Nýi tíminn - 05.06.1958, Page 10

2) — öskaatundin
Hvaðn bók
Framhald iaf 1. síðu. „synda í hesthúshaugn-
harðfiskur? En bráðlega um“. komast í skuldir og
kárnar gamanið: — Hann selja hann yngra Rauð.
verður drepinn, sagði Mér þótti vænt um
•Jón, Þá setti að mér ugg Stjörnu, Ljónslöpp og
um afdrif Steina, og þó Bleik. En vísan um yngra
að óttinn rénaði um hríð Rauð var svo sorgleg, að
í návist Þórðar gamla í mér lá við að vatna mús-
Vík eða Ragnhildar í u. Ég var fljót að læra
Dal, magnaðist alltaf þess kvæðið Tilhlökkun, sem
á milli kvíðinn -um að Pál orti til Ragnhildar
kerlingarskepnan hún
Þorgerður gengi fyrr eða
síðar af Steina dauðum.
En hið góða sigraði nú
samt að lokum, og það
kom sér betur fyrir lífs-
trú mína, því veruleiki
kreppuáranna austan
lands var ekki til þess
sinnar. Það var í gömlu
skólaljóðunum. Og annar
eins fögnuður var ekki í
neinu kvæði í Skólaljóð1
unum.
Mér skildist, að Páll
væri ekki talinn með
stórskáldunum. Undar-
legt þótti mér það. Einu
voru valdir kaijlar újr
fornsögunum. Hún er svo
ævintýraleg og skemmti-
leg, að þó ég heillaðist
seinna af Þúsund og
einni nótt, Hómerskvið-
um, Andersensævintýr-
um, Miinchausen, Gosa,
Lísu ljósálfi og fleiri
slíkum öndvegisritum, þá
skipar hún enn í huga
mínum fyrsta sætið.
Góð ráð
fallinn að glæða bjart- sinni spurði kennarinn,
sýni með börnum á næm- hvert væri eftirlætisskáld
Freknuóvin'ur skrifaði
okkur í vetur og bað um
ráð við freknum, okkur
fannst tæpast kominn sá
árstími, að þær væru
mjög ásæknar. Nú þeg-
ar sólin skín á hverjum
degi horfir það öðru yísi
við. Hið einfaldasta ráð.
sem við vitum til að
asta skeiði. Ég verð alltaf okkar. Eg held, að allir eyða freknum er að
hafi nefnt Jónas. Égnu(j(ja andlitið upp úr
hafa þagði. Óttinn við almenn- sítrónusafa - eða stein-
Þórð ingsálitið! selju. Annars fara frekn-
* ur flestum krökkum vel.
Þorsteinn Valdemarsson,
skáld: Skauta er bezt að
Fyrsta barnabókin, semgeyma yfir sumarið með
ég las og hefur alla stund því að bera á þá parafín-
verið mér kærust af slík-olíu eða vaselín. Fyrst
um- bókum er Snorra- þarf iað hreinsa þá vel og
éd’da í útgáfu Fornsögu- þurrka og' ganga síðari .
þakklátur Einari
Kvaran fyrir að
gefið mér trúna á
gamla í Vík og Ragnhildi
í Dal, einmitt á þeim
tíma sem Þorgerðarliðið
var sem voldugast hér á
landi.
Einar Bragi.
Oddný Guðmundsdóttii’,
kennari:
Ætli það hafi ekki ver-
ið ljóð Páls Ólafssonar?
Páll gamli, fjölskylda
hans, vinir og hestarnir
hans voru í mínum aug-
um eins og ljóslifandi ná-
grannar. Óvini hans var
mér illa við. Mátulegt á
þá, þessa leiðindaskrögga,
að fá skammarvísur! En
verst var mér við Bakk-
us, sem lék á blessaðan
gamla manninn, lét hann
10)
NÝI TÍMINN
Fimmtudagur 5. júní 1958
Gilitr'.: Það er nú ekki
mikið. - Þu skalt segja
nafn mitt í þriðju gátu
og erum við þá sáttar.
Húsfr.: Þú ert ‘ ekki
heimtufrek, þykir mér.
Gjarnan vildi ég gjalda
þér meira kaup.
Giltr.: Ég krefst einskis
annars. En getirðu ekki
upp á nafninu, þá á ég
ullina þína og alla ull
heimilisins upp frá því.
