Freyr - 01.02.1984, Page 30

Við Hafravatn í Mosfellssveit. Fjcer sést í jarðstöðina Skyggni. (Ljósm.: Einar
Hannesson).
Stífla ásaml fiskvegi sem gerð var í Úlfarsá vegna vatnstöku Áburðarverksmiðju
ríkisins. Slíflan er skammt fyrir ofan Korpúlfsstaðabceinn. (Ljósm.: Einar Hann-
esson).
rækslu veiðieftirlits og fleiru svo
sem eyðingu veiðivargs og flutn-
ingi á laxi upp fyrir hindranir.
Mikill fjöldi lax- og silungsseiða
hefur verið settur í ár og stöðu-
vötn og tjarnir við sumarhús.
Þannig hafa laxaseiði, smærri seiði
og gönguseiði verið sett í flestar
árnar reglubundið um árabil og
silungsseiði í ýmis vötn. Ennfrem-
ur hefur stærri silungi verið sleppt
í fisklaus vötn, eins og Kleifarvatn
var talið vera á sínum tíma, og
Rauðavatn, og í efri hluta Elliða-
ársvæðisins voru látnir hundruð
urriða svo hægt væri að veiða þá á
stöng á svæðinu. Svipað var gert
fyrir áratugum þegar silungur frá
eldisstöð í Hafnarfirði var fluttur í
Seltjörn í Njarðvíkum svo hægt
væri að láta veiða hann á stöng.
Fiskvegir.
Fiskvegir hafa verið byggðir í Ell-
iðaár, Úlfarsá, Laxá í Kjós,
Leirvogsá og Brynjudalsá. Þá var
vatnamiðlunarstífla reist í út-
rennsli Úlfarsár úr Hafravatni á
sínum tíma og slíku mannvirki var
einnig komið fyrir í útrennsli
Leirvogsár úr samnefndu vatni.
Sömuleiðis var byggð stífla í út-
rennsli Elliðaánna vegna raforku-
virkjunar ánna.
Nokkuð hefur verið um lagfær-
ingar árfarvega í ýmsum ám og
gerðir hyljir í þær, eins og í Bugðu
á vatnasvæði Laxár í Kjós.
Klak og fiskeldi.
Klak og eldi á laxi og silungi hér á
landi hefur seinustu áratugi verið
hlutfallslega mest á landinu í
Reykjavík og í Gullbringu- og
Kjósarsýslu. Þetta má rekja m. a.
til laxaklaks við Elliðaár um ára-
tuga skeið og náttúrugæða svæðis-
ins, sem felast í gnægð af lindar-
vatni og heitu vatni úr iðrum jarð-
ar, auk hins heita jarðsjávar á
Reykjanesi.
Fyrsta laxaklak hér á landi var
að Reynivöllum í Kjós árið 1884.
Elsta samfellda laxaklakið hér-
lendis er hjá Klak- og eldisstöð
Rafmagnsveitu Reykjavíkur við
Elliðaár, en það var sett á laggirn-
ar fyrir 50 árum eða skömmu eftir
að árnar voru virkjaðar til raf-
orkuframleiðslu Eldi sumaralinna
laxaseiða hófst í stöðinni 1953 og
eldi gönguseiða af laxi síðar. Arið
1951 hófst fiskeldisþáttur með
dönsku sniði, ef svo má að orði
komast, þegar fiskeldisstöðin á
Laxalóni hóf eldi á regnbogasil-
ungi til slátrunar og sölu á er-
lendum markaði. Síðar hófst þar
eldi á laxi og silungi til fiskræktar.
Þegar Laxeldisstöð ríkisins í
Kollafirði kom til sögunnar 1961,
komst verulegur skriður á laxeld-
ið. Þá hófst fóðrun laxaseiða allt
upp í göngustærð og hafist var
halda um ýmsar nýjungar í laxeldi
og hafbeit. Eldisstöðin að Keldum
hóf starf síðari hluta sjöunda ára-
tugarins, en sú stöð er nú í eigu
Tilraunastöðvar Háskólans í
meinafræðum að Keldum. Síðustu
sjö ár hafa tekið til starfa nokkrar
eldisstöðvar; Fiskeldisstöð Eldis
hf. að Húsatóftum í Grindavík,
sem elur upp lax til slátrunar og
110 — FREYR