Nýi tíminn - 10.04.1958, Blaðsíða 6

6)
^Mlm
l4íl TÍJÖMJ —- %nmtuáíágur ÍÓ. apríl 1958 —
Ntl TIMIIVN
Útgefandi: Sósíalistaflokkurinn.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Asmundur Sigurðsson.
Áskiiffcargj'ild kr. 50. á ári. — Prentsmiðja Þjóðviljans.
Hvað vill Sjálfstæðisfiolíkur-
inn í efnahagsmálum?

TVFú um nokkurt skeið hefur
* Sjálfstæðisflokkurinn mjög
hælt sér af því, að vera stærsti
stjómmálaflokkur þjóðarinnar.
Og síðan hann lenti í stjórnar-
andstöðu hefur mjög verið sleg-
ið á þá strengi í blöðum hans,
að óheppilegt væri að halda
stærsta flokknum utan við það
að ráða málefnum þjóðarinn-
"ITera má að ýmsum finnist
* hér vera mælt af nokkrum
rökum. En mjög eru þessar
ful'yrðingar þó illa rökstudd-
ar, irieð starfsemi flokksins,
eins og hún birtist fyrir sjón-
um okkar.
Ovo sem vel er kunnugt, hefui
^ ríkisstjórnin og stuðnings-
flokkar hennar við allmikinn
vanda að glíma þar sem efna-
hagsmálin eru nú, og veit öll
þjóðin ennfremur, að sá vand;
stafar eingöngu af slæmum
afiabrögðum og þar af leiðandi
minni gjaldeyristekjum s.l. ár
en árið áður. Jafnframt því,
sem gjaldeyristekjur voru
minni hefur þó eftir ýtrustu
getu verið haldið uppi lifskjör-
um sömu og áður, verklegum
framkvæmdum hvers konar í
sama og jafnvel ennþá ríkara
mæli en áður, og svo mætti
áfram telja. Hver rnaður sem
hljóti að skapa vandamál, ekki
dæma vill með sanngirni við-
urkennir að þetta sé erfitt, og
sízt þegar enn fremur verður
að taka tillit til þess ástands,
er skapazt hafði þegar stjórnin
tók við völdum. Það mætti því
fyllilega búast við því, að
jafnframt því, sem Sjálfstæð-
isflokkurinn hælir sér af því að
vera stærsti stjórnmálaflokkur
þjóðarinnar og krefst hlutdeild-
ar í stjórn landsins, eða jafn-
vel allrar stjórnar þess í sin-
ar hendur í krafti sinnar stærð-
ar, þá myndi hann um leið
birta þjóðinni tillögur sínar
um lausn þeirra vandamála,
sem úr þarf að leysa. Og raun-
ar er sanni næst að það sé
skylda hans, að segja hvað
hann vill gera, um leið og
hann krefst þess að sér séu
fengin völdin í hendur.
"|7n hvað hefur nú stærsti
flokkur þjóðarinnar til
málanna að leggja? Því er
fljót svarað. Ekki eitt orð. Ekki
eina tillögu um það hvemig
eigi að leysa vandann. Þótt
leitað sé línu fyrir línu í dálk-
um blaða hans, finnst hvergi
nokkurs staðar á það minnzt,
hver er hans eigin stefna í
þeim málum. Allt sem þau
gera er að prenta upp klausur
úr stjómarblöðunum og reyna
að ala á sem mestri úlfúð um
rriálin, án þess að leggja nokk-
uð jákvætt til sjálf. Þess vegna
gengur nú sú spuming írá
manni til manns:
TTvað mundi Sjálfstæðisflokk-
urinn gera ef honum væru
afhent völdin? Kann hann úr-
ræði, sem engum öðrum hafa
til hugar komið? Og ef svo
væri, hvers vegna birtir hann
þau ekki skýrt og skorinort,
til þess að sýna enn betur
fram á það úrræðaleysi stjórn-
arflokkanna, sem liann er þó sí-
fellt á að klifa. Eða er það
máske svo, að stærsti stjórn-
málaflokkurinn sé alveg úr-
ræðalaus og hafi ekkert til
mála að leggja annað en ófrjótt
nöldur um starf þéirra, sem
eru að leita þeirrar lausnar.
sem hagkvæmastar geta orðið
þjóðinni sem heiid?
¥*essarra spurninga og ann-
•■• arra slíkra er nú spurt af
fjölda fólks, hvarvetna um
landið, því hinu sama fólki
finnst, sem eðhlegt er, að sá
stjómmálaflokkur sé lítill karl,
sem aðeins hrósar sér af stærð
stnni, en getur ekkert lagt til
úrlausna í vandamálum þjóð-
arinnar.
TTér kemur éinnig fleira til
i-®--*-athugunar. Vert er að
minnast þess, að meðan Sjálf-
stæðisflokkurínri var í stjórn
ásaint Framsókn og Alþýðu-
flokknum, kom hvað eftir ann-
að til stöðvunar í áðalútflutn-
ingsframleiðslunrií. Síðan hann
fór út úr stjóm, og Álþýðu-
bandalágið tók' haris sæti, hef-
ur ekki komið til neinnar stöðv-
unar, heldur hefur þátttakan í
framleiðsíunni órðið meiri én
nokkru sinni fyiri’.
