Nýi tíminn - 24.09.1959, Blaðsíða 11

--Fimmtudagur 24. september 1959 — Nal TÍMINN — (lil,
Framboðslistar
nema hémaðarsinna vesfyrveldanna
Stærsta von smáþjóðanna er að herveldin leysi
upp heri sína og eyðileggi vopnin
Sunnndagur 13. september
Fréttaritarar í New York eru á einu máli- um að af-
vopnunartillögur Sovétstjórnarinnar, sem Krústjoff flutti
é Allsherjarþinginu í fyrradag, hafi haft mikil áhrif og
hlotið miknn hljómgrunn um allan heim, sérstaklega
hjá smáþjóöunum og hlutlausum þjóðum.
Tillögur Krústjoffs voru aðal-
umræðuefni blaða op. útvarps
um allan heim í gær. Á Alls-
herjarþinginu voru sendinefnd-
ir allar önnum kafnar við að
ræða tiliögurnar.
Ljóst er að tillögurnar hafa
einnig í'engið góðar undirtektir
meðal margra ráðamanna í
Bandaríkjunum og Bretlandi,
enda þótt sumir óttist að á-
hrifaaðstaða vesturveldanna veik-
ist ef alger afvopnun verður
framkvæmd.
Herter; „Við göngum eins langt
og aðrir“
Herter. utanríkisráðherra
Bandaríkjanna gaf út yfirlýsingu
í gær. Hann segist að visu ekki
vera búinn að átta sig fyllilega
á tillögum Krústjoffs, en sér
virðist i fljótu bragði að þær
séu svipaðar fyrri tillögum Sov-
étstjórnarinnar. Þá ásakar hann
Rússa fyrir að hafa staðið gegn
alþjóðlegu eftirliti með vopna-
búnaði hingað til. Krústjoff gat
þess í ræðu sinni. að Sovét-
stjórnin myndi ekki fallast á
eftirlit með vopnabúnaði nema
afvopnun yrði framkvæmd um
leið.
Að lokum sagði Herter að
Bandarikin myndu ganga eins
langt og aðrar þjóðir í afvopn-
unarmálunum.
Forseti fulltrúadeildar Banda-
ríkjaþings, Sam Rayburn, sagði
að tillögurnar væru ákjósanlegt
viðræðuefni fyrir Eisenhower og
Krústjoff á næstu fundum þeirra.
Ekki taldi hann þó líklegt að
Bandaríkjastjórn myndi fallast á
tillögurnar í heild, þar sem
Bandaríkjamenn myndu þá teija
hagsmuni sína í Vestur-Berlín
og víðar í Evrópu í hættu.
Lloyd: „Svipaðar okkar
tillögum"
Lloyd, utanríkisráðherra Bret-
lands, sem kom til London í
gær frá New York, benti frétta-
mönnum á, að tillögur Krúst-
joffs svipaði að mörgu leyti til
tillagna þeirra um afvopnun, er
hann flutti fyrir nokkrum dög-
um. Báðar áætlanirnar gerðu ráð
fyrir afvopnun í þrem áföngum
og eftirliti, sem hefði sama tak-
mark. Sá væri þó munurinn, að
Krústjoff gerði ráð fyrir al-
gjörri afvopnun.
Að lokum sagði Licyd: ,Við
verðum að vinna að báðum þess-
um áætiunúm og athuga hvað
við getum gert til að fram-
kvæma þær“.
Sjö ára snáðl gat
sigrað b^ssnfeóia
Sjö ára drengsnáöi, Jackie Cobe aö nafni, er hetja
dagsins í Courbevoi, einni af útborgum Parísar. Snarræöi
hans varö til þess að komið var í veg fyrir póstrán.
Jaekie var staddur ' pósthúsinu
með mömmu sinni, þegar þrír
roenn með grímur fyrir andlit-
um snöruðust inn, þrifu, upp
skammbyssur og tóku að skjóta
í allar áttir.
Póstmeistarinn varð fyrir einni
kúiunni þeg'ar hann ætlaði að
Hilabrestnr í snmar
á Græsilaitdsmiöam
Fjórir fimmtu færeyskra fiskimaima snúa
heim eftir lélega verfiíð
Aflabrestur á Grænlandsmiöum hefur leikiö færeyska
fiskimenn illa í sumar.
Frá þessu skýrði Peter Mohr
Dam, lögmaður Færeyja, frétta-
mönnum í Kaupmannahöfn í
síðustu viku, en þar var hann
þá staddur á heimleið frá
Grænlandi.
Um 80%
Dam lögmaður sagði, að í
sumar hefðu um 80 af hundr-
aði færeyskra fiskimanna fisk-
að við Grænland. Sumir Færey-
ingar eru þar í veri, aðrir á
togurum sem veiða á Græn-
landsmiðum og enn aðrir á
skútum. Hingað til hafa skút-
urnar aðallega sótt til íslands
á sumrin, en útfærsla íslenzku
fiskveiðalandhelginnar hefur
orðið til þess að þær hafa hald-
ið á Grænlandsmið.
