, enda verður að gera ráð fyrir, að
unnið verði með forsjá og fyrirhyggju í
hvívetna að framkvæmdum öllum.
Fábreytni í framieiðslu okkar er allt of
mikil og því ber að fagna hverri nýrri fram-
kvæmd, er eykur fjölbrevtni framleiðslunn-
ar. Lengi var búið að hevia hráskinnsleik
um áburðarverksmiðjumálið unz til fram-
kvæmda kom.
Hver mundi nú vilja án áburðarverk-
Plægja sl<al yfir 200 ha nú. (Ljósm.: J.F.)
smiðju vera? Og hvar mundi nú fenginn
sá gjaldeyrir, er þarf til þess að kaupa
köfnunarefni erlendis, er jafngildi því, sem
er í 18—20 þúsund lestum af Kjarna?
Menn kunna nú orðið nokkurveginn að
rækta gras, en vera má að það lærist enn
betur. Með því að hagnýta það rétt má
eflaust fá ágætt hráefni í grasmjöl hér,
rétt eins og í Noregi. Rekstur verksmiðju
til grasmjölsframleiðslu er rétt og sjálfsagt
að móta eftir reynslu, sem fengin er þar,
sem skilyrði eru líkust og hér. Ef við val
búnaðar í verksmiðjuna er tekið tillit til
hins háa verðs vinnuafls á fslandi þá getur
aldrei skakkað miklu um framleiðslugetu og
framleiðslukostnað. Tveir þættir eru þó
óvissir, en það er grassprettan og svo vot-
viðrisdagarnir, en þeir ráða langmestu um
vinnudagafjölda á okkar svala og stutta
sumri. Þessu atriði verður aldrei gengið
framhjá, en þar getur reynslan ein og engar
ágizkanir úr skorið. G.