T^etta veit almenningur vel og
* kann að meta. Þess vegna
er einnig spurt, hvað muni
koma ef Sjálfstæðisflokkurinn
tæki aftur við þeim stjórnar-
störfum, sem hann hafði áður
og Alþýðubandalggið fer með
nú? Verður þá meiri og minni
stöðvun í útgerðinni um hver
áramót eins og algengast var
í þann tíð? Verður þá afnumið
allt verðlagseftirlit og álagn-
ing með hverskojiar okri gefin
frjáls, eins og gerðist á þeim
tíma? Notar þá Sjálfstæðis-
flokkurinn fækifærið til þess að
selja ísland updir herstöðvar
til 99 ára, ein$ pg fyliilega má:
ætla að sé vilji hans, dæmt
út frá þeim hernámsáróðri,
sem hann íekur?
Tmessafa spurninga og margra
*■ þvílíkra er spurt, og þær
verða ekki kveðnar niður með
því einu að prenta upp sund-
urlausar glefsur úr stjórnar-
blöðunum, slitnar úr samhengi
án þess að nokkur stefna komi
fram af flokksins hálfu í þeim
mestu vandamálum, sem fyrir
þjóðinni liggja. Sá stjórnmála-
Kjarnorkunefnd USA
uð um að falsa skýrslu
Reyndi oð rétflœfa síefnu djórnannnar
að hafna tillögum um stöðvun tílrauna
Undarleg „mistök“ sem Kjamorkumálanefnd Banda-
ríkjanna segir að sér hafi orðið á hafa vakið grun um að
nefndin hafi viljað villa almenningi sýn í því skyni að
réttlæta þá afstöðu bandarísku stjórnarinnar að hafna
öllum tillögum um stöðvun tilrauna meö kjarnavopn.
19. september s.l. var gerð
tilraun á vegum nefndarinnar
með kjarnasprengju í jörðu
niðri í N evadaeyðimörkinni.
Sama daginn skýrðu fulltrúar
nefndarinnar fréttamanni New
York Times frá því að spreng-
ingarinnar yrði ekki vart nema
í nokkur hundruð mílna fjar-
lægð frá sprengistaðnum.
Aðeins í 400 km i'jarlægð
6. marz s.l. birti nefndin
skýrslu sína um þessa tilraun.
Þar var sagt að „varla nokk-
urrar jarðhræringar hefði orðið
vart í nokkurra mílna fjar-
lægð“ og að „mesta fjarlægð
sein sprengingin hefði komið
fram í á jarðskjálítamælum
hefði verið 250 mílur (um 400
km) í beina línu, í Los Ange-
les“.
Nú vildi svo til, að nokkrum
dögum áður en skýrsla nefnd-
arinnar var birt, 28. febrúar,
hafði Harold Stassen, fyrrver-
andi ráðunautur Eisenhower?
um afvopnunarmál, borið vitni
fyrir einni nefnd öldungadeild-
arinnar.
Hann hafði skýrt nefndinni
frá því að „smásprengingin
sem gerð var neðanjarðar á síð-
asta ári hefði komið fram á
jarðskjálftamælum í þúsund
mílna fjarlægð“. Auk þess rám-
aði suma í, að New York Times
hafði á sínum tíma skýrt frá
því að sprengingarinnar hefði
orðið vart á mælum í Toronto
í Kanada og í Róm.
Árvakur bíaðamaður
Engu að síður hefði skýrsla
nefndarinnar að líkindum verið
álitin góð og gild og ni-ðurstöð-
ur hennar verið notaðar til að
sýna fram á að ekki værí hægt
að fylgjast með því að banni
við kjarnatilraunum væri fram-
fylgt, hefði ekki árvakur blaða-
maður, I. F. Stone, sem oft áð-
ur hefur vakið athygli með upp-
Ijóstunum sínum, farið á stúf-
ana.
Hann komst að því hjá öðr-
um stjórnarstofnunum, að neð-
anjarðarsprengingin í septem-
ber hefði komið fram á mæhim
í Fairbanks í Alaska í 2.300
mílna (3.700 km) fjarlægð frá
sprengistaðnum og í Favettes-
ville í Arkansas í 1.240 mílna
f.iarlægð. og fékk auk þe^s lista
yfir nítián aðrar stöðvar í
Bandaríkjunum og Kanada sem
em meira en 250 mí1”r f'»ó
sprengistaðnum, en h"fðu þó
flokkur, sem sífe’.lt er að guma
af stærð sinni cg hehnta völd
og áhrif í skjóli hennar, gctur
ekki jafnframt skotið sér und-
an að segja hver hans úrræði
eru, því annars mun svo álykt-
að, að vitið sé í öfugu hlutfalli
við stærðina.
samt allar orðið sprengingar-
innar varar. Hann gerði þá
Kjarnorkumálanefndinni að-
vart.
