Nýi tíminn - 02.06.1960, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 2. júní 1960 — NÝI TÍMINN — (5
A STJORN
Það er nú orðið ljóst að Eisenhower forseta og leiötog-
tim repúblikana í Bandaríkjunum ætlar ekki aö veröa aö
þeirri von sinni aö njósnaflugiö og 511 framkoma Banda-
líkjastjómar í sambandi viö þaö veröi látin liggja á
milli hluta í kosningabaráttunni sem senn fer aö hefjast
vestra.
Repúblikanar höfðu vonað að
þœr gætu skotið sér undan
ábvrgðinni með því að hvetja til
þjóðareiningar sem aldrei hefði
verið nauðsynlegri en nú, eftir
að fundur æðstu manna fór út
um þúfur.'
Hvöss gagnrýni Stevensons
Adlai Stevenson, sem tvívegis
hefur verið keppinautur Eisen-
howers um forsetaembættið og
enn er talinn hafa nokkrar lík-
ur tit að verða forsetaefni demó-
krata í þriðja sinn, gagnrýndi
utanríkisstefnu Eisenhowers-
stjórnarinnar harðlega í mikilli
ræðu sem hann flutti í Chicago
í síðustu viku.
Hann sagði að „hvert glappa-
skotið af öðru“ hefði einkennt
utanríkisstefnu stjórnarinnar og
bætti við að ekki væri nokkur
leið að ná nokkrum árangri í
samningum við Sovétríkin meðan
repúblikanar færu með völd í
Bandaríkjunum. Því yrði ekki
hjá því komizt að utanríkismálin
og afskipti stjórnarinnar af þeim
yrðu á dagskrá í kosningabarátt-
unni.
!
Hefur komið í veg fyrir
samninga
„Það er ástæða nú til að minna
á eftirfarandi augljósar og
óhrekjanlegar staðreyndir", sagði
Stevenson. „Ríkisstjórnin hefur
leikið beint upp í hendurnar á
Krústjoff. Hafi hann viljað
eyðileggja stórveldafundinn í
París, þá hefur ríkisstjórn okk-
ar í hæsta máta auðveldað hon-
um það. Hún hefur komið banda-
mönnum okkar í hina verstu
klípu og stofnað herstöðvum
okkar i hættu. Hún hefur átt
sinn þátt í að engar árangurs-
ríkar samningaviðræður verða
við Rússana meðan hún situr
við völd — enda þótt slíkar
samningaviðræður séu lífsnauð-
skilyrði fyrir framtíðartilveru
okkar ...“
Stevenson kvaðst hafa fullan
rétt til að gagnrýna stjórnina.
„Það er ekki ástæða til að efast
um nauðsyn þjóðareiningar þeg-
ar mikið er í húfi“, sagði hann,
„en í lýðræðisþjóðfélagi er það
skylda ábyrgrar stjórnarandstöðu
að afhjúpa og gagnrýna kæru-
leysi og mistök stjórnarinnar".
Fyrirspurnir þingmanna
27 af þingmönnum demókrata
hafa sett saman lista með fyrir-
spurnum til Eisenhowers og 11
aðrir hafa einnig skrifað undir
hann. Fyrirspurnirnar verða
sendar Eisenhower í bréfi, en
svari hann því ekki kemur til
mála að þingnefnd verði látin
rannsaka þau mál sem þar er
vikið að, segir þingmaðurinn
Chet Hoilfield sem hefur haft
frumkvæði að þessu. Hann og
félagar hans hafa lagt til að
forsetinn svari þessum spurn-
ingum í útvarps- og sjónvarps-
ræðu þeirri sem hann ætlar að
halda í dag.
