Nýi tíminn - 12.01.1956, Side 7

Gtiimar M. Magnúss:
ABENDING
til yfirmanns herþrælanna á íslandi,
]ohn W. White á Keflavíkurflugvelli
L -
Að gefnu tilefni
hefst þetta
greinarkorn á nokkurri upp-
rifjan um fáeina menn. sem
koma við sögu íslands sem
sendiboðar erlends valds og er-
lendra yfirgangsmanna.
Fyrst skal ségja yður, herra
John W. White, frá Una
danska. Hann var sendur frá
konungi Noregs, skömmu eft-
ir landnám íslands, til þess
að freista þess að leggja land-
:ið undir konung. En þann veg
tóku landsmenn þessum er-
lenda sendimanni, að þeir neit-
nðu honum um vistir og aðr-
ar nauðþurftir, svo að hann
■:fékk eigi við haldizt, hrökkl-
aðist því milli héraða og var
loks drepinn.
Því næst er að segja yður
frá öðrum sendimanni er Þór-
arinn hét og var Nefjólfsson.
Þá var ártalið 1024. Hann kom
til alþingis og gekk á Lög-
toerg á Þingvöllum, bar þar
fram kveðju konungs og þá
orðsendingu til landsmanna að
þéir gengi honum á hönd. Vék-
ust menn að nokkru undan
þessu. Þá mæltist sendimað-
ur til þess af konungs hálfu,
að íslendingar gæfu honum
eyju þá fyrir norðan land, er
Grímsey heitir, og hét fríð-
indum á móti. Vildu sumir
höfðingjar þægjast konungi í
þessu. En þá reis upp bóndinn
Einar Þveræingur og benti á
þá firnahættu, er þjóðinni staf-
aði af slíku landsafsali, —
en hinsvegar vel til fallið að
senda konungi vinargjafir, þeir
er það vildu. Fór svo að sendi-
för konungsmanns varð árang-
urslaus að þessu leyti, en orð
Einars Þveræings lifa til ævar-
andi dáða í sögu þjóðarinn-
ar.
Þessu næst skal minnast á
atburð, sem gerðist árið 1286,
24 árum eftir að íslendingar
höfðu með Gamla sáttmála
gengið Noregskonungi á hönd.
Þetta ár gerði konungur til-
raun til þess að koma á hern-
aðarskyldu á íslandi. Stefndi
hann utan handgengnum mönn-
um og enn öðrum sér til styrkt-
ar og tjáði íslendingum að
Svíar myndu ráðast á Noreg
og brenna Víkina. Undir for-
ustu ágætra manna voru þing
haldin um málið um land allt
og neitaði þar alþýða manna
að ganga til herskyldu, enda
skýlaust brot á Gamla sátt-
mála.
Og að lokum er rétt að segja
yður frá Krók-Álfi, einum vild-
armanni konungs, er hingað
var sendur upp úr aidamótun-
um 1300 með konungsbréf um
utanstefnur og margskonar
beiðslur fyrir hönd konungs.
Var aðsúgur allharkalegur gerð-
ur að Krók-Álfi á Hegranes-
þingi, og hefði' hann verið þar
drepinn, ef handgengnir menn
hefðu ekki komið honum til
bjargar og skotið honum und-
an. Varð hann skelfdur mjög,
bar sitt barr ekki eftir það
og andaðist um haustið. En
árið eftir gerðu bændur sam-
þykkt á alþingi og mótmæltu
einarðlega boðskap konungs og
kröfum hans.
Þessar minningar eigum vér
íslendingar og enn fleiri af
slíku tagi. Þær rifjast jafnan
upp, þegar íslenzka þjóðin á
í vök að verjast gegn erlendri
ásælni og erlendum yfirtroðslu-
mönnum.
Þessir atburðir gerðust allir
áður en Bandaríkin yðar urðu
til Svona er baráttusaga ís-
lendinga gömul saga og löng.
Og svona hafa erlendir yfir-
gangsmenn si og æ reynt að
fjötra hina fámennu bjóð. Og
John VV. White - yfirmaður
herþrælanna á íslandi
enn gerðust margir hliðstæðir
atburðir í þjóðlífi ísléndinga
áður en komið er að upphafi
þjóðarsögu yðar, hr. John W.
White.
II.
17n tilefni þess-
arar greinar
er ritsmíð, er þér birtuð í Morg-
unblaðinu fimmtudaginn 29.
des. s. 1. og nefnist: Aðeins
eitt orsakar dvöl vamarliðs-
ins á íslandi og það er árásar-
hætta frá hinu austræna stór-
veldi,
í ritsmíð þessari gangið þér
feti framar en hóflegt er. Með
henni hafið þér skipað yður í
flokk hinna verstu erlendu á-
sælnismanna er þjóð vor hef-
ur kynnzt, — í öðru lagi seil-
ist þér til áhrifa á innanríkis-
mál íslenzku þjóðarinnar, — í
þriðja lagi berið þér fram
lúalegar dylgjur og hatramman
róg í garð vinaþjóðar íslend-
inga, — í fjórða lagi falsið
þér sögulegar staðreyndir, — í
fimmta lagi krefjist þér auð-
mýktar og þakkar íslénzku
þjóðarinnar fyrir hina .svoköll-
uðu „vernd“ hersins.