Húsfr.: Já, já, allt
skaltu fá, ef þú vinnur
fyrir mig voðina fyriv
sumardaginn fyrsta. En
ég nefni nafn þitt í
þriðju gátu og þú færð
það eitt að launum fyr-
iv verk þitt.
Gilitr.: Það eru ekki
margir sem þekkja gaml-
ar förukerlingar og nefna
þær :með naftii. Fáðu mér
ullina.
Húsfr.: Hér hefurðu
hana þá. En flýttu þér
burt áður en húsbóndinn
sér þig. Og nefndu ekki
matarlúsina sem ég gaf
þér.
Gilitr.: Gott og vel hús-
freyja, við. sjáumst þá á
sumardaginn fyrsta.
Húsfr.: (hlessa) Hún
snarar. allri1 ullinni á bak
sér, eins og það væri ein-
tómt ioft. Hún hlýtur að
vera gífurléga sterk.
Gilitr.:
Hæ, hæ og hó, hó!
Húsfreyja veit ekki
hvað ég heiti
Hæ, hæ og hó, hó! ‘
Húsfr.: Þar fer hún
syngjandi. Léttlynd kerl-
ing, Hæ, hæ! ekki veit
ég hvað kerling heitir,
en laus er ég við ullina,
hó, hó! nú get ég unnið
að áhugamálum mínum
alveg fram að sumardeg-
inum fyrsta, hæ, h$e!
(híær) Þetta voru góð
kaup, Þær heita allar
sömu nöfnunum, Ása,
Signý og Helga. Hæ, hæ!
Eg ætla að sauma út fal-
legasta skrautkodda, með
rauðum rósum og græn-
um blöðurn og haila mér
upp að hönum nótt sem
nýtan dag, þar til kerling
— Ösktustundin — (3
En ef hún héti rú engu
af þessum nöfnum, og
ég má ekki gefa nema
þrisvar upp á nafninu.
Hjálpi mér hamingjan!
Hún myndi taka alla ull-
ina okkar og við kæm-
umst á vonarvöl. Við
ættum ekki fötin utan á
okkur. Og bóndi minn er
ailtaf að spyrja um ull-
ina. Snjólaug, segir hann,
GILITRUTT
leikrit handa börnum
ÉFTIR DRÍFU VIÐAR
kemur. (dimrnt) Hó, hó!
En hvað hún hafði djúpa
rödd. Hún hefur auðvit-
að talað svo mikið um
ævina þar sem hún fór á
bæi. að raddböndin hafa
slitnað. — Og ég á bara
að finna nafnið hennar.
Geti ég ekki fundið það,
nota ég bara einhver
undanbörgð. En það er
svo langt þangað til.
(Þögn).
Húsfr.: Nú er víst mán-
uður ,til sumardagsins
fyrsta. Hvað skyldi kerl-
ingin heita? Guðrún, Sig-
ríður, Þórdis, Þorbjörg.
Hún getur heitið Sigríð-
ur Halldóra. Ó, hvernig
er nú nafnaþulan, hún
getur heitið hvaða nafni
sem er úr henni:
Sigga, Vigga.' Sunnefa,
Salka, Valka, Halldóra,
Þorbíörg, Borga, Þór-
katla,
.Þórunn, Jórunn, Arnóra.
Snjólaug, hvar er ullin?
Þú hefur þó ekki brennt
hana. Þá segi ég honum
að vera rólegum, ullin
komi á tilsettum tíma.
En hvernig á ég að
blekkja hann enn í heil-
ar. mánuð. Ó, ég er svo
ógæfusöm (grætur).
V. Atrði.
Húsb.: (inn). Liggurðu
þarha énn í ieti þinni!
Nú hefurðu legið í þrjá
daga og ekki gert hand-
arvik. Segðu mér eins og
er, hvað hefur komið fyr-
ir þig.
Húsfr.: (grætur).
Húsb.: (til hliðar)’
Þetta er ekki gott.' (við
húsfr.) Segðu mér allt af
létta. Ertu svona hugsjúk
út af ullinni.
Húsfr.: (grætur).
Atburðirnir
Framhald af 12 síðu
enn ekki kunnugt um málalok, en
líklegt mátti þó telja að þingið
myndi bogna fyrir þessari hótun
hershöfðingjans og fallast einnig
á þessa kröfu hans. Þó var það
ekki með öllu víst.
Fundurinn á sunnudaginn
• Fundur franska þjóðþingsins á
sunnudaginn hófst með því að
de Gaulle ávarpaði þingið og
lagði fyrir það drög að stefnu-
skrá þeirri sem hann myndi
fylgja, ef þingið fæli honum
stjórnarforystu.