Akureyri. Frá fréttaritara
Vinnu var hætt um síðustu
helgi í tunnuverksmiðju ríkisins
hér á Akureyri. Þar hefur verið
unnið stanzlaust frá því skömmu
fyrir áramót og smíðaðar ca. 57
þúsund síldartunnur.
an
gerðardóm
Ingólfur Jónsson ráðherra
hefur fengið 750.000 kr. í bæt-
ur vegna þess að brúin yfir
Rangá og vegurinn frá henni
verða á öðrum stað en upp-
haflega var áformað. Segist
Ingólfur hafa miðað allar á-
ætlanir sínar við fyrri samn-
inga um brúarstæði og veg,
en breytingin muni hafa áhrif
á rékstur og afkomu kaupfé-
lagsins á Hellu. Hefur gerð-
ardófnur fallizt á sjónarmið
Ingólfs, og seinast í fyrradag
hélt fjármálaráðherra um það
ræðu á alþingi hvað þessi
dómur væri sjálfsagður og
réttlátur; þannig bæri að
bæta þegnum þjóðfélagsins ef
stjórnarvöldin gengju á hlut
þeirra,
Flest verklýðsfélög landsins
gerðu síðustu kjarasamninga
sína 1958 og allir launþeg-
ar í landinu miðuðu á-
ætlanir sínar um rekstúr og
afkomu heimilanna við á-
kvæði þeirra. Nú hefur þess-
um samningum tvívegis verið
breytt af stjórna.rvöldunum
launþegum í óhag. Árið 1959
var allt kaup lækkað með
valdboði alþingis, og í ár voru
ákvæðin um kaupgjald sam-
kvæmt vísitölu bönnuð með
lagasetningu. Þessar aðgerðir
hafa margfalt meiri áhrif á
afkomu heimilanna en lítil til-
færsla á brú hefur á rekst-
ur kaupfélagsins á Hellu. Og
er þá ekki einsætt að fjár-
málaráðherra skipi þá Þórð
og Gizur og Jónatan í nýjan
gerðardóm og láti þá reikna
út hversu miklar bætur rík-
issjóði beri að greiða hverjum
einasta launþega í landinu?
— Austri.
Hvers vegna, hvers vegna,
hvers vegna?
Fyrirspurnirnar hljóða svo:
1) Hvers vegna var gefin fyr-
irskipun um að senda U-2 flug-
vélina yfir Sovétríkin rétt fyrir
stórveldafundinn?
2) Hvers vegna gáfu talsmenn
ríkisstjórnarinnar út margar
ósamhljóða og ósannar yfirlýs-
ingar þegar upp komst um flug-
ið?
3) Hvers vegna gaf ríkisstjórn-
in út fyrirskipun um viðbúnað
á öllum bandarískum herstöðv-
um rétt fyrir stórveldafundinn?
4) Hvers vegna kunngerði rík-
isstjórnin fyrst að hún myndi í
samræmi við stefnu sína halda
áfram þessu flugi yfir Sovétrík-
in, og hvers vegna skipti hún
svo um skoðun og kunngerði að
hún hefði fyrirskipað að fluginu
skyldi hætt?
5) Va.r nauðsynlegt að flækja
NASA (bandarísku geimferða-
stofnuninni) sem þó lýtur borg'-
aralegri stjórn inn í þetta mál?
6) Hvers vegna var engin sam-
vinna milli þess aðila sem bar
ábyrgð á flugi U-2 flugvélarinn-
ar og hins sem ábyrgð bar á
diplómatískum aðgerðum?
7) Hvers vegna tilkynnti for-
setinn fyririýam, að hann myndi
ef til vill fara heim af stórvelda-
fundinum áður en honum væri
lokið?
8) Hefur verið brotið gegn
þeirri hefðbundnu reglu í banda-
rískum stjórnmálum að her-
stjórnin skuli lúta hinum borg-
aralegu yfirvöldum?
Kaldar kveðjur.
