Verkakonan - 01.01.1945, Síða 12

Sigríður
Ólafsdóttir
„Krefjist stjórn Alþýðusambandsins þess, er stjórn
Dagsbrúnar heimilt að stöðva uppskipun, enda standi
sambandsstjórn fyrir kaupdeilunni.“
Sama dag átti sambandsstjórn fund með stjórn Dags-
brúnar og lagði fyrir hana þessa spurningu:
„Er það vilji og álit stjórnar verkamannafélagsins
Dagsbrún, að Dagsbrúnarmenn geri verkfall nú þegar
til stuðnings verkakvennafélaginu Framsókn og stöðvi
uppskipun úr togurum, ef verkakvennafélagið óskar
þess?“
Þessari spumingu svaraði stjórn Dagsbrúnar þannig:
„Stjórn Dagsbrúnar álítur, að samúðarverkfall af
hendi Dagsbrúnar geti orðið til þess, að draga félagið
inn í kaupdeilu, sem gæti orðið þess valdandi, að kaup
verkamanna lækkaði úr því sem nú er. Þrátt fyrir
það vill stjórn Dagsbrúnar gera samúðarverkfall til
stuðnings verkakvennafélaginu Framsókn, ef sambands-
stjórn telur það nauðsynlegt til heppilegrar úrlausnar
á málinu.“
Sama dag var haldinn fundur í Framsókn. A þeim
fundi var rætt mikið um þetta mál og lyktaði þeim
umræðum með því, að sambandsstjórn var falin öll
meðferð þess fyrir kvennanna hönd. Einnig samþykkti
fundurinn að fela sambandsstjórn að semja við útgerð-
armenn fyrir hönd Framsóknar um kaup, og gaf henni
fullt umboð til að undirskrifa samninga.
Daginn eftir kallaði sambandsstjórnin stjórn Dags-
brúnar á sinn fund og tilkynnti henni þá ályktun sína,
að Dagsbrún skyldi hefja samúðarverkfall að morgni
næsta dag. Jafnframt tilkynnti sambandsstjórn að hún
hefði skipað 3 menn í verkfallsstjórn og 3 menn í
samninganefnd.
Þá krafðist sambandsstjórn þess, að Dagsbrún stöðv-
aði alla vinnu við togara, sem kæmu af fiskiveiðum.
Að morgni 16. marz mætti öll stjórn Dagsbrúnar á
hafnarbakkanum kl. 5.30 og stöðvaði vinnu við alla
togara og önnur fiskiskip, sem komu af veiðum.
Verkfallsverði setti Dagsbrún nótt og dag.
Þann 17. marz barst sambandsstjórn svohljóðandi
bréf frá Félagi ísl. botnvörpuskipaeigenda:
„Vegna samþykktar Alþýðusambands íslands, sam-
anber tilkynningu til félags vors, dags. 15. þ. m. um að
stöðva uppskipun úr togurunum, hefur félag vort sam-
þykkt að stöðva frá kl. 6 e. h. á morgun alla hafnar-
vinnu hér í Reykjavík við upp- og út-skipun á kolum
þeim og salti, sem félagsmenn ráða yfir, nema því að
eins, að oss hafi innan þess tíma borist tilkynning frá
yður um, að lokið sé tilraunum yðar til að stöðva vinnu
við togarana.“
Meðan þessu fór fram voru alltaf öðru hvoru haldnir
fjölmennir fundir í Framsókn, eða alls 6 þann tíma, sem
verkfallið stóð. Var reynt að safna í félagið öllum
þeim konum, sem á fiskstöðvunum unnu, en það gekk
ekki vel, af ástæðum, sem áður voru taldar.
Harðnaði nú deilan dag frá degi.
„Út úr neyð“, eins og blað þeirra komst að orði,
reyndu atvinnurekendur að fá togara sína afgreidda
með verkfallsbrjótum og tókst þeim það í Hafnarfirði
eftir talsverð átök. Mátti þá segja, að barizt væri á
mörgum vígstöðvum og áttu verkalýðssamtökin mjög í
vök að veriast.
Stjórn Dagsbrúnar fyrirskipaði svo algert verkfall
við Reykjavíkurhöfn frá og með 22. marz, og var því
vel framfylgt, en nokkrar skærur urðu þó í sambandi
við tvö skip, en þeim má telja að hafi lokið með sigri
verkamanna. Atvinnurekendur svöruðu þessu m. a.
með því, að krefjast nú einnig lækkunar á Dagsbrún-
arkaupinu, og hóta allsherjar verkbanni. Reynt var
að komast að samningum um einhverja málamiðlun
við atvinnurekendur, en þeir höfnuðu hverri miðlun.
Ráðgast var við stjórn Sjómannafélagsins, en hún
taldi sér ekki fært að fyrirskipa samúðarverkfall og
kalla með því allan togaraflotann heim af veiðum.
Og þar kom, að forráðamenn samtakanna sáu sig
tilneydda að ganga til samninga við útgerðarmenn og
voru þeir undirritaðir 26. mars. Samkvæmt þeim
samningi varð dagkaup 80 aurar, eftirvinna kr. 1,00,
nætur- og helgidagavinna kr. 1,10. Kr. 2,10 að þvo
100 af þorski.
Það er engin ástæða til að draga hér fjöður yfir það,
að þetta var ósigur fyrir félagið og raunar samtökin í
heild sinni. En hér áttu við orð Þorsteins:
Og þó að þú hlægir þeim heimskingjum að,
er hér muni í ógöngum lenda,
þá skaltu ekki að eilífu efast um það,
að a f t u r mun þar verða haldið á stað . . .
Mörgum félagskonum sveið ósigurinn sárt og þær
10 VERKAKONAN