Þessi ritsmíð yðar er því
áróðursgrein af verstu tegund
gegn íslenzku þjóðinni og hinu
unga lýðveldi voru. Við henni
er aðeins eitt verðugt svar
íslendinga: að svipta yður land-
vistarleyfi á íslandi. Þér haf-
ið í ritsmíðinni komið fram
í gerfi allra hinna fyrrnefndu
sendimanna erlends valds, er
ég kynnti yður í upphafi. En
þér þurfið ekki að óttast, að
íslendingar fari að yður svo
sem Una danska og Krók-
Álfi. Þeir munu ekki skerða
eitt höfuðhár yðar, jafnvel þótt
þér egnið þjóðina til haturs
og hernaðarárása á aðrar
þjóðir. En þjóðin mun svara
yður með fullum rökum og
reka ofan í yður dylgjur o;
róg þann hinn fúla og ekk
linna fyrr en þér og aðrii
herþrælar á íslandi eru fyrir
fullt og allt horfnir út fyrir
íslenzka landhelgi.
III.
Rógsgrein yðar
gegn íslenzku
þjóðinni birtið þér í Morgun-
blaðinu og var þess reyndar
að vænta. En þér hafið verið
við þesar athafnir í ýmsu ó-
heppinn, svo sem einnig mátti
vænta. Að vísu er stjórnmála-
ritstjóri Morgunblaðsins, Sig-
urður Bjarnason, á yðar snær-
en þér megið gjarnan vita
að hann er mikill og þjóðkunn-
;r s; jaðrari og að sama skapi
maður lítilsigldur í skoðunum
svo sem dæmin sanna. Að
hinu leytinu hafið þér valið
framgjarnan tóka til þess að
koma ritsmíð yðar í islenzk-
an búning, en án afdráttar
skal yður sagt, að þessi blaða-
tóki er um þessar mundir einn
helzti hortittameistari Morgun-
blaðsins, og hafa flestir þeir,
sem hann hefur leitt fram á
sjónarsviðið hlotið af vanvirðu
eða skop, svo sem nærtæk
dæmi staðfesta. Þér hafið hlot-
ið að makleikum hvorttveggja:
vanvirðuna og skopið. Hallast
þá ekki á með yður hernáms-
djórunum á Keflavíkurvelli.
Fyrsti hernámsstjórinn, hinn
borubratti McGaw, varð að
athlægi um gjörvallt land fyrir
hina gleiðgosalegu heilsan sína,
er hann sté hér fyrst á land,
— fyrirrennari yðar, Hutehin-
son, er nú að verða jafn fræg-
ur fyrir framhleypni sína og
derringshátt, svo sem mynd í
nýkomnu hefti af Virkinu í
norðri sýnir. Og nú standið
þér nakinn sögufalsari með
hofmóðulegt orðbragð í garð
íslenzku þjóðarinnar, en biðj-
ið jafnframt lesendur Morgun-
blaðsins að líta með samúð á
umkomuleysi yðar í hinum
lágkúrulega Nissen-bragga, þar
sem þér verðið að hirast, ves-
alingurinn, við að stjórna hinni
voldugu herstöð.
En lítum nú á nokkrar fuil-
yrðingar yðar og sjáum hvaða
svip þær fá í ljósi staðreynd-
anna.
IV.
ér segið: „Við
vitum allir, að
í síðustu styrjöld höfðu Banda-
ríkjamenn lagt óhemjufé í að
koma upp hinum voldugustu
herbækistöðum og einnig áttu
þeir stærsta og sterkasta her
í heimi. Strax og styrjöldinni
lauk, hikuðu þeir ekki við
að leysa upp allt þetta mikla
hernaðarkerfi, hvað marga
milljarða, sem það hafði kost-
----- Fimmtudagur 12. janúar 1956 — NÝI TÍMINN — (7
fslendlngar hafna eindr^!
lð krofisnnm mm i®andarfska i
flotastöð í Hvalfii-M [
Þau ánægjulegu tíðindi gerðust nýl. að Tíminn, :
málgagn utanríkisráðherra, ítrekaði fyrri yfirlýs- ■
ingar sínar um að ekki komi til mála að leyfa :
Bandaríkjamönnum að koma sér upp flotastöð í \
Hvalfirði. Blaðið segir í forustugrein: :
„Hinsvegar er ástandið tvimœlalaust orðið \
pannig, að nú er minni þörf að fjölga varnarstöðv- :
um en áður var. Þess vegna veröa óskir um auknar :
bœkistöðvar hér á landi, t.d. við Hvalfjörð, aðeins \
álitnar frómar tillögur hershöfðingja, er telja pað :
skyldu sína að leggja fram sem víðtækastar áætl- ] f
anir miðaöar við mestu hugsanlega hœttu, en taka 1:
síður tillit til breyttra, friðvœnlegri viöhorfa. í : ■
pví Ijósi munu íslendingar líta á slíkar kröfur og :
hafna peim eindregið, að óbreyttum aðstœðum, :
ef pær verða bornar fram.“
Ástæða er þó til að benda á fyrirvarann, „að ó- :
breyttum aðstæðum"; hann sýnir að Tíminn vill :
enn hafa útgöngudyr.
