Nýi tíminn - 24.09.1959, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 24 september 1959
Nal TlMINN — (5
Hjartað stanzaði í klukkustund
Undraverðir hjartauppskurðir — Tilbúnir
skilveggir settir milli hjartahólfanna
í síöustu viku voru geröir tveir hjartaskuröir, sem eru
einstæöir í sögunni. Tvær stúlkur, sem taldar voru dauð-
vona, fengu bót meina sinna viö meistaralega uppskurði
í Svíþjöð og Énglandi.
Hálí milljón í verkfaUi
í hálfan þriðja mánuð
Engar Iiorfur taldar á að- kaupdeilan í bandaríska
stáliðnaðinum leysist fyrst nm sinn
Pittsburg, hjarta bandaríska stáliönaöarins, veröur héiði númið 2000 dollurum á
ekki sjálfri sér lík, þegar Krústjoff, forsætisráöberra
Sovétríkjanna, kemur þangað í heimsókn í þessari viku.
Ellefu ára gömul telpa, Ing-
er Samuelsson frá Helsingborg,
var skorin upp í Malmö í Sv’í-
þjóð af Helge Wulff prófessor
frá Lundi.
Talið var vonlaust að telpan
gæti lifað lengur, en hún þjáð-
ist af óvenjulegum sjúkdómi
sem talinn var ólæknanlegur. I
lijartanu vantaði alveg skilvegg
inn milli hjartahólfanna og var
auðsýnt að hún gæti e'kki lifað
nema örfá ár ennþá. Búið var
að gefa upp alla von um að
hægt væri að hjarga lífi telp-
unnar, en Wulff prófessor
hauðst til þess að framkvæma
uppskurð og gera það sem í
hans valdi stæði.
Vandasöm aðgerð.
Hér var um að ræða nýja og
óvenjulega vandasama aðgerð.
Undirbúningur og margskonar
rannsóknir stóðu yfir í marga
mánuðf Skurðaðgerðin tók
fjórar klukkustundir, og sam-
tals störfuðu 25 læknar og
hjúkrunarkonur að uppskurð-
inum undir stjórn Wulffs.
I 50 mínútur stanzaði hjart-
að og á meðan sáu hjarta- og
lungnavelar um blóðrásina og
andardráttinn. Vélar þessar eri.i
einstaklega vandaðar og ná-
kvæmar.
Þessi undraverða aðgerð
heppnaðist. Komið var fyrir til-
búnum skilvegg milli hjartahólf
anna, — og hjartað starfar nú
eðlilega og hlóðið hreinsast
þannig að blóðrásin er orðin
full'komlega eðlileg.
Læknar telja að Inger geti
innan skamms hlaupið um og
leikið sér eins og önnur hörn
án þess að kenna sér hins
minnsta meins, enda þótt hjarta
hennar sé innréttað með gervi-
efnum.
Hjartað sió ekki í 56 mínútur.
Um svipað leyti og þessari
umlravérðu aðgerð var lokið í
Svíþjóð björguðu læknar á
Hammersmith-sjúkrahúsinu í
London lífi 13 ára gamallar
brezkrar stúlku, Pamela Weller
að nafni. Hjarta hennar var að
því leyti vanskapað, að hola
var langt inn í það og auk
þess var hjartað hægra megin
í hrjóstholinu eða öfugt við
það sem venjulegt er.
Aðgerðin var mun erfiðari
vegna þess að hjartað var ekki
á þeim stað sem það er í eðli-
lega sköpuðu fól'ki. Hjarta
stúlkunnar sló ekki í 56 m'ínút-
ur meðan á aðgerðinni stóð, en
hjartavélar önnuðust starf þess
á meðan.
Þessi aðgerð heppnaðist einn-
ig fullkomlega og Pamela mun
lifa um langa framb'ð — iafn-
nei þótt hjartað sé öfugumegin
í thenni.
