Freyr - 01.06.2001, Page 17

7. tafla. Skipting ræktunarlands til nautgriparæktar, annars vegar nú og hins vegar eftir
áratug ef almennt verður farið að tillögum okkar. Landstærð er óbreytt.
Er nú Verður
Flatarmál Uppskera Flatarmál Uppskera
þús. ha % millj. fe % þús. ha % millj. fe %
Gamalt tún 40,5 62 125 57 0 0 0 0
Vallarfoxgrastún 14,9 23 56 26 36 55 137 50
Rýgresistún 0,1 0 1 0 3 5 25 9
Nýrækt 2,5 4 5 2 0 0 0 0
Grænfóður 5,5 9 28 13 13 20 67 24
Kom 1,5 2 5 2 13 20 46 17
Alls 65 100 220 100 65 100 275 100
Hlutfall fóðurs Meltanleiki, vegið meðaltal 100 71% 125 78%
fyrir útreikningum á fóður-
ræktuninni eru gefnar í 6. töflu.
Hlutfall grastegunda í því sem
kallað er vallarfoxgrastún er fengið
úr túnaskoðun Guðna Þorvaldssonar
(1994). Uppskera og meltanleiki
einstakra tegunda er fengið úr til-
raunum á Korpu síðustu 20 ár (Jarð-
ræktartilraunir/ Jarðræktarrann-
sóknir Rala). Miðað er við að tún sé
slegið snemma og tvíslegið.
Lokaniðurstaða okkar kemur
fram í 7. töflu. Mestu umskiptin eru
að fyrirbærið gamalt tún hverfur úr
kúabúskapnum. Þar með er kal-
vandamálið margumrædda að
mestu úr sögunni. Og með því að
ganga ræktunarmenningunni á
hönd geta kúabændur aukið
uppskeru af túnum sínum um 25%
án þess að bæta við nýju ræktunar-
landi. Miklu meira munar þó um
það að meltanleiki heimaaflaðs
fóðurs eykst úr 71% í 78% að með-
altali. Það eykur át kúnna og er
ávísun á aukna nyt úr hverri kú.
Öllum hlýtur að vera ljóst að
breytingar í þessa átt eru bráð-
nauðsynlegar og löngu tímabærar.
En nokkuð mun þurfa að vinna til
að koma þessu í framkvæmd. I hinu
dæmigerða sáðskiptakerfi sem
kynnt er hér að ofan er grænfóður í
tvö ár, kom í tvö ár og tún óhreyft í
sex ár. Það þýðir að plægja þarf
40% ræktunarlands árlega (8.
tafla).
Gangi þessar áætlanir eftir munu
vinnubrögð breytast mjög í sveitum.
Jarðvinnsla mun þá aukast verulega
frá því sem nú er og eins öll sáning.
Komskurður mun margfaldast og
kallar það á fjárfestingu í sláttu-
þreskivélum, þótt þær sem fyrir em
núna ættu að geta annað aukaverk-
efnum. En allt má þetta gerast smátt
og smátt og það tekur 6-10 ár að
koma sáðskiptahring í fullan gang.
Heimildir:
Ásgeir Harðarson, 2001. Munnlegar
upplýsingar.
Áslaug Helgadóttir & Þórdís A.
Kristjánsdóttir, 1998. Ræktun rauð-
smára. Ráðunautafundur 1998, 89-98.
Eiríkur Loftsson, 1998. Sáðskipti II.
Ráðunautafundur 1998, 104-108.
Guðni Þorvaldsson, 1994. Gróðurfar
og nýting túna. Fjölrit Rala nr 174,
32 s.
Gunnar Sigurðsson, 2000. Félagsleg
hugsun bænda eflir með þeim bjartsýni.
(Viðtal). Freyr 96(11-12): 4-11.
Hólmgeir Bjömsson, 2000. Fjölært
rýgresi. Ráðunautafundur 2000,
298-314.
Jarðræktartilraunir/Jarðræktarrann-
sóknir Rala, öll árin frá 1978 til 1999.
Geftn út í fjölritaröð Rala.
Jónatan Hermannsson, 1998. Sáð-
skipti I. Ráðunautafundur 1998,
99-103.
Jónatan Hermannsson, 1999. Ur
komtilraunum 1993-1998. Ráðunauta-
fundur 1999, 54-61.
Jónatan Hermannsson, 2001. Rækt-
unarbelti á Islandi. Handbók bænda 51.
Kristján Bj. Jónsson, 2001. Munn-
legar upplýsingar.
Lilja Grétarsdóttir, 2001. Munnlegar
upplýsingar.
Ólafur Eggertsson, 1987. Sáðskipti
með komi - heimaaflað fóður. Freyr
83(7): 270-273.
Óttar Geirsson, 2001. Munnlegar
upplýsingar.
Pétur Diðriksson, 1998. Minni
kostnaður vegur oft meira en auknar
tekjur. (Viðtal). Freyr 94(6): 5-9.
8. tafla. Jarðvinnsla og fleira í sáðskiptarækt.
Land Er nú þús. ha Verður þús. ha Breyting
Ræktunarland alls 65,0 65,0 engin
Grænfóður 4,5 13,0 þreföldun
Kom 1,5 13,0 níföldun
Grassáning 3,5 6,5 tvöföldun
Plægt árlega 8,5 26,0 þreföldun
pREVR 8/2001 - 17