Nýi tíminn - 30.05.1963, Page 5

Fimmtudagur 30. mai 19<63
NÝI TiMINN
Viðtal við höfund tökuritsins, René Havard
Engir indíánar verða í kvikntyndinni um „villta|
vestrið" sem tekin verður á íslandi nú í sumar
Frá því hefur verið skýrt í blöðum, að tvö kvikmynda-
félög, annað franskt en hitt danskt, hafi í hyggju að
gera kvikmynd á íslandi í sumar — en hún er að því
leyti sérstæð, að hún er sögð dæmigerð „villta vesturs
mynd” og sú fyrsta slík sem tekin verður í Evrópu.
Fréttaritari norska Dagbladets, Arne Hestenes, sem ver-
ið hefur á kvikmyndahátíðinni í Cannes, hitti þar höf-
und tökuritsins, franska rithöfundinn og leikhúsmann-
inn Réne Havard að máli og birti viðtal þeirra í blaði
sínu.
Blaðamaðurinn byrjar á þvi
að kynna Havard og segir hann
einn af fjölhæfari listamönn-
um Frakklands í dag. Hann
vakti fyrst á sér athygli utan
Frakklands þegar kvikmyndin
„Leigubíll til Tobrúk“ fór sig-
urgöngu viða um heim, en
Havard var höfundur bókarinn-
ar sem hún var samin eftir og
gerði sjálfur tökurit kvikmynd-
arinnar. Aðalhiutverkið í þeirri
mynd lék Charles Aznavour,
hinn vinsæli franski söngvari
og lagasmiður, sem nú er orð-
inn einn hæstlaunaði leikari í
frönskum kvikmyndum, en
Aznavour hefur einmitt verið
ráðin til að leika aðalihlutverkið
í kvikmyndinni sem á að taka
á íslandi. Það eitt ætti að
tryggja henni veruiegar vin-
sældir. a.m.k. í Frakklandi.
Hefur leikið í fjölda
kvikmynda
Havard hefur einnig leikið í
fjölda kvikmynda, átta ame-
rískum en 42 frönskum og leik-
ið m.a. á móti Femandel og
Jean Gabin. Innan skamms
kemur enn ein kvikmynd hans
á markaðinn, „Gigo“. en i
henni leikur Gene Kelly aðal-
hlutverkið.
En hann hefur einnig leikið
mikið á leiksviði. í um sextíu
leikritum. Ncfna má að hann
hafði þannig á hendi aðalhlut-
verkið í leikriti Tennessee
Williams „Rose Tattoo“ á Thé-
atre Grammont í París 1953.
Þá var hann nýlega einnig einn
aðalleikarinn í umtöluðu leik-
riti Robert Hosseins „Six
hommes en question", sem höf-
undurinn setti sjálfur á svið.
Havard hefur einnig samið
tökurit að mörgum kvikmynd-
um og hefur nýlega lokið við
tökurit kvikmyndar fyrir
fransk-amerískt félag.
„Átta fordæmdir
reiðmenn“
Af þessu má sjá að hann hef-
ur mörg jám í eldinum, en
ekkert verkefni er honum sem
stendur hugstæðara, segir
blaðamaðurinn, en tökuritið að
kvikmjmd þeirri sem á að taka
á Islandi og myndi heita eitt-
hvað í líkingu við „Átta for-
dæmdir reiðmenn". Myndin er
gerð af franska félaginu Oriol
og því danska Nordisk Tone-
film í sameiningu og verður
leikstjóri Daninn Gaþriel Ael.
sem annars hefur verið með
annan fótinn í Frakklandi
undanfarin ár. Það er einkenni-
legt við þessa mynd segir
blaðamaðurinn að hún verður
dæmigerð „western" og fyrsta
kvikmyndin af slíku tagi sem
tekin er í Evrópu.
Málgagn brezkra sósíaldemókrata:
Viírmnarstefnan
svartasta afturhald
Per Jaeobsson, hinn sænski
forstjóri Alþjóðagjaldeyrissjóðs-
ins í Washington. lézt nýlega í
London, þar sem hann var
staddur í embættiserindum.