að. Herbækistöðvarnar voru
rifnar upp með rótum, herflug-
vélar brotnar í spón í þús-
undatali og hermennirnir sjálf-
ir voru því fegnastir að fá að
hverfa heim aftur.“
Lítum nú á staðreyndirnar:
Vopnahlé eftir heimstyrjöldina
var samið í byrjun maímán-
aðar 1945 og í ágústmánuði þ.á.
vörpuðu flugmenn yðar hel-
sprengjunni yfir Hirosíma í
Japan og auglýstu þá Banda-
ríkin að síðasti óvinurinn hefði
verið að velli lagður. Og þá
tóku Bandaríkjamenn „að rífa
hérbækistöðvarnar upp með
rótum og brjóta herflugvélar
í spón í þúsundatali", að yð-
ar sögn.
Sé eitthvað hæft í þessu,
liggja fyrir því eðlilegar
forsendur. Friður var saminn
Þjóðir í austri og vestri, Sovét-
þjóðirnar og Bandaríkjamenn,
höfðu staðið hlið við hlið og
lagt sameiginlega fram krafta
sína til þess að vinna bug á
herveldum fasismans. En fram-
kvæmdir þær, er þér skýrið
frá, gerðust ekki hér á landi.
Hér voru hvorki „rifnar upp
með rótum“ herbækistöðvar
né flugvélar „broinar í spón“.
Öðru nær. Á þessum sömu dög-
um sem friður var samihn,
voru útrunnir samningar um
hersetu Bandaríkjamanna á ís-
landi. En hvað skeði á þeim
friðardögum? í stað þess að
hverfa héðan, svo sem Bretar
gerðu, sviku Bandaríkjamenn
samninga og fóru hvergi. Og
það sem meiri furðu gegndi:
Þeir báru fram dólgslega kröfu
um ævarandi dvöl hér á landi.
kröfuna um herstöð til 99 ára
í Keflavík, Hvalfirði og Rvik.
Nú er skorað á yður, herra
John W. White, eð svara því
undanbragðalaust, hvaða rök
voru að baki kröfu Bandaríkja-
manna 1945 um ævarandi her-
stöð á íslandi á sama tírna
og þér segið að þjóð yðar hafi
rokið í að brjóta flugvélar og
rífa niður herstöðvar. Það er
krafa íslenzku þjóðarinnar, að
þér svarið með rökum. sem
hæfa þeim tíma, þegar kröf-
umar voru fram bornar. En
á eitt skal yður bent í
þessu sambandi: Svarið ekki
með því að benda á „hættuna
frá austri“ á þeim tíma. ís-
lenzka þjóðin minnist ýmissa
atburða, er gerðust fyrir þús-
und árum, svo að þér skuluð
ekki ímynda yður að hún liafi
gleymt því, sem gerðist fyrir
tug ára.
Skal nú minnzt á ýmis önn-
ur atriði úr ritsmíð yðar: um
hættuna úr austri, um mikil-
vægi „herverndarinnar", um
vinnuafl íslendinga í hernað-
arþágu, um samneyti hernáms-
manna við íslendinga, urrj ein-
stæðingsskap og umkomuleysi
yðar á „þessari eyju ykkar í
At’antshafinu", eins og þér örð-
ið það, — um bandarísku borg-
ina á íslandi, um Nissen-bragg-
ann yðar, um leiðbeiningar
yðar til læsra íslendinga, um
erindreka yðar og þjóna á ís-
landi, um fræðslu yðarí alþjóða
málum til handa íslendingum og
sitthvað fleira, sem þér fleipr-
ið um. Og að lokum mun yð-
ur látin í té skýring á því,
hversvegna menn yðar á Kefla-
víkurvelli eru kallaðir herþræl-
ar, og hversvegna þér, herra
John W. White, hafið öðlazt
titilinn: yfirmaður herþrælanna
á íslandi. (Framhald).
SuSurtisimskaufs-
iandið kannað
Flugvélar frá bandaríska leið-
angrinum sem kominn er til Suð-
urheimskautslandsins til rann-
sókna flugu í gær yfir Suður-
póiinn. Byrd flotaforingi, sem
stjórnar leiðangrinum, fór sjálf-
ur í kopta til að skyggnast eftir
ummerkjum á þeim slóðum þar
sem fyrsti leiðangur hans til Suð-
j urlieimskautsins hafði aðsetur
. fyrir 27 árum og sá hann þar
! útvarpsstöng sem þá var reist.
| Leiðangur frá Sovétríkjunum er
þegar tekinn að kanna og gera
landmælingar á ástralska hluta
heimskautslandsins og ástralski
leiðangurinn er nú í þann veginn
að koma til landsins.
Þessar rannsóknir sem enn
fleiri þjóðir taka þátt í eru gerð-
ar í sambandi við hið alþjóð-
lega jarðeðlisfræðiár sem hefst.
næsta sumar.