Foreldrablaðið - 01.01.1970, Blaðsíða 7

5
ungu fólki til hollrar og æskiiegrar tilbreytni, hvort
sem það stundar nám eða atvinnu. Sú kynslóð,
sem er nokkurn veginn jafn gömul öldinni, má muna
þrúgandi tilbreytingarleysi langra vetrarkvölda á
einangruðu sveitabýli. Henni mætti sýnast sem
æska eftirstríðsáranna ætti margra kosta völ að
verja tómstundum sínum.
Tómstundir á ekki að skipuleggja til þroska-
auka eingöngu. Þær eiga að veita tilbreytni og hvíld
og framar öllu að vekja með einstaklingnum þá til-
finning, að nú sé hann frjáls og sjálfs sín ráðandi,
enda er það sterkur þáttur í mannlegu eðli að
vilja vera frjáls og finna til og njóta frelsis síns.
Jafnvel hinn ástundunarsamasti eljumaður á
hvaða starfssviði sem er, nýtur þess að finna oki
starfsins létt af herðum sér og svalandi andblæ
frjálsræðisins leika um sig.
ÁBATASÖM IÐNGREIN
Skemmtanaþörf æskunnar hefur ekki alltaf not-
ið réttmætrar viðurkenningar. Sú var öldin að allar
slíkar tilhneigingar töldust vera sprottnar af véla-
brögðum freistarans og fullnæging þeirra stóð
undir ströngu banni. En á okkar tíð er barátta fyrir
rétti æskunnar til skemmtunar orðin óþörf. Hvers
kyns skemmtanir og nautnir, sem menn sækjast
eftir, eru orðnar söluvara, stríðauglýst og alls
staðar á boðstólum. Þær flæða yfir allt, líkt og
stífla hefði brostið í stórfljóti. Gróðahyggju-
sprengjan grandaði henni. Upp er risin ábatasöm
iðngrein, sem framleiðir skemmtanir, atvinnuvegur,
sem fjölmennar stéttir eiga efnahag sinn undir.
Þessi iðngrein hlítir vitanlega sama lögmáli og
aliur nútímaiðnaður að vilja treysta sem bezt að-
stöðu sína. Hún getur ekki látið sér nægja að
íullnægja þörfum, sem vakna sjálfkvæmt með
heiibrigðri æsku; aðaláherzlan hvílir á því að vekja
nýjar þarfir og gera menn háða þeim. Það er undir-
stöðuatriði í nútímaiðnaði að skapa aukna eftir-
spurn og óþarft að fjölyrða um hana hér. En það
sem er nýtt og byltingakennt í þessu sambandi
er það, að heilþrigð tilhneiging æskufólks til til-
breytni og skemmtunar er orðin undirstaða að eins
konar framleiðslugrein, virkjuð og hagnýtt í gróða-
skyni.
Þetta veldur grundvallarbreytingu í lífi ungrar
kynslóðar. í hollri tómstundaiðju er einstaklingur-
inn frjáls og virkur, hann fylgir þá hneigð sinni
og á frumkvæði eða þó að minnsta kosti meðráða-
rétt um það sem gerist. En af áróðri skemmtana-
iðnaðarins sefjast fjöldi unglinga svo gersamlega,
að sú skemmtun, sem átti að verða þeim holl til-
breytni, er fyrr en varir orðin vani og ástríða,
sem þeir megna ekki að standa á móti. Margur
unglingur, sem þannig er bundinn á klafa skemmt-
anatízkunnar, sté sín fyrstu spor út á braut mis-
ferlis og afbrota, af því hann skorti fé til þess að
halda til jafns við fjáðari félaga í skemmtana-
lífinu.
Doktor MATTHÍAS JÓNASSON (f. 2. sept. 1902)
er þjóðkunnur maður. Hann stundaði háskólanám í
sálarfræði, uppeldisfræði, heimspeki o.fl. í Leipzig
og lauk doktorsprófi þaðan 1936. Eftir það dvaldi
hann í Þýzkalandi við íramhaldsnám og störf til
loka stríðsins, en kom þá heim. — Hann er nú
prófessor í uppeldisfræði við Háskóla íslands. —
Matthías er mikilvirkur rithöfundur. Hann er og
kunnur fyrir rannsóknir sínar og greindarmælingar.
Frumkvæði átti hann að stoínun barnaverndar-
félaga hér á landi og hefur veitt þeim félagsskap
forstöðu frá byrjun.