Nýi tíminn - 10.04.1958, Blaðsíða 1

Greiðið
Nýja tímann
KaupiS
Nýia fimann
Fimmtudagur 10. apríl 1958 — 12. árjangur 13. tölublað.
„Almennur fundur, hald-
inn í Gamla bíói sunnu-
daginn 30. marz 1958, að
tilhlutan rithöfunda og með
áðild Fulltrúaráðs verka-!
lýðsfélaganna í Reykjavík, I
krefst pess, að ríkisstjórn
íslands standi vio sampykkt
Alpingis frá 28. marz 1956
um uppsögn herstöðva- i
samníngsins við Bandaríki j
Ftorður-Ameríku.
Fundurinn brýnir paö \
fyrir pjóðinni, að von'.n um
afvopnun herveldanna og
frið með pjóðum er framar
öllu bundin atfylgi hlut-
lausra ríkja, sem taka
málamiðlunarafstöðu gagn-
yart stórveldunum, og láta
ekki ánetjast hernaðarkerf-
um peirra. Þess veana skor-
ar fundurinn á pióðina að
fylkja sér um pá stefnu,
er verið hefur henni, til
mestrar scemdar um ára-
tugi: yfirlýst œvarandi hlut-
leysi íslands í hernaðará-
tökum.
Fundurinn heitir á hvers-
konar félaaasamtök að
hefja pessar kröfur og hvet-
ur lisiamenn, vísindamenn,
kennara, háskóla^tudenta
og aðra hópa manna, sem
svipaða samstöðu eiga, til
að . bindast samtökum að
dcemi rithöfunda um pessi
höfuðmál og hefja pau í
vitund manna yfir dœgur-
pras og skoðanaágreining
um önnur efni.
Sérstaklega brýnir fmid-
urinn fyrir œsku landsins
að fylkja sér einhuga um
pá stefnu, að Ísland verði
um aldur og œvi friðlýst
land.“
Ályktunin hér að framan var
samþykkt með öllum atkvæðum
á Gamla bíó-fundinum gegn
einu (fréttamanns Morgunblaðs-
ins Þórs Vilhjálmssonar!). Húsið
var troðfullt og hlýddu fundar-
menn máli ræðumanna með at-
hygli og áhuga.
Einar Bragi var fundarst.ióri.
í setningarávarpi sínu mælti
hann á þessa leið:
„Til þessa fundar er boðað aí
samtökum rithöfunda og" Full-
trúaráði verkalýðsfélaganna í
Reykjavík í þeim tilgangi að
fylkja þjóðinni um tvær megin-
kröfur:
1. að staðið verði við heit
þings og' stjórnar iui endur-
skoðun herstöðvasamnings-
ins við Bandaríkin með það
fyrir augurn að heriiui
hverfi úr landi.
2. að endumýjuð verði yfir-
lýsingin um ævarandi hlut-
ieysi íslands í hernaðará-
tökum.
Rithöfúndasamtökin, sem stofn-
uð hafa verið til að vinna þess-
Frá fundinum í Gamla bíói í fyrradag — Ljósmynd. Sig Guðm.
um kröfum fyig'i með þjóðinrú,
hafa valið sér kjörorðin: Frið-
lýst land.
Gerum þau að kjörorðum okk-
ar allra! Látum þau berast frá
manni til manns, unz þau
hljóma um alla landsbyggðina,
því undir þeim hlýtur hverjum
íslendingi að vera Ijúft að berj-
ast, hvaða skoðanir sem hann
aðhyllist í öðrum efnum. Frið-
lýsing landsins er hin eina
stefna, sem friðsamri menning-
arþjóð sæmir — hin eina ís-
lenzka grundvallarstefna í utan-
ríkismálum.
Gæti geréytt ísland
Fýrstí ræðumaður fundarins
var Þorbjörn Sigurgeirsson pró-
fessor. Ræddi hann um kjam-
orku- og vetnissprengjur og
verkanir þeirra. Um áhrif vetn-
issprengja sagði hann meðal
Framh. á 10. síðu.
Fréff í dönsku úfvarpi um fyrirœflanir Islendinga
kemur heim fil oð reka upp mikiS angisfarvein
Brezkir togaraeigendur og fiskkaupmenn halda áfram hættu, ef Isiendinp-ar prerðu al-
aö reka upp angistarvein vegna þeirrar ófrávíkjanlegu vöru úr fyrirætlunum sínum um
ákvörðunar íslendinga og yfirlýstu stefnu ríkisstjórnar- að fc=ra fiskveiðitakmörldn.
innar aö stækka landhelgina. Nýjasta tilefni kveinstaf- r’,rezkir toga,rar fengju 40% af
anna er frétt úr Kaupmannahafnarútvarpinu.
í frétt þessari, sem vakti
talsverða athygli og var m.a.
getið í flestum fréttasendingum
brezka útvarpsins í gær, var
það haft eftir Lúðvík Jóseps-
syni sjávarútvegsmálaráðherra,
að „Island ætlaði að setja 12
mílna takmörk frá ströndum
sínum hver sem yrði niður-
staða hinna alþjóðlegu við-
ræðna í Genf“ (orðalag brezka
útvarpsins).
Brezka útvarpið gat þess um
leið að íslenzka sendiráðið í
London hefði sagt að því „væri
ókunnugt um nokkra yfirlýs-
ingu sjávarútvegsmálaráðherra
né annars talsmanns íslenzkra
stjómarvalda um yfirvofandi
útvíkkun fiskveiðitakmarkanna
við Island.“
Fregn Kaupmannahafnarút-
varpsins varð til þess að for-
maður sambands bresíkra fisk-
kaupmanna lýsti yfir áð öllum
fiskiðnaði Breta yrði stofnað í
| afla sínum á miðum sem væru
| innan 12 rrnlna takmarkanna.
1 Arétting.
! Sökum þess að nokkurs mis-
skilnings virðist gæta bæði í
frétt Kaupmannahafnarút-
varpsins og í yfirlýsingu ís-
jlenzka sendiráðsins í London,
j er rétt að taka þetta fram:
| Það er ekki rétt að sjávar-
útvegsrnálaráðherra hafi nokk-
juð látið uppi um á hvem hátt
rfidsstjómin hefur ákveðið að
stækka. landhelgina. Hitt er
rétt nð í viðtaíi við Þjóðvilj-
ann, sem birt var 22. febrúar,
tveim dögum áður en landhelg-
isráðstefnan í Genf var sett,
sagði hann:
„Verkefnj okkar á ráð-
stefnunni í Genf verður það,
að reyna að fá eins víðtæka
viðurkenningu og kostur er
á yfirráðum Islendinga yfir
öllu landgrunninu. Við télj-
um rétt okkar ótvíræðan, en
viljum fá sem flestar þjóðir
til að viðurkenna liann og
þar með einnig val fslend-
inga til að ákveða þær regl-
ur sem gilda skuiu um veið-
ar okkar og annarra á fiski-
miðunum á landgrunnssvæð—
Framhald á 11. síðu.