Nefndin áttar sig
10. marz, fjórum dögum eftir
að skýrslan hafði verið birt,
sendi nefndin ritstjómm at-
hugasemd, þar sem hún fór
fram á að breytt yrði orðalagi
skýrslunnar þannig að í stað
Los Angeles og fjarlægðarinnar
250 mílur kæmi Fairbanks í Al-
aska og fjarlægðin 2.300 mílur.
Nefndin sagði að þessi villa
hefði af vangá slæðzt inn í
skýrsluna og enginn eftir henni
tekið fyrr en blaðamaður (I. F.
Edward Teller
Stone) hefði vakið athygli á
henni.
Þessi skýring nefndarinnar
hefur verið vefengd þar vestra,
m.a. af þingnefnd sem rann-
sakað hefur málið. Formaður
hennar, Durham, benti á að
þegar 21. janúar hefði einn
þeirra vísindamanna sem stóðu
fyrir tilrauninni, dr. York,
skýrt nefndinui frá því að
sprengingarinnar hefði orðið
vart í Alaska og sagði: „Mér er
óskiljanlegt. að nefndin skyldi
ekki hafa fengið sömu vit-
neskju“.
líver var ástæðan?
I. F. Stone hefur hins vegar
gefið harla sennilega skýringu
á þessum ,,mistökum“ nefndar-
innar. Hann bendir á að þeir
tveir menn sem fyrstir lögðu
,til að gerð yrðí( tilraun með
kjarnasprengju neðanjarðar
hafi verið vísindamennirnir dr.
. Teller og dr. Griggs. Hann
minnir á að dr. Teller, sem
nefndur hefur verið aðalhöfund-
ur bandarísku vetnissprengj-
unnar, hafi reynt að færa rök
fyrir því að kjarnavopnin væru
með öllu skaðlaus.
Einn kunnasti kjameðlisfræð-
ingur Bandaríkjanna, dr. Harri-
son Brown, hefur sagt að skoð-
anir Tellers séu allar mótaðar
af óstjómlegu hatri í garð Sov-
étríkjanna. Og dr. Griggs er af
sama sauðahúsi: Hann var eitt
aðalvitnið gegn kjarneðlisfræð-
ingnum prófessor Oppenheimer.
Þetta og margt annað bendir
.eindregið til_þess að í rauninni
hafi engin mist"k átt sér stað,
heldur hafi nefndin vitandi vits
reynt að villa mönnum sýn.
Estes Kefauver, varaforsetaefni
demókrata, komst svo að orði:
„Það sem gerir þetta tor-
tryggilegt í augnm margra er
að formaður Kjarnorkumála-
nefndarinnar, Strauss flotafor-
ingi, og helzti vísindaráðunaut-
ur hans, dr. Teller, em ein-
dregið andvígir stöðvun til-
ráuna með kiarna.vopn. Þeir
hafa að nokkru leyti byggt
hessa afstöðu sína á þeirri stað-
hæfingu, að hægt sé að gera
slíkar tilraunir án þess að upp
komist. Sú snurning vaknar,
hvort það liafi verið tilviljun
að mistök Kiarnorlnimálanefnd-
arinnar voru þess eðlis að þau
studdu skoðanir Strauss flota-
foringja og dr. Tellers“.
Vísindamenn gagnrýna
Félag bandarískra kjameðlis-
fræðinga, en í því eru um 2000
menn, hefur krafizt þess að ó-
háðir sérfræðingar verði fengn-
ú' til ráðuneytis þegar ákvarð-
anir eru teknar um afstöðu
Bandaríkjanna í kjarnorkumál-
um.
Þess var krafizt eftir að
upplýst var um falsskýrsln
KjarnorkUmálanefndarinnar og
af því tilefni. Félagið gagnrýnir
nefndina harðlega og segir að
vitneskia sú sem frá henni
hafi komið um hættuna af
geislavirku úrfelli hafi bæði
verið ófullnægjandi og oft bein-
línis villandi.
Ríkisstjórnin hefur, að áliti
vísindamannanna, um of treyst
ráðum frá fámennum hópi vís-
indamanna sem eru í þjónustu
hennar. .
Skáldaþáttur
Framhald af 5. síðu
ferða inn í málið. Um uþp-
runa þessara orða mætfi
margt segja, en því verður
slenpt hér.
í ferhendri vísu em vitan-
lega fjórara hendingar; fyrsta
og þriðja hending heita fmm-
hendingar en önnur og f jórða
hending síðhendingar. Stuðla-
skipun ræður þeirri skiptingu
en ekki rímið.
Áður en lengra er haldið
vil ég biðja lesendur þáttar-
ins að senda mér athugasemd-
ir við þann fróðleik sem þátt-
urinn flytur, leiðrétta ef rangt
er og krefjast nánari skýr-
inga ef eitthvað er óljóst.
Eins og ég gat um áður
er til lítils að kenna mönn-
um að gera visu ef þeir skynja
ekki hljóm og samræmi þeirr-
ar vísu sem ort er að regl-
um þessum.