Bandarísk blöð sendu Eisen-
hower líka heldur kaldar kveðj-
ur þegar hann kom heim frá
París. VVashington Post sagði að
engin ástæða væri til að fagna
honum við heimkomuna. „For-
setinn er vingjarnlegur og heið-
arlegur maður sem vill vel og
harmar mjög það sem gerzt hef-;
ur, en það á ekki að taka á;
móti honum sem sigrandi hetju, j
því að hann hefur engan sigur;
unnið“.
James Reston, fréttaritari New
York Times í Washington komst
svo að orði í grein sem hann
sendi blaði sínu frá París:
— Enginn getur haft á móti
því að menn votti forsetanum
samúð sína vegna þess hve sorg-
lega lítill árangur hefur orðið af
viðleitni hans að komast að sátt-
um við Rússa, en sannleikurinn
er bæði hættulegur og óþægi-
legur og verður ekki dulinn með
því að . bæta húrrahrópum fyrir
föðurlandinu við síæm vinnu-
brögð í Hvíta húsinu. f þessu
máli er enginn sigurveg'ari. Hins
vegar hefur Herter utanríkis-
ráðherra beðið mikinn ósigur því
að hans er sökin að Eisenhower
var ekki bent á hve hættulegt
njósnaflugið var rétt fyrir stór-
veldafundinn. Forsetinn hefur
einnig beðið mikinn ósigur vegna
þess vana síns að fela undir-
mönnum víðtæk völd þegar mik-
ið er í húfi. Það væri ástæðu-
laust að rekja þessar dapurlegu
staðreyndir, ef þess sæjust ein-
hver merki að forsetinn ætlaði
að taka til hjá sér. Því miður
sjást þess engin merki.
3.ooo Frctkkctr hctfct
gerzt liðhlcrapar
Um 3.000 franskir hermenn hafa gerzt liðhlaupar til
að komast undan því að berjast gegn Serkjum í Alsír.
ÞaÖ er kunnur fránskur rithöfundur, Georges Arnaud,
sem hefur skýrt frá þessu í viðtölum við frönsk blöð.
Arnaud er einkum kunnur
fyrir bók sina Laun óttans, en
eftir henni gerði Clouzot fræga
kvikmynd sem einnig hefur ver-
ið sýnd hér á landi. Franska lög-
reglan handtók Arnaud eftir að
viðtölin birtust og blöðin sem
þau birtust í voru gerð upptæk.
Arnaud var þó ekki upphafs-
maður að þessum viðtölum, held-
ur öllu fremur milligöngumaður
milli hans og blaðanna. Upphafs-
maðurinn er kennari sem heitir
Francois Jeanson, en hann hefur
lengi farið huldu höfði og lög-
reglan hefur enn ekki haít upp
á honum.
Leynifélag
Jeanson hefur veitt forstöðu
leynisamtökum sem haía haít það
markmið að aðstoða unga Frakka
sem vilja komast hjá að ve.ra
teknir í herinn og sendir til Al-
sír til að berjast gegn Serkjum.
Lögreglan hefur leitað að hon-
um frá því um áramót þegar
g'efin var út tilskipun um að
handtaka hann fjrrir samvinnu
við Serki.
Leynifundur
Arnaud -boðaði blaðamennina
á leynifund með Jeanson sem
þar ský.rði þeim frá starfsemi
félagsins. Félagið hefur auk áður-
neínds markmiðs einnig það tak-
mark að vinna að góðri sambúð
Frakka og Serkja ekki sízt eítir
að þjóðfrelsisbaráttu hinna síð-
arnefndu er lokið með fullum
sigri. Jeanson sagði að fjölmarg-
ir franskir tæknifræðingar og
háttsettir embættismenn heíðu
gefið loforð um að aðstoða við
uppbyggingu Alsír eítir lok
stríðsins þar.
Leynisafnanir
Hann skýrði einnig frá því
sem reyndar var vitað áður að
f.é væri safnað á laun meðal
serkneskra verkamanna í Frakk-
landi og það sent þjóðírelsis-
hreyfingu Serkja. Hann sagði að
fé þetta næmi mánaðarlega um
400 milljón gömlum frönkum,
eða sem næst 30 milljónum ís-
lenzkra króna.
