Freyr - 01.06.1961, Blaðsíða 11

FRE YR
195
FJÓSGÓLF
úr steyptum plönkum
Umfangsmiklar tilraunir eru gerðar með
hjarðfjós hin síðari ár, bæði til þess að
komast að raun um hagkvæmni þessa fyr-
irkomulags við búreksturinn, þar eð talið
er að vinna við gripahirðingu sé auðveld-
ari i hjarðfjósum en básafjósum, og svo til
þess að reyna ýmsar tegundir byggingar-
efnis og byggingafyrirkomulags, ef verða
mætti til þess að finna hin hentugustu
oyggingarefni og haldgæði þeirra, en það
hefur aftur áhrif á viðhaldskostnaö — og
um leið reksturskostnað — bygginganna.
Á nokkrum árum hafa menn komizt að
Handbókinni er farið milliveginn og ráð-
lagt að nota 1 til 2%.
í aðalatriðum er vítissódaaðferðin sú, að
hafa tvo umganga af spenagúmum og
annan umganginn í vídissódaupplausn á
meðan hinn er í notkun. En öðru hverju er
bezt að taka öll gúmin og sjóða þau í 20
mínútur eða svo í 1 til 2% vítissóda upp-
lausn. Er þá nokkuð öruggt að allar mjólk-
urdreggjar, sem eftir kunna að hafa orðið,
muni hreinsast burtu. Vítissóda upplausn-
ina verður auðvitað að skola vandlega af
gúmunum, áður en þau eru tekin í notk-
un, en vítissódinn skolast vel burt, af því
hann leysist vel upp í vatni. Þar sem upp-
lausnin geymist vel, og er nothæf i lang-
an tíma, er heppilegast að geyma hana á
þannig stað, að hún hellist ekki um og þar
sem óviðkomandi ná ekki í hana, en hið
sama gildir um flest hreinsi- og dauð-
hreinsunarefni.
Þetta eru nú í stórum dráttum helztu
atriði, sem hafa verður í huga við hreins-
un og dauðhreinsun á mjólkurílátum og
mjaltatækjum. Leiðbeiningar um þessi
efni má finna í Handbók bænda og ef
frekari spurningar kynnu að vakna í hug-
um manna, má skrifa Búnaðarfélagi ís-
lands, sem mun fúslega svara spurningum
um þessi efni.
raun um, að þar sem hálmur fæst ei því
nær ókeypis, og svo þar sem lítið er af
honum til undirburðar, er rétt og sjálfsagt
að hafa grindagólf í fjósunum og var þá
fyrst prófað timbur. Svo var einnig í þeim
fjósum, er hér á landi hafa verið gerð sem
hjarðfjós. En timburgrindur endast illa og
verða þess vegna dýrar í viðhaldi, jafnvel
hjá þeim þjóðum, sem hafa timbur með
framleiðsluverði, svo sem er um Norðmenn
og Svía. Hvað þá hér á landi?
Þess vegna hafa Norömenn prófað ann-
að efni og hafa þá staðnæmst við stein-
steypta planka, sem í er steypt forstrengt
járn.
Svíar liafa mjög mælt með hjarðfjósum
og á vegum tilraunastofnana þeirra er
unnið að tilraunum með þær gerðir fjósa.
í tímariti sænskra bænda, LANTMANN-
EN, nr. 13, 1961, er frá því sagt, að jarð-
eigandi nokkur á Skáni, að nafni Ben-
nett, sé einn þeirra, sem raunar hafi ekki
áhuga fyrir hjarðfjósum en hafi séð sig
til þess knúðan að prófa, ef svo skyldi vera,
að auðveldara yrði og ódýrara að fá
skepnuhirðingu framkvæmda við slík skil-
yrði.
Og hann hefur prófað trégrindur, 2x4
þumlunga sverleika rimlanna, og riml-
arnir látnir hvíla á bitum, en vegna slits
hefur þetta fyrirkomulag reynzt dýrt. Og
hálmur er allt of dýr sem undirburður,
segir hann, en þá er að prófa steinsteypta
rimla.
í fjósi hans eru um 80 holdanaut, gólf-
flöturinn í fjósinu er 160 fermetrar. í
þetta fjós hefur hann nú sett steinrimla
sem hafa 15 cm flöt að ofan, en milli þeirra
eru hafðar glufur, 4,5 sm breiðar. Verk-
fræðingur einn, sem að þessu hefur unnið
telur að betra sé að rimlarnir séu aðeins
12 cm breiðir. Rimlarnir eru þrístrendir
að lögun og er því hver glufa mjóst efst
en vikkar niður.
Undir gólfinu er haughúsið, þar er hland
og mykja blandað saman, og til þess að
vel sé blandað þarf þar að vera hræribún-
aður, og til þess að tæma haughúsið, þarf
dælu, þvi að áburðurinn er fljótandi, enda
eru engar dyr á haughúsinu, og þar eð