Nýi tíminn - 30.05.1963, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 30. mai -1963
NÝITIMINN
- SIÐA J
A
HVÍLDAR-
DACINN
Hernámsstefnan
Mörgum hefur hætt við að
líta á deilumar um hernáms.
stefnuna eins og hvert annað
stjómmálaiþras, líkt og pex um
gjaideyrisstöðu, sparifjársöfn-
un eða íbúðarhúsabyggingar.
Menn hafa talið aðildina að
Atlanzhafsbandalagiiiu vera
eins og hvert annað fjöiskyldu-
samkvæmi þar sem við sýnd-
um nágrönnum okkar og
frændum vinsemd. Ýmsum
hefur fundizt meinlaust þótt
við leyfðum nokkrum dátum
að athafna sig á útkjálka-
svæðum; meira að segja var
hægt að hafa af því nokkurn
ábata. En allt tal um styrj-
öld og lifsháska og tortímingu
var aðeins marklaus orð, dæmi
um ofstæki kommúnista. fjarri
hinum hversdagslegu viðfangs-
efnum raunveruleikans.
Þessu fólki hefur brusðið í
brún við skýrslu dr. Ágústs
Valfells um afleiðingar í>er-
námsstefnunnar. Það hefur aht
í einu fengið að vita að rík-
isstjórnin liefur haft hóp sér-
fræðinga á launum til Þess að
reikna út hversu margir muni
farast á íslandi ef til styrj-
aldar komi. hversu margir
yrðu blindir í Reykjavík ef
þeir horfðu af tilviljun í átt
til Keflavíkur um leið og
kjarnorkusprenging yrði,
hversu margir myndu farast á
svipstundu af völdum liöggs og
hita, hversu margir myndu
brenna, hvernig helrykið
myndi grúfast yfir landið,
hversu mörg böm gætu fæðzt
vansköpuð á Akureyri af völd-
um erfðagalla vegna geislunar.
hvemig alþýða manna gæti
helzt dregið úr háskanum með
því að liggja á gólfinu í kjöll-
umm sínum í nokkra daga —
meðan ríkisstjórnin og yfir-
menn Almannavarna hefðust
við í rammgerðu niðurgröfnu
byrgi fjarri háskanum.
Seinasta
röksemdin
Ágúst Valfells hefur sannað
það í skýrslu sinni með ljós-
um rökum að allur þessi háskj
er ÁFLEIÐING hernámsstefn-
unnar. Því aðeins getur ísland
orðið skotmark í styrjöld að
hér eru bandarískar herstöðv-
ar; enginn styrjaldaraðili hefði
að öðrum kosti neitt við ís-
lendinga að sakast. Svo alvar-
legt er ástandið að sérfræðing-
arnir hafa reiknað út að fyr-
ir- því séu 75% líkur að Kef'la-
víkurflugvöllur yrði skotmark
þegar í uppha'fi styrjaldar.
Hernámsblöðin hafa ekki
borið við að mótmæla þessum
staðreyndum, enda eru þær
sannaðar fyrir atbeina Bjama
Benediktssonar dómsmálaráð-
herra. Því hafa röksemdir
hernámsmanna sundrazt ger-
samlega síðustu vikumar. líkt
og þær hafi orðið fyrir and-
leg'ri kjarnorkusnrengingu; og
þess er að vænta að á næst-
unni dirfist enginn að orða
það að okkur sé vörn og ör-
yegi að hernáminu ef til styrj-
aldar komi. f rauninni má
seeia að eftir sé aðeins ein
málsvöm. og henni hefur ver-
ið hampað feimnisleea síðustu
dagana, sú að At'anzhafs-
bandalagið og hernaðarviðbún-
aður bess komi í veg fyrir að
stvrjöld skellj á og því sé
okkur vemd að því að taka
þátt i þeim viðbúnaði.
Hvernig fær þessi síðasta
-öksemd hemámsmanna stað-
izt?
