Freyr - 15.04.1964, Blaðsíða 14

138
FRE YR
GARÐYRKJUÞATTUR
Prometryn
í mörg ár hafa s. k. arfaolíur veriö not-
aöar með góöum árangri til illgresiseyðing-
ar í gulrótum hérlendis. Olíurnar hafa spar-
aö mönnum óhemju vinnu og fyrirhöfn við
hreinsun og hirðingu gulrótargarða. Á s.l.
ári reyndu nokkrir framleiðendur lyfið
propasin (verzlunarheitið ,,Gesamil“) sem
nýlega er farið að nota víða erlendis, og
gafst þaö mjög vel. Gesamil er bæði fjöl-
hæfara, þ.e.a.s. það grandar fleiri illgresis-
tegundum, og ódýrara í notkun en arfa-
olíur. Enn eitt illgresislyf, sem reynzt hefur
afar vel í nytjagróðri innan sveipjurta,kom
fram á erlendum vettvangi á síðastliönu
sumri, og gat ég smávegis um það í hand-
bók ’64.
Sökum þess, að lyf þetta mun verða á
boðstólum hér í vor, þykir rétt að geta þess
nánar.
Heiti verzlunarvörunnar er Gesagard, en
hún inniheldur 50% af efninu Prometryn,
sem er náskylt propasin og heyra flokki
triazina til, en bezt þekkta lyfið í þeim
flokki er simazin, sem mikið er notað til
útrýmingar illgresis í trjákenndum gróðri.
Prometryn er þungtuppleysanlegt úðun-
arduft. Til þess að hindra of mikið botn-
fall þess í dælum ,þegar úðað er, þarf því
að hræra í því við og við.
Prometryn verkar fyrst og fremst sem
álunareitur, en svíður eða drepur einnig
allverulega, sé því úðað á illgresi sem er
komið upp. Sem álunareitur verkar það
eins og propasin, þ.e.a.s. truflar koldioxyd-
nám plantna og kemur í veg fyrir kolvetn-
ismyndun þeirra. Sem álunareitur verkar
prometryn betur þegar jarðvegur er rakur
heldur en þurr, þó er lyfið ekki eins háð
góðum jarðraka og propasin. Sé illgresi
mjög spírað þegar úðað er, er mikið und-
ir veðurlagi komið hvernig verkanir lyfs-
ins verða. Að öllu jöfnu verkar lyfið betur
sé hiti hár, og mótstöðuafl illgresis verður
minna eftir vætutíð heldur en þurrkatíð (í
þurrki myndast þykkari himna á yfirhnúð
blaða).
Yfirleitt er ráðlagt að nota frá 100—200
g af prometryn pr. 1000 m2; minni skammt-
inn í sendinn jarðveg, stærri skammtinn í
moldarjarðveg. Innan þessara marka hefur
aldrei orðið vart skemmda á gulrótunum,
annarlegs bragðs né uppskerurýrnunar.
Lyfið bindst ekki lengi í jarðveginum, þó
er það nokkuð háð veðurlagi, en yfirleitt
er talið, að þess gæti í 3—10 vikur.
Til þecs að ná jafnri og góðri dreifingu
á lyfinu er talið að hœfilegt vatnsmagn sé
50—100 l á 1000 m2. Sé jarðvegurinn mjög
þurr getur verið gott að vökva hann áður
en prometryn er úðað. Gefið er upp að pro-
metryn sé hægt að nota strax frá því að
sáð hefur verið og þar til spírun er um garð
gengin, en bezt hefur reynzt að úða rétt
áður en gulrætur spíra (6—7 dögum áður).
í þessu sambandi skal bent á að Norðmenn
hafa nýlega tilkynnt að forðast beri úðun
á þeim tíma sem gulræturnar eru að koma
upp úr jarðvegsskorpunni, hinsvegar má að
skaðlausu úða strax og kímblöð gulróta
hafa breitt úr sér, sé þess talin þörf. Ge-
sagard kostar hér kr. 58,40 pr. 50 g. Sé not-
að 100 g af virku efni í 1000 m2 garðl., yrði
verð á lyfinu kr. 233.60.
Gúrkuspjald
Gúrkur eru nú að byrja að berast í verzl-
anir. Fyrstu gúrkur ársins voru skornar í
gróðurhúsi í Hveragerði þann 9. marz, og
þann 13. mun fyrsta sending þeirra hafa
borizt til Sölufélags garðyrkjumanna. Þeim
gróðurhúsabændum, er rækta gúrkur og
lesa þennan þátt, skal bent á, að nákvæm
aðgæzla í sambandi við hita, og þá sér í
lagi næturhita, er þýðingarmikil gagnvart
úthaldi og endingu plantnanna. Hár næt-
urhiti örvar vöxt ofanjarðarhluta plantn-
anna á kostnað róta. Óeðlilega hár hiti
veldur því að stofnsproti gúrkna vex mjög
hratt, og hliðarsprotar verða eftir á. Þar
rem þannig er varið þarf því að lækka næt-
urhitann nokkuð (1—3°). Lágur næturhiti
örvar vöxt rótarkerfis aö vissu marki. Verði