Um þessar mundir eru tog-
ararnir og skúturnar að halda
heim til að taka þátt í síldar-
vertíðinni við Færeyjar.
Kuldinn orsökin
— Segja má að vertíðin hafi
víðast verið hörmuleg, segir
færeyski lög-maðurinn. Við von-
um enn að rætzt geti úr þar
sem veiðum er enn haldið á-
fram, en í verstöðvum þar sem
vertíðinni er lokið er útkoman
slæm. Mikið hefur verið um
hafís, sjórinn kaldur og fisk-
gengdin þess vegna lítil. Ver-
tíðin hefur farið mjög illa með
fjárhag margra færeyskra sjó-
manna, því að þeir hafa orðið
að borga nesti, veiðarfæri og
fargjald með skipum 1 verið,
án þess að fá nokkuð að ráði
í aðra hönd. Mikið þarf að afla
til að hafa fyrir kostnaði.
Dam lögmaður kveðst gera ■
sér góðar vonir um góðan ár-
angur af nýgerðum samningi
um fiskveiðasamvinnu Færey-
inga og Grænlendinga. Erindi
hans til Grænlands var að
ganga frá þeim samningi.
Samkvæmt samningnum, sem
gerður er til fimm ára, fá Fær-
eyingar aukin fiskveiðaréttindi
í Grænland og rýmri ráðstöfun-
arrétt yfir afla sínum. í stað-
inn heita þeir því að kenna
Grænlendingum fiskveiðar og
verkun, og verður ákveðinn
hluti áhafnanna á færeyskn
bátunum Grænlen/dingar.
þrífa símann, og allt annað
starfslið og viðskiptavinir
fleygðu sér flötum á gólfið til
að sleppa undan skothríðinni.
Það er að segja, allir nema
Jaekie Hann stóð þar sem
skugga bar á og tókst að smeygja
séi út um dyrnar án þess að
ræningjarnir yrðu varir við.
Einn ræninginn tók að tæma
pei.mgahirzlur meðan hinir stóðu
mec byssurnar yfir fólkinu, en
þá var Jackie kominn inn í búð
hinumegin götunnar og hað
káupmanninn að hringja á lög-
regluna.
«-
Kaupmaðurinn hafði engan
síma, svo að Jackie varð að grípa
tii sinna ráða. Hann hljóp út
á götu og æpti:
— Gerið eitthvað. Það er ver-
ið að ræna pósthúsið.
Vegfarendur náðu í lögregluna,
sem náði ræningjunum áður en
þeir komust út úr pósthúsinu.
Þegar allt var afstaðið þaut
Jackie aftur inn í póstafgreiðslu-
salinn iil að vitja um mömmu
sína.
Framhald af 1. síðu
9. Páll Sólmundsson sjó-
maðurfj' Bolungavík.
10. Skúli Guðjónsson, bóndi,
Ljótunnarstöðum,
Strandasýslu.
Norðurland vestra
Listi Alþýðubandalagsins á
Norðurlándi vestra er skipaður
þessum mönnum:
1. Gunnar Jóhannsson, al-
þingiJsm., form. Verka-
manvafél. Þróttar, Sigluf.
2. Haukur Hafstað, bóndi,
Vík
3. Lárus Þ. Valdimarsson,
verðlagseftirlitsm. Skaga-
strönd
4. Þórodd'x" C'’i*rnundsson,
bœja"f'> •7r4 . •*?iglufirði
5. Skúli Mannúeopn, verk-
stjóri, F.mrnm^anga
6. Hólmfríðnr lómdóttir,
verkakona. Sauðárkróki
7. Óskar Garibaldason,
starfsmaöur verkalýðsfél.,
Siglufirði
8. Bjarni Pálsson, póstmað-
ur, Blönduósi
9. Guðmundur H. Þórðar-
son, héraðslœknir, Hofsósi
10. Tórrias Sigurðsson, vél-
stjóri, Siglufirði
Austurlandskjördæmi*
Listi Alþýðubandalagsins í
Austurlandskjördæmi er skip-
Riíssar trufla
ekki útvarpið
Brezka útvarpið hafði það í
gær eftir fréttaritara sínum í
New York, að komið hafi í Ijós
að fréttir sem birtar hafa verið
undanfarið af vesturveldunum
um að Rúsgar væru aftur tekn-
ir að trufla útvarpssendingar
Bandaríkjamanna til Sovétríkj-
anna, væru ekki á rökum reist-
ar
AðiW I(ína feJM
Bandaríkjamenn hafa enn
einu sinni fengið því framgengt
að Allsherjarþingið felldi að
ræða aðild Kína að sameinuðu
þjóðunum. Tillaga Nepals um
að þingið skyldi ræða málið
var felld með 41 atkv. gegn 31
en 11 sátu hjá
Tillagan sem Bandaríkjamenn
fengu samþykkta í dagskrár-
nefnd þingsins um að aðild
Kína skyldi ekki rædd var síð-
an samþykkt með 43 atkv. gegn
29 en 10 sátu hjá.