Það ólíklegasta
í trúnaðarskýrslu sinni um
afleiðingar hernámsstefnunnar
segir Ágúst Valfells og styðst
EMU ALMANNAVARNIRNAR
þá við rriðoistöður fremstu
sérfræðinga erlendis;
í,Nú er svo komið að hemað-
artæknin meinar samfélagsein-
ingunum, þ.e. þjóðfélögunum, þá
gagnkvæmu hegðun, sem tíðk-
azt hefur milli þeirra frá alda
öðli, þegar valdbeiting er end-
anlega aðferðin til að útkþfá
öll deilumál þeirra. Með öðrum
orðum hefur tækniþróunin, og
þá um leið þjóðfélagsstærð og
hernaðartækni, myndað eins-
konar mótsagnarástand. Öll
frekari þróun verður að ske
á annan hátt en verið hefur
(þ.e.a.s. með ófriði), ef ekki
á að koma sá afturkippur í
þróunina, sem óhjákvæmilega
myndi leiða af ella. Me>ri-
háttar kjamorkustyrjöld í dag
gæti valdið 100 ára afturkipp,
eða jafnvel mejr í þróun
menningarinnar. Þannig mætti
ætla, að striðshættan sé minnj /
en áður, þar eð engjnn aðili
getur lagt út í meiriháttar
styrjöld, án þess að bíða af-
hroð sjálfur.“
„Eins og áður hefur verið
rætt um, yrðu afleiðingar af
meiriháttar k’jarnorkustyTjöld
svo óhugnanlegar, að næstum
er óhugsandi. að nokkur að-
ili muni vísvitandi leggja út í
slíka styrjöld að fyrra bragði.“
„Styrjöld að yfirlögðu ráði
er það ólíklegasta eins og sak-
ir standa nú.“
Þetta eru niðurstöður Ágústs
Valfells og hinna erlendu sér-
fræðinga. Þær hnekkja ger-
samlega hinum venjulegu rök-
semdum hemámsblaðanna um
að Sovétríkin hyggi á árásar-
styrjöld, að fslendingar gætu
orðið fyrir hernaðarárás og
hemámi hvenær sem væri, ef
hér væri ekkert lið til varn-
ar.
Hætturnar
En af
háskinn?
Ágúst Valfells
þrjár aðalástæður.
er SLYSNI,
ræn bilun“,
hverju stafar
telur upp
Sú fyrsta
„mannleg eða vél-
þ.e. að stjómmála-
menn eða hermenn missi vitið
eða tæknileg mi‘stök geti
hrundið styrjöld af stað.
„Jafnvel þótt líkumar á mann-
legri og vélrænni bilun séu
litlar í hverju einstöku til-
felli“, segir hann, „aukast
samt heildarlikumar eftir því
sem vopnafjöldinn eykst. Að
áliti sumra mun eldflauga-
fjöldinn í heiminum árið 1975
verða orðinn allt að 50.000, og
þá getur verið, að heildarlík-
urnar fyrir slysasprengjngu
eða jafnvel eyðileggingu ó-
vjnaborgar einhvers aðila,
vegna slysni, verði hvergi^
nærri hverfandi."
ar lítil eins og er, mun aukast
er fleiri og fleiri þjóðir öðl-
ast kjamorkuvopn og eld-
flaugar."
Afleiðing
Allar þessar
AFLEIÐING af
ástæður em
vigbúnaðar-
kapphlaupinu sjálfu, hern-
aðarbandalögum, herstöðva-
stefnu og æ stórfelldari vopna-
búnaðþ Hættan á slysni magn-
ast með auknum vopnabúnaði;
rangt maf á aðstæðum er
mannlegur breysklejki þegar
taugamar eru þandar til hins
ýtrasta og hver mínúta er lal-
in geta ráðið úrslitum; þegar
tortímingarvopnum hefur ver-
ið dreift um jörðina al'la þarf
ekki nema einn vitfirring til
að hleypa öllu í bál og brand.
Hættam er AFLEIÐING af
vígbúnaðinum. Með þátttöku
okkar á Atlanzhafsbandalaginu
erum við íslendingar að leggja
fram okkar skerf til þess að
MAGNA hættuna á slysni og
röngu mati og dreifingtt tor-
tímarvopna. Með hemámimi
er verið að TRYGGJA það
að afleiðingar styrja]dar bitni
þegar í upphafi á íslendingum
með þeim afleiðingum sem lýst
er í trúnaðarskýrslu Ágústs
Valfells til Bjama Benedikts-
sonar dómsmálaráðherra. Ut-
anríkisstefna hemámsflokk-
anna þriggja, Sjalfstæðis-
flokksins, Fram'sóknarflokks-
ins og Alþýðuflokksiris er
þannig tilræði við Iífshagsmuni
íslenzku þjóðarinnar, með
henni er reynt að magna allan
þann háska sem yfir íslend-
ingum getur vofað.
Eina leiðin
En hverjar eru þá leiðimar
til að þægja háskanum frá fs-
lendingum og mannkyninu
öllu? Ágúst Valfells ræðir þser
einnig í skýrslu sinni. Hann
bendir á „að stríðshættan
muni aukast. eftir því sem
fleiri þjóðir öðlast kjamorku-
vopn“ og heldur áfram;
„Margir telja, að stríðshætt-
an muni vissulega aukast,
nema því aðeins, að einhvrs
konar samkomulag náist milli
stórveldanna um takmörkun
vígbúnaðar og rástafanir til að
hefta útbreiðslu kjarnorku-
vopna. Hætt er þó við að það
verði ekki ráð nema í tíma sé
tekið. í stuttu máli: Styrjöld
virðist ólíkleg en þó möguleg.