Flest blöð á vesturlöndum hafa
birt um hann eftirmæli og bor-
ið á hann mikið lof fyrir hæfi-
leika og dúgnað í starfi. en
hann tók við framkvæmda-
stjórn Gjaldeyrissjóðsins árið
1956 og lét síðan mjög að sér
kveða í hjnum alþjóðl. fjár-
málum auðyaldsheimsins, og
mega íslendingar minnast þess.
að það var að hans forsögn
sem viðreisnarflokkamir tví-
felldu gengi íslenzkrar krónu.
Ekki ber þó öllum eftirmæla-
höfundunum saman um að
starf Jacobssons og fyrirmæli ;
Gjaldeyrissjóðsins hafi verið j
heillarík fyrir þá sem þeim j
hlýddu. Einn þeirra sem er i
annarar skoðunar er John Free- |
mann, ritstj. vikublaðs brezkra
sósíaldemókrata. „The New
Statesman“.
I pistlinum „London Diary”
sem hann ritar undir dulnefn-
inu „Flavus” segir hann svo
m.a. um starf Jacobssons:
„Hann endurlífgaði sjóðinn.
sem var nær hættur að gefa
frá sér nokkurt lífsmark, og
gerði úr honum voldugt og
virkt tæki í þágu hins svartasta
afturhalds í efnahagsmálum.
Hann neyddi skuldugar þjóðir
til að lækka gengið, skera niður
kaupið og félagsþjónustu, opna
allar gáttir fyrir erlendri fram-
leiðslu og „koma á jafnvægi”.
Forsetar Argentínu og Chile
guldu þess — og Menderes,
forsætisráðherra Tyrklands,
einnig, en á enn hryllilegri hátt.
En síðarmeir fór Jacobsson að
verða ljós hættan af verðhjöðn-
un ef til vill vegna þess að
hann hryllti við afleiðingum
hinna sorglega misheppnuðu
sjónarmiða sinna”.
Foringja íslenzkra sósíalderr
okrata hryllir hins vegar ek'
við því að hlýta forsögn „hir
svartasta afturhalds í efnahag'
málum”, Þar kann þó að kom;
að ,,þá hryilti við aflejðingun
um“. I
Charles Aznavour
Blaðamaðurinn er meira en
lítið hissa á því að nokkrum
skuli koma til hugar að taka
slíka kvikmynd á Islandi:
Hvernig myndi nautgripaþjófn-
aður, sériffi í skinnvesti og
annað tilheyrandi slíkum
myndum koma heim við ís-
lenzkt landslag? spyr hann for-
viða.
— Eins og „Leigubíll til To-
brúk“ verður þessi kvikmynd
saga af sönnum karlmönnum.
undansláttarlaus og mögnuð án
nokkurrar hliðsjónar af því
sem þezt gengur i fóik. I þess-
ari kvikmynd um reiðmennina
átta er enginn bær og heldur
ekki neinir indíánar. Þessir átta
menn eru ósvikin karlmenni,
sem ekki láta sér neitt fyrir
brjósti brenna. Hver þeirra er
sjálfum sér nógur og það er að-
eins glæpurinn sem tengir þá
saman. Myndin gerist á gull-
leitartímunum í Ameriku. I
henni er sterkur söguþráður og
hún veröur spennandi eins og
sakamálamynd. Og ekki má
greyma þvi að í henni verður
engin kona. Kvikmyndin verð
ur tekin upp á ensku, en text-
ar á öðrum málum talaðir inn
á hana siðar.