Hlutabréf féllu veru'ega í
verði í kauphöllinni í New
York á mánudag í síðustu
viku vegna tunglskotsins
frá Sovétríkjunum. Kaup-
hallarbraskararnir hugs-
uðu sem svo, að þetta
merki um yfirburði Sovét-
ríkjanna í eldflaugasmíði
myndi verða til þess að
Bandaríkjastjórn' yrði fús-
ari en ella til að láta af
vígbúnaðarkapphlaupinu
og fallast á afvopnun.
Fyrst í stað stóðu hluta-
bréf í bandarískum fyr-
irtækjum sem smíða eld-
flaugar af sér verðfallið,
en áður en dagurinn var
á enda lækkuðu þau einn-
ig verulega í verði.
I tíu vikur hefur Pittsburg
verið hálfdauð horg. Ástæðan
er vinnudeila sambands banda-
rískra stáliðnaðarmanna og
stálsmiðjueigenda.
Reynt að svelta verkamenn
til uppgjafar.
Um hálf milljón stáliðnaðar-
manna er húin að vera í verk-
falli síðan í júlíbyrjun til að
knýja fram kröfu um hækkað
kaup. Atvinnurekendur þver-
aeita að hækka kaupið; ljóst er
af ummælum forustumanna
þeirra sumra hverra að þeir
hyggjast svelta verkamenn til
uppgjafar.
•iStáliðnaðarmenn eru meðal
hæstlaunuðu iðnverkamanna
Bandaríkjainna, en eftir tíu
vikna verkfall er farið að
þrenigjast í búi hjá mörgum
þeirra. Stáliðnaðarmanna-
sambandið hefur engan sérstak-
an verkfallssjóð, svo að handa-
rís'k verkalýðssamtök í heild
hafa ákveðið að hlaupa undir
hagga með verkfallsmönnum.
Safna 25 milljónum dollara
í verkfallssjóð.
Stjórn Alþýðusamhands
Bandaríkjanna hefur ákveðið
að hefja almenna fjársöfnun
meðal handarísks verkalýðs til
að hindra að stáliðnaðarmenn
verði sveltir til að hefja vinnu
á ný með þeim kjörum sem at-
vinnurekendur vilja skammta.
Verkalýðssamtökin hafa sett
sér það mark að safna 25
milljónum dollara í verkfalls-
sjóðinn.
Walter Reuther, forseti sam-
bands bílaiðnaðarmanna, hef-
ur greitt fyrstu milljónina í
verkfallssjóð stáliðnaðarmanna.
Á þingi bandaríska verkalýðs-
samhandsins í San Francisco í
næstu viku verða- lögð á ráð
um framhald söfnunarinnar og
frekari stuðning við verkfalls-
menn.
Þegar Reuther afhenti millj.
dollara ávísunina, vék hann að
getgátum um að Eisenhower
forseti hyggist grípa til Taft-
Hartley-laganna til að koma
stáliðjuverunum í igang á ný.
Samkvæmt þessum lögum get-
ur forsetinn fyrirskipað að
verkfalli skuli frestað í 80 daga
„ef þjóðarnauðsyn krefur.“
Reuthér minnti á, að Eisen-
hower hefði þverskallazt við á-
skorunum stáliðnaðarmanna
um að hann skipaði rannsókn-
ai’nefnd til að kanna hvort
'kröfur þeirra væru ekki sann-
gja'rnar miðað við gróða stál-
verksmiðjanna.
Haldi Eisenhower uppteknum
hætti og neiti að skipta sér af
verkfallinu en grípi til Taft-
Hartley-laganna þegar stál-
skortur fer að verða tilfinnan-
legúr, hefur hann þar með
„gert sitt háa embætti að vopni
gegn verkalýðnum og tæki til
að brjóta verkfall á bak aftur,“
sagði Reuther.
7,5% af gróðanum.
Reuther vísaði á bug stað-
hæfingu atvinnurekenda um að-
eltki sé hægt að hækka kaupið
án þess að hæk'ka um leið stál-
verðið. Hann kvað opinberar
skýrslur sýna að hreinn igróði
stálverksmiðjanna síðasta ár
hvern verkamann. Kauphækk-
unarkröfur stáíiðnaðarníanna
nema hinsvegar eiriungis 150
dollurum á hvern verkaftiánn á
ári.