Hann fór fram á það við þing-
ið að það veitti honum sérstök
völd í sex mánuði, þannig að
hann gæti stjórnað landinu með
tilskipunum og reglugerðum án
þess að leita til þingsins. Jafn-
framt væri ákveðið að þingið
kæmi alls ekki saman fyrr en
að loknu sumarleyfi í október í
haust.
Hann lýsti því næst, í meginat-
riðum þeim breytingum sem hann
vildi láta gera á stjórnarskránni
og var sú helzt að aðskilja þyrfti
framkvæmdavaldið og iöggjafar-
valdið, svo að hver aðili um sig
hefði skýrt afmarkað verksvið.
Það var um leið krafa hans að
þingið afsalaði sér rétti til að
fjalla um þessar fyrirhuguðu
breytingar á stjórnarskránni,
heldur yrði þjóðaratkvæða-
greiðsla látin fara fram um hina
nýju stjórnarskrá án afskipta
þingsins.
Loks krafðizt hann þess að
þingið veitti honum þessi völd
þegar í stað.
Jiorgaraflokkarnir og
sósíaldemókratar í stjórn
Rétt áður en de Gaulle hafði
flutt þessa ræðu hafði verið til-
kvnnt hvernig stjórn hans myndi
í Frakklandi
skipuð. í henni yrðu fjórir „yfir-
ráðherrar", eða sérlegir ráðgjafar
de Gaulle án stjórnardeilda. Þeir
voru: Guy Mollet, leiðtogi sósíal-
demókrata, Pierre Pflimlin, leið-
togi kaþólskra, Louis Jacquinot úr
hópi íhaldsmanna og Houphouet-
Boigny, svertingi frá Frönsku
Mið-Afríku, sem hefur átt sæti í
mörgum stjórnum Frakklands
eftir stríðið.
Antoine Pinay, leiðtogi íhalds-
manna tók við embætti fjármála-
ráðaherra, Maurice Couve -Murv-
ille, sendiherra Frakklands í V-
Þýzkalandi, við embætti utanrík-
isráðherra, og íhaldssamur emb-
ættismaður að nafni Pellepier við
embætti innanríkisráðherra.
Landvarnaráðherra hafði enn
ekki verið skipaður, en búizt við
að de Gaulle myndi sjálfur taka
það embætti. Af öðrum ráðherr-
um má nefna rithöfundinn André
Malraux, sem var einn helzti for-
ingi gaullista fyrstu árin eftir
stríð.
Auk „yfirráðherranna“ fjög-
urra áttu aðeins fimm ráðherrar
að eiga sæti í sjálfu ráðuneytinu.
Naumur meirihluti
Af umræðunum um yfirlýsingu
de Gaulle varð ljóst að hann
myndi eiga vísan stuðning meiri-
hluta þingsins. Kommúnistar
voru þeir einu sem eindregið
lögðust. gegn honum. Mendes-
France, einn leiðtogi róttækra,
lýsti því þó yfir að hann myndi
greiða atkvæði á móti honum og
sama máli gegndi um Mitterand,
leiðtoga miðflokksins UDSR.
Atkvæði féllu þannig að þingið
fól de Gaulle stjórnarmyndun
með 329 atkvæðum gegn 224. Af
þeim tölum má ráða að um hehn-
ingur sósíaldemókrata á þingi
hafi greitt atkvæði gegn hers-
Landhelgin
Framhald af 11. síðu
helgismálið getur aldrei orðið
samningamál milli íslendinga
og annarra þjóða. Slíkt mundi
særa sjálfstæðisvitund okkar og
þjóðarmetnað, slíkt væri að
verzla með lífsbjörg þjóðarinn-
ar. Allar hugmyndir um það að
heimila erlendum skipum sér-
stök veiðiréttindi í íslenzkri
landhelgi eru því í eðli sínu frá-
leitar og geta aldrei komið til
greina.
Öllum tilmælum um samn-
inga við erlend ríki um'
þetta lífsbjargarmál þjóðarinn-
ar hefur því veriff hafnaff og
öllum beiðnum um sérréttindi
útlendum skipum til handa um
veiðiréttindi í íslenzkri land-
helgi hefur því veriff vísaff á
bug. Neitanir okkar eru ekki af
fjandskap við neinar þjóðir
heldur vegna þess að hér er
beðið um það, sem ekki er hægt
aff veita.