Framhald af 2. síðu.
er pá bráte.“) Og í norsku er
einnig til sögnin væle „legge
(trær) sammen i haug (særl.
for á brenne dem); kase“.
Vera má að þessi orð-
stofn, væl-, komi fyrir í
öðru örnefni einhvers staðar
á landinu, en ekki er mér
kunnugt um það.
Bæjarnafnið Ballará er
alþekkt frá fornu, en fyrri
hluti þess merkir fyrst og
fremst „poki“, og eru aðrar
merkingar af því dregnar. Á
Rangárvöllum er til bunguvax-
ið holt, langt frá bæjum, og
’heitir Ballarholt, en þeir sem
ekki kunnu við að segja ■ það
aður þessum mönnum:
1. Lúðvík Jósepsson, al~
þingismaður, Neskaup-
stað.
2. Ásmundur Sigurðsson,
fyrrv. alþm., Reykjavík.
3. Helai SeHan, kennari.
R'yðarfirði, ... ^
4. Jóhannes Stefánsson,
framkvœmdastj., Nes-
kaupstað.
5. Steinn Stefánss., skóla-
stjóri, Seyöisfirði.
6. Siguröur Blondal, skóg-
arvörður, Hallormsstaö.
7. Antoníus Jónsson, for-
maður Verkalýðsfélags
Vopnafjarðar.
8. Ásbjörn Karlsson, vara-
form.~ Verkalýðsfélags
Djúpavogs.
9. Guðlaugur Guðiónsson,
verkam., Fáskrúðsfirði.
10. Benedikt Þorsteinsson,
form., Verkalýösfélagsins
Jökull, Höfn, Hornafirði.
orð hvar sem var sögðu gjarn-
an Vallarholt í þess stað.
Gaman væri að frétta það
ef einhver lesandi þáttarins
þskkti hliðstæða breytingu ör-
nefnis úr sínum heimahögum.
En ekki vil ég mæla með slík-
um breytingum.
Þriðja bæjarnafnið sem
nefnt var, Tittlingastaðir, er
að sjálfsögðu dregið af heit-
um smáfugla, spörfugla, hvort
sem þeir hafa flykkzt þangað
meir en á aðra- staði sökum
gjafmildi húsráðenda þar eða
af öðrum orsökum.
Eg tel yfirleitt rétt að fara
mjög varlega í að breyta bæj-
arnöfnum, þótt sumum kunni
að virðast þau ókennilég eða
leið við fyrstu kynni.
yfefidi verur
Framhald af 7. síðu.
þvermálið, en massi þeirrar
stjörnu er ekki nema tvítug-
faldur á við massa sólarinnar.
1 hvítum dvergum getur hins-
vegar samþjöppun efnisins
orðið slík, að eðlisþyngdin
verði tvímilljónföid á við eðl-
isþyngd gulls. Það hefur fund- •
izt hvítur dvergur sem ekki
er nema tvöhundraðasti part-
ur af sólinni að þvermáli, en
hefur jafnan massa. Einn
kúbiksentímetri af efni þess-
arar stjörnu mundi vega 820
kg hér á jörð, en á yfirborði
þessa hnattar vegur þetta
2 780 000 tonn, því þyngdarafl
hans er 300 000 falt á við
þyngdarafl jarðarinnar. Mað-
ur sem vegur 75 lcg hér mundi
fletjast þynnra en skel þar,
þó að hann væri gerður úr
efni sterkara stáli.
Eru tjl menn á öðrum
hnöttum ?
Lát;ð v':’:ur ekki bregða^vfð-t
að lcsa uvn slík ódæmií--ÍÞau i
eru traustiega sönnuð. ÁÍtóm-
rannsóknir hafa gert það. At* .
ómrannsóknir hafa styrkt
stjörnufræðina til muna, en
e \n er þó allmörgu ósvarað.
Eru til menn á öðrum hnött- ’•
um? Gvo gæti ekki ver;ð '
nema skilyrði séu fyrir hendi
álík því sem hér gerist. Með
tilliti t‘l a’durs og eðlis þessa
sem annarra sólkerfa má bú-
ast við að víða skorti á skil-
yrðin, og að sá tími sé ekki
enn runninn upp, ellegar þá
liðinn hjá, að uppi séu húgs-'
andi verur slíkar sem við ei-
um. Hver veit hvort víða
muni vera svo ástatt hérna í
vetrarbrautinni nú- sem sténd-
ur jafnvel þó að svo hafi ver-
ið eða mupi verða.
En ályktunarorð Paul Berg-
söe eru þessi: Það er mjög
fjarri því, að ekki sé lífs að
leita nema í vetrarbraut okk-
ar, heldur hljóta skilyrðin
fyrir lífi að vera engu síðri
í öðrum vetrarbrautum, og'
það er engin leið að álykta
annað en að viti gæddar ver-
ur séu til, víða og nú sem
stendur, og hafi sumar náð:
fyllri þröska en við höfum1
náð énn sem komið ,er.