Freyr - 01.07.1976, Page 14

moldina, full nýting á köfnunarefni hans,
sem reiknast 1.5 kg úr hverjum heyhesti
fóðurs (25% rýrnun viS umbreytingu fóS-
urs í áburS). Sama meðferð túna og á
tilraunastöðvum. Kalt árferði bætt upp
með tilbúnum áburði, þó svo að köfnunar-
efni verði ekki meira en 190 kg á hektara
samtals úr tilbúnum áburði og búfjárá-
burði.
Loftslag Vik hita frá meðalári Töðufall hkg/ha Köfnunarefni kg/ha
I 1.0 81 0
II 0.0 70 0
III —1.0 70 44
IV —2.0 61 96
V —3.0 42 127
Síðasta dæmið, sem tekið er hér, kann
að virðast draumórakennt, og vissulega
væri þörf á að gera tilraunir til þess að vita,
hvort það getur staðist. En sé svo, gæti
það ekki aðeins valdið stóraukinni upp-
skeru og arðsemi í landbúnaði, heldur væri
þannig hægt að draga stórlega úr þeim
sveiflum, sem árferði veldur. Hér er mark
fyrir íslenska bændur að stefna að, mark
sem ég held að þeir snjöllustu ættu að
geta náð, í meðalsveitum eða betri.
Heimildir. Auk búnaðarskýrslna og skýrslna um til-
raunastöðvar landbúnaðarins hef ég haft stuðning af
ýmsum ritgerðum um ræktunarmál. Má þar til nefna
Torfa Bjarnason í Ólafsdal, sem skrifaði í 10. árgang
Andvara um áburð. Einar Ásmundsson í Nesi ritaði
af skarpskyggni um landbúnað í Búnaðarritið 1888,
og í sama hefti skrifaði Sæmundur Eyjólfsson og
minntist á áburðarmál. Árið 1910 skrifaði Guðmund-
ur Hannesson prófessor af miklum áhuga um á-
burðarnýtingu í Norðurland. í Búnaðarriti 1911 var
grein eftir Sigurð Sigurðsson, ráðunaut, um þessi
mál, og árið 1912 ritaði Jónas lllugason í Bratta-
hlíð að áeggjan Guðmundar Hannessonar um
töðuafla og áburðarmagn á 33 jörðum í Bólstaðar-
hlíðarhreppi. Sú grein kom í Búnaðarritinu, og 1916
skrifaði Vigfús Guðmundsson í Engey um sama efni
í Búnaðarritið, einnig fyrir hvatningu frá Guðmundi
Hannessyni. í Ársriti Ræktunarfélags Norðurlands
árið 1915 er líka grein eftir Jakob H. Líndal um þetta
rannsóknarefni, áburð og töðufall. Árið 1920 kom út
rit, Um áburð, eftir Sigurð Sigurðsson búnaðarmála-
stjóra, og Guðmundur Jónsson á Hvanneyri á langa
og fróðlega grein um búfjáráburð í Búfræðingnum
1942. Árið 1975 kom í Frey ritgerð í tvennu lagi eftir
dr. Hólmgeir Björnsson, aðallega um köfnunarefnis-
áburð, en hann minnist líka á áhrif vetrarhita á
sprettu.*
Fyrir utan grein mína í Veðrinu 1966 og fleiri
greinar síðan, hefur dr. Sturla Friðriksson skrifað um
áhrif hita á heyfeng, sjá t.d. bók hans, Líf og land.
Haukur Júlíusson búfræðikandídat birti árið 1973
prófritgerð frá Hvanneyri um áhrif veðurfars á upp-
skeru. Árið 1974 gaf Tilraunastöðin Neðri-Ás (Gísli
Sigurbjörnsson) út smárit eftir ameríska prófessor-
inn R. A. Bryson um heyuppskeru á íslandi. Ritið
ber vitni um merkilegan áhuga manns í íjarlægu
landi, og hann setur fram athyglisverðar hugmyndir,
en hins vegar háir það honum að hafa ekki komið
til landsins og kynnst aðstæðum. En hann bendir á,
að hér á landi sé að finna gott dæmi um náið sam-
band milli veðurfars og lífsafkomu, en það mál er nú
ofarlega á baugi hjá vísindamönnum um allan heim.
Baldur Guðmundsson á Þúfnavöllum benti mér
fyrstur á það rannsóknarefni, hversu mikið af fóðri
sínu húsdýrin rækta. Eins og áður er komið fram
hef ég líka lært mikið í þessum efnum af þeim
glögga og reynda manni, Guðmundi Jósafatssyni. Til
margra annarra hef ég leitað, og allir brugðust þeir
vel við forvitninni, en einkum vil ég nefna ágætar
ábendingar dr. Hólmgeirs Björnssonar.
* Um niðurplægingu búfjáráburðar skrifaði Ólafur
Jónsson í Frey 1955.
258
F R E Y R