Freyr - 15.02.1964, Blaðsíða 14

68
FRE YR
JÚGURHLIF
Það er allt of kunn saga, að júgur-
skemmdir, og einkum spenaskemmdir,
stafa allt of oft af því, að kýrnar stíga hver
á annarra spena eða júgur, merja þá og
særa svo að af hljótast ígerðir og önnur
mein.
Þessi slys stafa jafnan af því að of þröngt
er á básum, að þeir eru of hálir og svo er
ein ástæðan sú, að júgur og spenar hafa
stækkað að mun síðan menn hófu skipu-
lagsbundnar aðferðir til þess að auka af-
urðir kúnna, en það er alkunna, að nokk-
urt samhengi er milli júgurstærðar og
nytja kúnna — stórt júgur, mikil mjólk —-
segja menn og er nokkuð um það þó að
eigi sé það fast lögmál.
Spenaskemmdir og júgurmein af völdum
þess, að kýrnar stíga á þessi líffæri, eru
algeng fyrirbrigði þar sem kýrnar eru hýst-
ar og einkum þar sem of þröngt er, þegar
þær liggja.
Ýmissa ráða hefur verið leitað til þess
að fyrirbyggja annmarka þessa og hafa
flestir talið helzta ráðið að hafa básana
nógu breiða. En það eitt dugar ekki og í
hjarðfjósum er það mál utan gátta að ræða,
en þar stíga kýrnar líka á júgur og spena.
Nú hefur hollenzkur dýralæknir gert
uppfinningu, sem hann telur því nær ó-
brigðula vörn gegn þessum miska. Hann
hefur gert eins konar „brjóstahald“ á
kýrnar, — júgurhlíf gætum við kallað það
á íslenzku, og telur að þar sé hin ágætasta
vörn, svo að vart verði önnur betri fengin.
Júgurhlíf hans er nælonnet, sem myndar
eins konar poka, op hans snýr að kviði kýr-
innar. Net þetta fúnar ekki þó að það
vökni og þorni á víxl. Það styður júgrið
og heldur því og spenunum hreinum, en
það er að sjálfsögðu þýðingarmikið atriði
og hreinlætisráðstöfun auk þess að það er
vörn gegn traðki annarra gripa. í op júgur-
hlífarinnar eru spenntar reimar, er ná upp
yfir lend skepnunnar, sem ber hlífina.
En er ekki tafsamt að losa þetta og setja
á sinn stað?
Nei, það er öðru nær, segir E. J. S. Bron,
dýralæknir, sá er gert hefur uppfinningu
þessa. Það tekur aðeins örfáar sekúndur að
spenna hringjuna eða losa hana, segir dýra-
læknirinn, og undir það taka þeir, er prófað
hafa júgurhlífina, en útbreiðsla hennar í
Hollandi kvað vera mjög ör.
Sótt hefur verið um einkaleyfi á fram-
leiðslu júgurhlífa af þessu tagi en ekki hef-
ur verið tilkynnt opinberlega, hvað þær
muni kosta. Hitt er líklegt talið, að þær
verði í framtíðinni notaðar á síðjúgra
skepnur, þær, sem hafa stór júgur og er
því sérleg hætta búin ef traðkað er á þeim.
Hveitiræktun Svía
er minni nú en var um skeið og uppskera hveit-
is þar í landi var lítil á síðasta hausti. Því olli
meðal annars að sáð var í mun minna lands-
svæði en áður og svo skemmdist mikið á ökr-
um eftir sprautun og það hveiti var notað til
fóðurs. Þess vegna er innflutningur hveitis til
landsins mun meiri nú en verið hefur. Á hinn
bóginn hefur byggræktun aukizt að mun síð-
ustu árin og heimafengið kjarnfóður þannig
vaxið að sama skapi.