Búast má við, að styrjaldar-
hættan fari vaxandi, nema að
stórveldin sjái sér hag í að
ná, og geti náð. einhvers kon-
ar samkomulagi, áður en það
er um seinan.“
Leiðin til að bægja háskan-
um frá er þannig sú og sú
ein að binda endi á vígbúnað-
arkapphlaupið, sundra hern-
aðarbandalögum og afmá her-
stöðvar. Við fslendingar erum.
ekki miklir bógar á alþjóða-
vettvangi, en okkur er ekkert
annað sæmandi en að láta
skynsemj og mennskar tilfinn-
ingar stjóma athöfnum okkar,
gera það sem við getum til
þess að tryggja öryggi okkar
sjálfra og mannkynsjns alls,
neita að framkvæma þá
stefnu sem magnar háskann
og gerjr hann örugglega að
hlutskipti okkar ef stefnan
ber árangur. Myndi það ekki
vera verðugra verke'fni fyrir
ríkisstjóm fslands en að miða
athafnir sínar við þær fram-
tíðarvonir að láta gera eitt
öruggt skýli á fslandi. bað-
an sem ráðherramir geti að
loknum skriðið til að horfa yf-
ir fallna bjóð og helbrunnið
land? — Austri.
Stefna „viöreisna rinnar":
í stað framkvæmdalána
Önriur ástæðan sem Ágúst
Valfells ne'fnir er RANGT
MAT Á AÐSTÆÐUM. Hann
bendir á að í kjarnorkustyrj-
öld sé talið mikilvægast að
verða á undan, ef styrjöld sé
álitin vofa yfir. og ráðamenn
stórveldanna geti ekki verið
öruggir um fyrirætlanir and-
stæðinga sirina. „Við þessar
aðstæður gæti það ástand
myndazt", segir Ágúst, „að
annar aðilinn álíti sig hafa á-
stæðu til að ætla, að hinn sé
að undirbúa árás, og geri því
sinn árásarflota reiðubúinn
sem gagnráðstöfun. Hinn aðil-
inn kann svo að öðlast vitn-
eskju um hinn aukna viðbún-
að, og þannig auka gagnverk-
unaráhrifin spennuna, þar til
annar hvor skýtur fyrst tilþess
að tryggja sér fyrsta höggið.“
Þriðju ástæðuna nefnir
Ágúst Valfells ÞRIÐJU ÞJÓÐ-
INA og gegir; „Þar er átt við
þann möguleika, að minni
þjóð, sem ef til vill er í
bandalagi við stórveldi, geti
komið af stað stríði. Annað
hvort gæti þetta skeð vegna
gagnverkunaráhrifa, eða, það
sem óliklegra er, vísvitandi.
Þessi hætta, þótt hún sé eink-.
Málgögn stjórnarflokkanna
eru allt í einu farin að rifja
upp að nýju fyrri áróður sinn
um erienda sbuldasöfnun
vlnstri stjórnarinnar M.a. tók
forsætisráðherra sig til nýlega
og lýsti því bæði í útvarpsum-
ræðum og á sirkussýningu í
Háskólabíói á dögunUm að er-
Iendar lántökur vinstri stjóm-
arinnar hefðu verið stórhættu-
legar.
Það er því vert að rif ja upp
til hvers vinstri stjómin not-
aði að miklu leyti þau ián, sem
hún tók erlendis. Vinstri
stjórnin tók m. a. erlend lán:
★ vegna stofnkostnaðar við
Sementsverksmiðjuna
★ vegna stofnkostnaðar við
nýja Sogsvirkjun
★ vegna stofnkostnaðar nýrra
virkjana á Anstfjörðum og
Vestfjörðum
★ vegna stofnkostnaðar við
stórfellda endurnýjun fiski-
skipafiotans
★ vegna stofnkostnaðar nýrra
fiskiðjuvera víða um land.
Viðreisnar-postnlamir telja,
að öll þessi lán hafi verið þjóð-
hættuleg og stefnt lánstraUsti
þjóðarinnar í voða. En einn
kunnur hagfræðingur ríkis-
stjómarinnar, dr. Benjamín Ei-
riksson, sá sig þó knúinn til
þess að mótmæla þessum áróðri
strax í upphafi. Hann benti á,
að vegna þeirrar framleiðslu-
aukningar, sem skapast við
aukningu framleiðslu- og at-
vinnutækjanna, stæði þjóðin
mun betur að vígi en áður til
þess að standa undir afborg-
unnm af erlendum lánum.
★
Öll ár viðreisnarinnar hafa
einkennzt af framkvæmdaleysi
á þessum sviðum. Það mátti
ekki taka framkvæmdalán er-
iendis. Hins vegar mátti taka
þar EYBSLUEÁN til þess að
reyna að sýna hagkvæmari
greiðslujöfnuð við útlönd.
Loks við lok kjörtímabilsins
Eyðslulán
kemur ríkisstjórnin svo með
plagg, sem hún nefnir „fram-
kvæmdaáætlun“. Og uppistaða
hennar er sú, að allar meiri
háttar framkvæmdir, sem ráð-
ast á í samkvæmt áætiuninni
sknli gera fyrir erlent lánsfé.
Það sem við upphaf viðreisnar-
innar var fordæmt, er þannig
sáluhjálparatriði hennar, þeg-
ar komið er að kosningum.
ALÞÝÐU
BANDALAGIÐ