Freyr - 01.06.1961, Blaðsíða 7

FREÝR
iðl
hestafla dráttarvél og jarðtætara, með nál.
180 cm vinnslubreidd, geta ræktunarsam-
böndin veitt bændum hagstæða þjónustu
un mesta annatímann.
Með slíkri vél hefur Ræktunarsamband
Kj alarnesþings haft samfellda vinnu i 2 y2
mánuð að vorinu og talsvert verkefni að
haustinu við jarðtætingu og plægingu með
fasttengdum plóg. En nóg er til af þrískera-
plógum í þessu augnamiði.
Skurðgröfur eru nú fáanlegar, sem ýms-
ir telja hentugar við groft vatnsleiðslu-
skurða og alls konar lokræsagerðar. Eru
þær tengdar við hjóladráttarvélar, en eru
of dýrar fyrir flesta bændur. Aftur á móti
er líklegt, að þær væru mjög æskilegar
sem umferðatæki í eigu ræktunarsam-
banda, ef þær standast vel reynzluprófun
Verkfæranefndar.
Saxsláttuvélar eru helztu heyskapar-
tækin, sem hugsanlegt er að starfrækja af
ræktunarsamböndum, en þó aðeins með
því að samstarf nágranna annizt tafar-
lausan heimflutning heysins, til votheys-
gerðar.
Loks er áratuga reynzla Klemenzar á
á Sámsstöðum farin að bera ávöxt í al-
mennari áhuga fyrir kornrækt en nokk-
uru sinni fyrr.
Til lítils mun þó — fyrir fáliðaðann — að
fara á stúfana, í þessu augnamiði, heldur
einungis í samtökum heilla sveita, sem
borið geta kostnað af kaupum nútíma
fjölerða við kornrækt. Vafalaust eru
möguleikar fyrir ræktunarsambönd að
gerast virkir aðilar í kornræktarsambönd-
um, er vilja hefja íslenzka kornrækt til
þjóðnytja, þar sem kornræktarskilyrði
eru talin æskileg.
Enn hefur orðið að flytja inn erlendar
kartöflur í flestum árum og sumar sveitir
rækta ekki nóg til eigin þarfa. Með upp-
skeruvélum, sem sekkja uppskeruna jafn-
óðum, breytist aðstaðan mikið, til kart-
öfluræktar.
Til framfara mundi horfa, ef bændur
sameinuðust um spildur við hæfi slíkra
uppskeruvéla. Væri þá ástæða til, að rækt-
unarsamböndin réttu þeim örfandi hönd,
með því að kaupa og starfrækja fyrir þá
samstæðu til niðursetningair, raðhteins-
unar og upptöku.
Ef tekst að örfa samhjálparviljann, og
ræktunarsamböndin gera siitt til að
tryggja almenningi not nýrra, stórvirkra
vinnusparandi véla, er von um, að bændur
geti enn um sinn unað einyrkjabúskapnum.
Markmið atvinnuveganna er: að nýta
sem bezt vélaorkuna, auka með því fram-
leiðBluna og spara mannsaflið. Á þann
hátt hefur tekizt að bæta lífskjörin og
auka tómstundir til listsköpunar og
menningar sóknar.
Þetta þarf einig að verða markrrtið
bændastéttarinnar. Menntamenn í land-
búnaðarmálum þurfa að beita sér fyrir
tilraunastarfsemi um bústærð og búrekst-
ur, sem vel getur nýtt vélaorkuna, veitt
starfsfólkinu vikulegah frídag og önnur
frí, er jafngilda sumarfríum annarra
stétta. Þá ber einnig að meta hversu að-
staða stóru búanna er margfallt betri en
smábúa, til þess að fá notið starfskraíta
sérfræðinga í þeirri búgrein, er mestu
skiptir fyrir hvert bú.
En allir atvinnuvegir verða að afla sér
vísindalegrar reynzlu, landbúnaðurinn
engu síður en aðrir.
Með hugleiðingum þessum vildi ég
leggja áherzlu á mikilvægi samstarfsins í
framleiðslu og vierzlunarmálum bænda-
stéttarinnar.
Með skírskotun til stöðu bændastéttar-