Ég leitast ævinlega við að
hafa hinn dramatíska söguþráð
í tókuritum mínum sem ijós- |
astan. I „Leigubíll til Tobrúk“
reyndi ég að sýna fram á fá-
nýti stríðsins með lýsingum á
mönnum, sem hver um sig eru
á sína vísu góðir drengir. Eitt-
hvað svipað vakir fyrir mér í
þessum nýja harmleik, þar sem
eina baksviðið verður hir
lenzka náttúra, sagði Havarc
SÍÐA g
| Tvær eiginkonur
á fjórum dögum
Ungur maðui, Andres ‘ Mour-
ray, hefur verið handtekinn f
Lima í Perú, sakaður um tví-
kvæni. Hann hafði alllengi
verið trúlofaðnr stúlku í Lima,
en átti erindi í Ayacucho. 700
km frá höfuðborginni, varð þar
svo ástíanginn af annarri að
hann gekk að eiga hana á
stundinni, snéri síðan heim til
sín eftir að hafa notið hveiti-
brauðsdaganna og efndi hjú-
skaparheit sitt við unnustu sína.
Ör mannfjölgun
íbúum jarðarinnar hefur
fjölgað um 22 prósent á síðustu
10 árum, og var talin vera um
3,6 milljarðar á miðju ári 1961.
Þessar upplýsingar eru að finna
í hagskýrsl1'-'"bók Sameinuðu
þjóðanna, s> gefin var út í
New York í unnudag.
Samkvæmt skýrsium þessum
er Evrópa langþéttbýlasta álf-
an, en að meðaltali búa 23
menn á hverjum ferkílómetra
iarðarinnar. Ástralía er strjál-
býlasta álfan með aðeins t.vo í-
búa á hvem fcrkilómetra.
Bandaríska tímaritið „US News and World Report":
Hver mistökin hafa rekiÖ önrnir
geimframkvæmdum Bandaríkianna
í fyrirsögn í nýlegu hefti (15. apríl) af bandaríska
tímaritinu US News and world Report er varpað’ fram
þeirri apurningu játandi og rekur hverng hver mistökin
úr í kapphlaupinu til tunglsins?” — og svarar tímaritið
þeirri spurnngu játandi og rekur hvernig hver mistökin
hafi orðið af öðrum í geimrannsóknum og framkvæmd-
um Bandaríkjanna. Greinin er skrifuð áður en Gordon
Cooper vann það afrek að fara 22 umferðir um jörðu
og komast til jarðar aftur heilu og höldnu, þótt hinn
sjálfvirki lendingarútbúnaður geimfars hans bilaði, en
það breytir þó engu um niðurstöður hennar.
Greinin hefst á því að bent
er á að Sovétríkin hafi fyrir
skömmu skotið á loft stærsta
tuglfari sínu fram að þessu.
Lúnik IV, og hafi það afrek
orðið til þess að menn hafi
tekið að virða fyrir sér hvern-
ig Bandaríkjamenn standi sig
í kapphlaupinu til tunglsins.
Og niðurstaðan er að eftir
„þrjú algerlega misheppnuð
tunglskot á síðasta ári, séu
Bandaríkin langt á eftir í hvers
konar tunglrannsóknum".
En þetta á einnig við um
mannaðar geimferðir, enda þótt
Bandaríkjamenn leggi nú höf-
uðáherzlu á þær og verji tii
þeirra óhemjulegu fé.
★ Fyrst er þess getið að geim-
ferð Gordons Coopers hafi orð-
ið að fresta um fjóra mánuði.
vegna þess að engin varaeld-
flaug var til þegar í ljós komu
gallar á Atlas-flauginni sem
bera átti geimfar hans á loft.
★ Undirbúningur að hinni
svonefndu Gemini-tilraun, þeg-
ar tveir geimfarar verða sendir
á loft samtímis, hefur einnig
gengið mjög illa og er nú fyr-
irsjáanlegt að fresta verður
henni í allt að einu ári og jafn-
vel lengur. Ætlunin hafði verið
að hún yrði gerð fyrir lok þessa
árs, en nú er jafnvel talið hæp-
ið, að það geti orðið á næsta
ári.
★ Af þessum seinagangi hefur
svo aftur leitt að Apollo-til-
raunin til að senda menn til
tunglsins mun heldur ekki
standast áætlun. Fyrirhugað
hafði verið að gera hana árið
1967, en nú er talið að ekkert
verði úr henni fyrr en árið 1969
eða jafnvel enn síðar.
