Freyr - 01.02.1984, Qupperneq 18

Eiríkur Helgason,
varahlutafulltrúi
Vetrargeymsla búvéla og varahlutapantanir
Nú er að nálagt sá tími ársins að bœndur þurfa að fara að huga að varahlutapöntunum
sínum fyrir næsta sumar. Allir þekkja hvað það getur verið bagalegt að vera að hefja
vorannir eða heyskap og komast að því, að vélar eða tœki eru biluð og enga varahluti að
fá.
Reikna má með því að það taki
einn til tvo mánuði að fá varahiuti
erlendis frá, séu þeir ekki til í
landinu þegar á þarf að halda,
nema með því að fá varahlutina
sérpantaða og þá með töluverðum
aukakostnaði. Þó að um sérpant-
anir sé um að ræða má reikna með
hálfs mánaðar til þriggja vikna
afgreiðslutíma. Með því að panta
varahluti núna í ársbyrjun hjálpar
það umboðunum að áætla vara-
hlutaþörfina fyrir sumarið og losar
menn við áhyggjur.
Fyrir þá bændur sem eiga góðar
vélageymslur er þetta góður tími
til að dytta að vélum. Ég er þess
fullviss að bændur hafa sjaldan
hærra tímakaup en þegar þeir gera
við vélar sínar sjálfir. Það byggist
þó á því að þeir hafi þekkingu og
aðstöðu til þess. Ef um meirihátt-
ar viðgerðir er að ræða, svo sem ef
um er að ræða mótorviðgerðir eða
gírkassaviðgerðir, þá er þetta oft-
ast sá tími sem gott er að komast
inn á verkstæði. Ekki ættu menn
þó að reyna að gera við olíuverk
sjálfir, en þar þarf nákvæm stilli-
tæki sem aðeins sérhæfð verkstæði
hafa.
Á þessu ári tekur gildi reglu-
gerð um gerð og búnað dráttar-
véla. í reglugerð þessari er komið
víða við og gerðar kröfur um út-
búnað sem núorðið er á flestum
gerðum nýrri dráttarvéla. í bráða-
birgðarákvæðum reglugerðarinn-
ar eru teknar fyrir eldri dráttarvél-
ar. Er þar helst á að minnast að
þar er kveðið á um að allar drátt-
arvélar skulu búnar öryggisgrind,
einu og hálfu ári eftir að reglu-
gerðin tekur gildi.
Ekki ættu menn að þurfa að
óttast reglugerð þessa, þar sem
hún tryggir menn fyrir því, að
fluttar séu inn dráttarvélar nema
þær standist þær kröfur sem eru
ákveðnar í reglugerðinni. I lögum
nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustu-
hætti og öryggi á vinnustöðum er
landbúnaðurinn gerður skoðunar-
skyldur, gert er ráð fyrir að skoð-
unarmenn komi heim á hvern bæ
og skoði þar vélar og tæki sem
undir Vinnueftirlit ríkisins heyra.
Til ábendingar
Þá ætla ég að nefna hér nokkur
atriði sem menn ættu að hafa í
huga. Góð regla er að skipta um
smurolíu á 100—150 tíma fresti.
Þá ættu menn einnig að hafa það
að reglu að skipta um olíusíur á
hverju vori áður en notkun drátt-
arvélarinnar hefst. Drifsköft ætti
alltaf að taka inn í hús að hausti
eftir notkun véla. Þá er það góð
regla að fylla alla smurkoppa eftir
sumarnotkunina. Viðkvæma hluti
eins og stýristjakka og tjakka á
ámoksturstækjum er nauðsynlegt
að verja vel með feiti, þannig að
ekki sé hætta á að ryð falli á þá. Þá
er það góð regla þegar vélum er
lagt að hausti, og á ég þá bæði við
dráttarvélar og önnur tæki á
gúmmíhjólbörðum, að ganga úr
skugga um að réttur loftþrýstingur
sé í þeim. Þá er gott þegar gengið
er frá vélum á haustin að setja
spýtukubba undir hjólin, láta þau
ekki standa á grasi né þar sem
jarðvegur er blautur. Gott er að
gangsetja dráttarvélar einu sinni í
mánuði að vetrinum og þarf að
velja til þess frostlausa daga. Best
er að aka þeim smá spöl til þess að
allir smurfletir fái hreyfingu. Sé
ekki aðstaða til að gangsetja vél-
arnar að vetri til, er best að taka
rafgeyma úr vélunum og koma
þeim fyrir á hlýjum og þurrum
stað og hlaða þá alltaf öðru hvoru.
Frostlögur á að vera á kælikerf-
um dráttarvéla allt árið, hann ver
kælikerfið ryði og varnar tæringu.
Athuga þarf vel á haustin hvort
slagi hefur myndast í gírkössum.
Það er ekki óalgengt að slagvatnið
frjósi og geta því gírkassar frost-
sprungið.
Þetta eru aðeins nokkur atriði
sem bændur þurfa að hafa í huga í
sambandi við vetrargeymslu véla.
1 sambandi við varahlutapantanir
er nauðsynlegt að hafa varahluta-
98 — FHEYR