3.000 liðhlaupar
Varðandi frönsku liðhlaupana
sagði Jeanson; — Okkur telst til
að þeir muni vera orðnir um
3.000, en þeim fjölgar stöðugt.
Við munum benda hinum ungu
herskyldu mönnum á að þeir
fremji ekkert lagabrot þótt þeir
skorist undan því að berjast gegn
Serkjum.
Ungmennasamband Skagaf jarð-
ar minnist hálfrar aldar afmælis
Sauðárkróki. — Frá
fréttaritara
Ársþing Ung-mennasambands
Skagafjarðar var haldið á Sauð-
árkróki dagana 7.—8. maí sl. Um
40 fulltrúar frá ellefu félögum
sátu þingið.
Gestir þingsins voru Skúli
Þorsteinsson, framkvæmdastjóri
Ungmennasambands íslands, B.
G. Waage, forseti íþróttasam-
bands íslands og, Árni Guð-
mundsson, skólastjóri í£rótta-
kennaraskóla íslands að Laugar-
vatni.
Formaður sambandsins, Guð-
jón Ingimundarson, setti þingið
og bauð gesti og fulltrúa vel-
komna. Minnti hann m.a. á að
nú væru 50 ár liðin frá stofnun
sambahdsins og rakti hann síðan
stuttlega starfssögu þess.
í landhelgismálinu samþykkti
þingið svohljóðandi tillögu: „Hér-
aðsþing UMSS 1960 treystir því
að íslenzk stjórnarvöld haldi
fast fram málstað þjóðannnar í
landhelgismálinu og geri enga
samninga í því máli, sem tak-
marka rétt þjóðarinnar til tólf
mílnanna og frekari útfærslu
lardhelginnar".
í stjórn sambandsins voru
kosnir: Guðjón Ingimundarson
Sauðárkróki, Sigurður Jónsson
Reynistað, Gísii Felixson Sauð-
árkróki, Eggert Ólafsson Sauðár-
króki og Stefán Guðmundsson
Sauðárkróki.
Laugardagskvöldið 7. maí var
50 ára afmælis Ungmennasam-
bands Skagafjarðar minnzt með
hófi í Bifröst. Margar ræður
voru fluttar; m.a. töluðu þeir
Benedikt G. Waage, Árni Guð-
mundsson og Skúli Þorsteins-
son. Fluttu þei.r sambandinu
heillaóskir á þessum tímamótum.
Þá fóru fram ýmis skemmtiatriði,
þ.á.m. voru sýnd tvö atriði úr
íslandsklukkunni, kvartett söng
o.fl. Að lokum var dansað fram
eftir nóttu.
í tilefni 50 ára afmælisins gaf
Ungmennasamband Skagafjarð-
ar út myndarlegt afmælisrit.
Þar er fremst ávarp frá stjórn
sambandsins, þá taldir upp
stjórnarnefndarmenn frá upp-
hafi til þessa dags, Jón Sigurðs-
son á Reynistað, fyrrv. þingmað-
ur, ritar greinina „Ungmenna-
samband Skag'afjarðar 50 ára“,
Sigurður Ólafsson ritar um sam-
bandið á tímabilinu 1924—42,
Guðjón Ingimundarson fjallar
um starfsárin 1942—60. Þá er i
ritinu kvæði eftir Jón Jónsson,
g'rein eftir Stefán Vagnsson um
hátíðina 17. júní 1911, Gamlar
endurminningar eftir Jón Sig-
urðsson, „Kolbeinn ungi“ eftir
Valgarð Blöndal, greinar eftir
Hannes Hannesson, Pétur Hann-
esson, Árna Sveinsson, Eyþór
Stefánsson og Magnús H. Gísla-
son. Fjölmargar myndir prýða
afmælisritið.