Við íslendingar óskum vin-
samlegra skipta við allar þjóð-
ir. Við vitum um smæð okkar
og aflleysi í átökum við aðrar
þjóðir.
En við viljum eiga okkar rétt
og halda honum hiklaust fram
þótt við meirimáttar aðila sé
að ræða.
höfðingjanum, en hinn helming-
urinn með honum.
Kemur það heim við að 51
þingmaður sósíaldemókrata hafði
á fundi flokksins á laugardaginn
lýst sig andvígan valdatöku hers-
höfðingjans, en 44 með henni.
596 fulltrúar eiga sæti á þjóð-
þinginu, svo að meirihluti de
Gaulle var naumur, og reyndar
miklu minni en hann hafði sjálf-
ur sagzt sætta sig við.
Við óskum ekki eftir fjand-
skap við Breta, eða aðrar grann-
þjóðir okkar, þvert á móti vilj-
um við vinsamlega sambúð við
þær.
En vinátta okkar við þær má
ekki kosta lífsbjörg okkar.
Slíkt gæti aldrei leitt til vináttu.
Málstaður íslands i landhelgis-
málinu er skýr. Meirihluti þjóð-
anna á hinni geysifjölmennu
þjóðaráðstefnu um landhelgina,
sem haldin var í Genf. lýsti sig
fylgjandi okkar málstað.
Allir hljóta að viðurkenna að
hér er um lif íslenzku þjóðar-
innar að tefla.
Örugg samstaða sterk-
asta vopnið.
íslendingar! Við höfum tekið
. okkar ákvöi’ðun í þessu stærsta
máli þjóðarinnar í dag. Örugg
; samstaða er okkar sterkasta
vopn. Leggjum þvi á hilluna
deilur um minni atriði málsins
og stöndum sem einn maður
gagnvart öðrum þjóðum. Sýn-
urn festu og öryggi í framkomu
okkar og verum minnug þess
hvílíkt stórmál hér er um að
ræða fyrir framtið og heill
þjóðarinnar.
Sjómenn, sem nú haldið ykk-
ar árlega hátíðisdag. Landhelg-
i ismálið hefur alltaf verið ykk-
i ,'ar áhugamál. Þið eruð í fremstu
‘ linu íslendinga í því hagsmuna-
máli.
Ykkur snertir það mál meir
ep nokkra aðra landsmenn.
Það eruð þið, sem stundið at-
vinnu ykkar á fiskimiðunum og
vitið manna bezt hvað í húfi
ef.
Ég flýt ykkur beztu ham-
ingjuóskir á hátíðisdegi ykkar
og öska þess að stækkun ís-
lenfcku fiskveiðilandhelginnar
megÍMVfirða ykkur og þjóðinni
allrij til hagsbóta og heilla á
komandi árum.
MaSur drukknar
Framhald af 1. síðu
farkostur þeirra nokkuð ó-
traustur. Hafði hann oft gert
svo áður. Hann sá, að þeir
voru komnir alllangt undan
landi og voru að reyna að
setja upp segl. Taldi hann þá
ástæðu að koma þeim til
hjálpar og skaut út báti, er
hann átti. Var háturinn með
utanhorðsmótor,
Nokkru eftir að hann var
lagður frá landi veitti hann
því athygli, að bátur þeirra
félaga var horfinn. Hann hélt
þó áfram í sömu áttina og sá
rétt á eftir mennina tvo, þar
sem þeir héngu á bátnum. Er
Magnús náði til þeirra voru
þeir báðir aðframkomnir af
kulda og var Heiðar í þann
veginn að missa meðvitundina.
Tókst Magnúsi að ná þeim
báðum um borð og fór með þá
í sumarbústað sinn, þar sem
þeim var hjúkrað eftir föngum
og hresstust þeir áður en langt
um leið. Er lítill vafi á því, að
þeir hefðu báðir látið þarna
lífið, ef ekki hefði notið við
aðgæzlu og árvekni Magnús-
ar.
Lögreglunni í Reykjavík var
þegar í stað gert aðvart um
slysið og fóru þeir strax aust-
ur Sveinn Sæmundsson og Ing-
ólfur Þorsteinsson ásamt Guð-
mundi Guðjónssyni frosk-
manni. Merktu þeir staðinn
þá um kvöldið og í gær var
Smára leitað í vatninu en án
árangurs. Vatnið er þarna um
10-20metra djúpt og er ekki
hægt að slæða nema i góðu
veðri og kyrru. Verður leitað
að nýju þegar er gefur.