Freyr - 01.06.2001, Blaðsíða 27

skilningur er á starfseminni. Það er
alveg víst að fólki sem lifir á hug-
verktöku mun fjölga verulega á
næstu árum, fólki sem hefur sér-
hæft sig á mismunandi sviðum,
hefur mismunandi reynslu, mennt-
un og þekkingu.
Unga fólkið, saga
og menning
Annað atriði, sem tengist
menningu, mannlífi og sögu og
vert er að minna á, eru möguleik-
arnir sem atvinnuuppbygging á
þessu sviði getur skapað fyrir ungt
fólk. Kannski er fátt eins mikilvægt
og unga fólkið í samhengi við
þessa umræðu um menningarstofn-
anir, atvinnulíf og ferðaþjónustu.
Það vill nefnilega brenna við að
það gleymist þegar verið er að
reyna að byggja upp fjölþættara at-
vinnulíf í dreifbýlinu að láta fjöl-
breytnina ná niður í yngri aldurs-
hópana, niður á framhaldsskóla-
stigið.. Auðvitað er fjölbreytni ekki
síður mikilvæg meðal ungs fólks en
annarra. Rétt eins og hjá þeim full-
orðnu eru áhugamálin ólík og ef
menn fá ekki vinnu við hæfi í
heimabyggð, t.d. á sumrin á meðan
þeir eru enn í námi, minnka líkum-
ar verulega á búsetu þar til langs
tíma. Þarna er þörf á markvissari
stefnu sveitarfélaga sem oftast eru
rekstaraðilar menningarstofnana.
Annars vegar þurfa þau að hafa
yfirsýn yfir hvaða möguleikar eru
fyrir hendi til atvinnusköpunar í
tengslum við menningarstarfið og
hins vegar skortir hreinlega oft
verulega á að þau hafi yfirsýn yfir
unga fólkið sitt, á hverju það hefur
áhuga og í hverju það er að mennta
sig.
Ég er sannfærður um að þau
sveitarfélög og svæði sem gera vel
við unga fólkið sitt á meðan það er
enn í námi og kappkosta að hlúa að
og laða til sín starfsemi sem byggir
á hugviti eiga eftir að uppskera
ríkulega í framtíðinni. Ég tala nú
ekki um ef starfsemin hefur jákvæð
samfélagsleg áhrif.
Ráðgjöf og ráðunautar
Atvinnuráðgjafar, eins og ráðu-
nautar vissulega eru, geta í sam-
vinnu við sveitarfélögin gert ýmis-
legt til að skapa hagstæð skilyrði
fyrir slíka starfsemi og aðstoðað
við að koma henni á laggirnar.
Þetta kallast að fjárfesta í mannauði
og við það hafa menn stundum ver-
ið alltof feimnir. Það mætti vel
hugsa sér að sveitarfélög legðu t.d.
til húsnæði eða einhverja aðstöðu
til að byggja upp slíkan rekstur eða
gerðu samstarfssamninga við ný
fyrirtæki ungs fólks í heimabyggð
sem myndu þá sinna ákveðnum
verkefnum og einnig vinna skap-
andi vinnu á eigin vegum.
Ég sé fyrir mér að hlutverk ráðu-
nauta í þessu samhengi sé að hvetja
íbúa dreifbýlisins til dáða við að
hagnýta búsetulandslagið og menn-
ingararfinn, ásamt því að eggja
menningarfélög, stofnanir og sveit-
arstjómir til afreka á þessu sviði.
Þeir gætu bent á leiðir og tækifæri,
aðstoðað við áætlanagerð, fjár-
mögnun, skipulagningu og undir-
búning. Þeir gætu einnig stuðlað að
gæðaþróun og samvinnu með því
að leiða saman kunnáttumenn og
heimamenn sem hyggjast þróa
söluvaming og þjónustu.
Þannig gætu ráðunautarnir gert
ómetanlegt gagn við að skapa réttu
aðstæðumar, lagt mönnum til verk-
færi og leitt saman harðsnúinn hóp
manna sem í sameiningu myndu
óhræddir grafa eftir gulli og ger-
semum í menningararfi og sögu
hvers svæðis og koma uppskerunni
í verð með góðum árangri.
Molar
Sameiginlegt
lífsviðhorf bænda
og neytenda
Bændasamtökin í Danmörku
(Landboforeningeme) efndu fyrir
nokkm til námsstefnu um siðfræði
í landbúnaði. Stjómandi hennar,
John Engelbrecht, heimspekingur,
benti þar á að líta megi á landbún-
aðinn út ffá „bláu“ eða „rauðu“
sjónarhomi. Frá „bláu“ sjónar-
homi væri landbúnaðarinn eins og
hver önnur framleiðslugrein, sem
lyti sínum náttúrulögmálum, án
þess að nein siðfræðileg gildi komi
þar við sögu. Framleiðslu- og við-
skiptahagsmunir hafa verið hreyfi-
aflið í langri framfarasókn nútíma-
samfélaga og hafa þar skilað
gríðarlega miklum árgangri.
Þetta hefur hins vegar gerst á
kostnað „rauðs“ hugsunarháttar
sem byggir á tilfinningum og því
gildismati sem af þeim leiða. Nú
verður að snúa við blaðinu annars á
landbúnaðarinn ekki bjarta framtíð.
Það á að halda á lofti góðum
sögum um skilning á þörfum nátt-
úrunnar og búfjárins. Það niunu
neytendur kunna að meta og uin
það munu þeir snúa bökum saman
við bændur.
(Bondevennen nr. 18/2001).
Fremstir í ESB
Danskir mjólkurbændur, sem
nú eru komnir niður í 8.900, eru
með stærstan mjólkurkvóta að
meðaltali allra bænda í ESB, eða
rúmlega 500 þúsund kg. Næst á
eftir koma breskir, hollenskir og
sænskir bændur. Með minnstan
kvóta eru hins vegar bændur í
Austurríki, Grikklandi og Portú-
gal, um 40 þúsund kg að meðal-
tali.
Þróunin í þessum efnum hefur
verið hröð í Danmörku því að fyr-
ir tveimur árum var meðalkvótinn
þar 420 þúsund kg. Frá þeim tíma
hafa orðið viðskipti með 6% kvót-
ans og 9% framleiðenda hafa
hætt.
(Landsbladet/Bondevennen
nr. 19/2001).
ÉR6VR 8/2001 - 27