Fjárveiting hefur
áttfaldazt
Þessar tilraunir eru allar á
vegum bandarísku geimferða-
stofnunarinnar NASA og það
hefur ekki verið fyrir fjárskort
sem undirbúningur þeirra hef-
ur gengið svo illa. Fjárveiting-
ar til geimrannsókna NASA
hafa átjánfaldazt frá 1958 og
stofnunin fer að þessu sinni
fram á 5.7 milljarða dollara
fjárveitingu. Óvíst er hvort
þingið fæst til að verða við
þeirri beðni eftir frammistöðu
stofnunarinnar og vegna þeirra
mörgu augljósu og róndýru
mistaka sem orðið hafa í hin-
um ýmsu greinum bandarískra
geimrannsókna og eldflauga-
smíði.
Hver mistökin af
öðrum
Tímaritið nefnir nokkur þess-
ara kostnaðarsömu mistaka.
Bandaríkjamenn hafa unnið mörg og mikil afrek í geimvísindum,
en margt hcfur þei mlíka mistekizt, eins og t.d. öll þrjú tungl-
skotin á síðasta ári. Það er þess vegna að þeir eru taldir hafa
dregizt aftur úr í kapphlaupinu til tunglsins.
☆ ☆ ☆
Ráðstefna Alþýðusambands
Norðurlands um kaupgjalds-
mál, haldin á Akureyri 20. og
21. apríl 1963, lýsir hcyggð
sinni yfir hinum sviplegu sjó-
slysum,- sem urðu fyrr í þess-
um mánuði.
Ráðstefnan leggur ríka á-
crzlu á það við félögin, að
au. hvert á sínum stað, semji
m bað við ó* *— —^enn smá-
rí.ía <' '■ ’ lestum) og
opinna .fi'. slysatrygg-
ing sjómanna verði ákveðin á
sama hátt og um er samið fyrir
sjómenn á stærri bátum, svo
að allir þeir, er sjóinn sækja,
verði jafnt tryggðir.
Einnig verði samið við sömu
útvegsmenn um framlag til
sjúkrasjóða félaganna, 1% af
hásetakauptryggingu, eins og er
í samningum fyrir stærri báta,
þannig að allir sjómenn geti
notið þeirra réttinda,- er sjóð-
imir veita í veikindatilfellum.
Þar er fyrst nefnd Rover-eld-
flaugin sem á að verða kjarn-
orkuknúin. Undirbúningur að
smíði hennar hefur þegar kost-
að 400 milljónir dollara, en
hann hefur allur farið í handa-
skolum, svo að verkinu hefur
seinkað um a.m.k. tvö ár. Ætl-
unin hafði verið að Rover-eld-
flaugin færi 'eft árið 1965.
Þá er næ nefnd Centaur-
aldflaugin, sem er vetniseld-
flaug af nýrri gerð. Fyrstu til-
rauninni með hana varð að
fresta í sextán mánuði og þá
mistókst hún algerlega. 450
milljónum dollara hefur verið
varið til hennar.
Fjarskiptatunglin Relay og
Syncom hafa einnig reynzt illa
og valdið vonbrigðum. öðru
máli gegnir um Telstar.
Fjárveitingavaldið vill gjarn-
hvernig það mátti vera að
meira en 400 milljónum doll-
ara var varið til njósnatungls-
ins Midas, áður en í ljós kom,
að það var með öllu gagnslaust.
Ein þeirra eldflauga sem
Bandaríkjamenn tengdu hvað
mestar vonir við var Nova-
eldflaugin. Nú hefur af ein-
hverjum ástæðum verið hætt
við smíði hennar. a.m.k. i bili.
Ein aðalforsenda bess að
Bandaríkjamenn geti komið
mönnum tii tunglsins er að
beim takist að smfða sér nýian
eldflaugarhreyfil og nefnist
hann F-l. Komið hafa i ljós
brálátir gallar á eldhóifi hreyf-
ilsins og þar sem enginn annar
hreyfili gæti komið í hans
stað. eru horfur á að fresta
verði tunglferðum fram á
næsta ératug, ef ekki tekizt að
laga þessa galla fljótlega.