Reuther nefndi ýmis dæmi
um ofsagróða handarískra stór-
fyrirtækja. Það sem af er þessu
ári hafa bílasmiðjurnar Gen-
eral Motors grætt yfir milljarð
doliara. Gróði Ford-verksmiðj-
anna er svo mikill að þær hefðu
getað lækkað verðið á hverj-
um bíl sem þær hafa selt á
þessu* ári um 100 dollara og
samt greitt hluthöfum 21%
arð.
Ekki verkfal! hjá Mesta.
Þrátt fyrir verkfallið mun
Krústjoíf. verða sýnd banda-
risk. stálverksmiðja í fullum
gangi, þegar liann kemur til
Pittsburg. Það er Mestastál-
iðjuverið ,eitt hið fullkomnasta
í Bandaríkjunum. Þar er ekki
verkfall, því að verksmiðjueig-
endunum hefur tekizt að koma
I veg fyrir að verkamenn
gengju í samband stáliðnaðar-
manna.
Einn aðaleigandi Mesta-verk-
smiðjanna er frú Perla Mesta.
sem Truman gerði á sínum
tíma að sendiherra Bandaríkj,-
anna í Luxemburg.
Siglufjarðartog-
ararnir landa
Siglufjarðartogararnir Elliði
og Hafliði lönduðu hér um síð-
ustu helgi. Hafliði landaði 170
lestum og Elliði 250 lestum.
Mannaferðir til annarra hnatta
eru nú framkvæmanlegar
Fundur vísindamanna í Moskvu ræðir um
næsíu skref mannsins út í geiminn
Geta mannsins til þess að fljúga til tung’lsins og ná-
lægari pláneta eru ekki lengur fjarlægar vonir heldur
raunveruleiki, sagði A.N. Nesmeyanoff forseti Vísinda-
akademíu Sovétríkjanna á fundi visindamanna í Moskvu
í gær.
Forsetinn sagði að slíkar ferð-
ir til annarra hnatta yrðu farn-
ar áður en mörg ár væru liðin,
og flestir íunclarmanna myndu
!ifa þá tíma, að menn hefðu
heimsótt tunglið og nærliggjandi
plánetur.
Annar ræðumaður á fundinum
sagði að sovézkir vísindamenn
Scimferðir
upplýsingar, sem fengizt hefðu
frá tungleldflauginni yrðu bráð-
lega gerðar opinberar til gagns
fyrir vísindi heimsins.
Einn vísindamannanna sagði
að nú þegar væri hægt að senda
eldflaugar til plánetanna Marz
og Venusar og yrði. þess ekki
langt að bíða að slíkt yrði gert.
hefðu með tungleldflaug sinni
aflað sér mikilvægra og nauð-
synlegra upplýsinga um eðli
tungls og jarðar og myndi það
mjög flýta því að hægt verði að
leysa þann vanda, sem er á því
að senda menn til tunglsins. Þær
Næsta verkefnið væri þó að
senda sjálfvirka rannsóknarstöð
til tunglsins, t. d. í mannlausri
eldflaug, er lenti á tunglinu og
yrði síðan með fjarstjórn látin
hefja sig aftur þaðan til flugs
og koma til jarðarinnar.
Myndin er af hluta af einni
kröfugöngunni sem atvinnu-
leysingjár í Ruhr-héraðinu í
Vestur-Þýzkalandi hafa farið
undanfarið. 16 milljónir af
óseljanlegum kolabirgðum
hafa safnast fyrir í Vestur-
Þýzkalaudi og tugir þúsunda
námaverkamanna hafa orðið
atvinnulausar. Á kröfuborðan-
um til vinstri er spurt um
„svörtu áætlunina“, þ. e. þær
ráðstafanir, sem Adenauer-
stjórnin hefur lofað að gera
til lausnar kolakreppunni. Á
myndinni af Adenauer stend-
ur hin háðslega spurning:
„Hvernig gengur það lijá hon-
um þessum?“