Landneminn - 01.12.1952, Page 11

En þar sem þessi menntun er knýjandi nauðsyn,
tekst auðvaldinu aS sjálfsögSu ekki aS koma í veg
fyrir aS hennar sé leitaS og þaS af sífellt meiri þörf
— bœSi meS venjulegum skólanámi og utanskóla.
ViS sem þekkjum menntun íslenzku framhaldsskól-
anna, og höfum haft sósíalismann, sem aSalfag alla
okkar skólatíS, vitum hve gersamlega óhæf grautar-
fræðsla þessarra skóla er tii að búa menn undir ný-
sköpun og þarfafleiðandi öra pólitíska þróun. Sá
skólabróðir, sem ekki hefur tileinkað sér grundvallar-
atriði sósíalismans að gagni, er í rauninni menntunar-
snauður, andlega vegvilltur gagnvart meginmálum
umhverfisins og skortir algerlega hæfni til að velja
og hafna í grautarnámi sínu. títkoman verður:
Grautarhaus með prófi. Og prófið er það eina sem
skiptir máli fyrir slíkan mann. Hann er hæfur til
sölu. Hann hefur menntazt til að verða „ríkur,“ ekki
til að verða maður. Slíkur maður er vera, sem skilur
ekki eðli eða tilgang kaupandans. Þetta er sölumennt-
un, auðvaldsmenntun lil aðgreiningar frá hinni sönnu
menntun, sem fæst aðeins með lestri vísindarita
marxismans.
Með slíka sölumenntun í lífsnesti heldur enginn
maður virðingu um miðja 20. öld, öld sósíalismans.
Enda er það orðið hversdagshlutur að heyra íhaldsmenn
og aðra ruglaða borgara, reyna troða því upp á sósíal-
ista, til að bjarga virðingu sinni, að þeir séu „í hjarta
sínu“ sósíalistar og liafi alltaf verið það! Hugrekki
til svona yfirlýsinga kemur oftast í víndrykkju og
hæfilegri fjarlægð frá vinnuveitanda. Jafnvel harð-
svíraðir kapilalistar veita sér slíkan „hjartasósíal-
íema“, sem annan lúxus (sbr. líka Pétur þríhross).
Er við öðru að búast eins og komið er fyrir auð-
valdinu. Er ekki farinn af því allur virðuleikasvipur.
Það er tæplega eðlilegt að nokkur vitiborinn maður
vilji kannast við það, það er gjaldþrota á öllum svið-
um. Enginn leyfir sér að halda því fram að það sé
sigurstranglegt — eigi framtíð, nema eiga á hættu
að verða að athlægi. Það á ekki lengur neinar áætlan-
ir nema um stríð. Þær áætlanir eru settar fram af
andagift nauðsynjarinnar. En þær standast ekki frek-
ar en annað hjá örjrrola auðvaldinu. Það á að vera
komið úr tízku fyrir löngu, nð viðurkenna þá mennt-
aða, sem ekki liafa skólað sig — í eða utanskóla —
til andstöðu við þetta vald.
Sá sem efcki er viðtalshæfur um sósalisma í dag,
verðskuldar ekki lieitið menntaður maður. Og sósíal-
isti má ekki líta á hann sem slíkan, heldur finna sig
honum meiri, líta á liann sem nemanda, sem ber að
kenna grundvallarfræðslu nútíma menntunar, sósial-
ismann. Slík forgangenauðsyn og undirstaða er sósíal-
isminn orðinn í þekkingu nútímamannsins. Engin
önnur fræði eni til, sem geta komið í stað marxist-
iskra fræða. Þessu ber að muna eftir og haga sér í
huga og tali samkvæmt því gagnvart sölumenntuðu
fólki, hvar sem það hittist fyrir í þjóðfélagsstiganum.
Þessi grundvallarmenntun er útlæg gerð úr öllum
fræðl=lustofnunum í auðvaldsríki. Öll menntun um
eðli og lögmál auSvaldöþjóðfélagsins, kreppur þess,
öll menntun um verkalýðinn og atvinnutækin og um
eðli auðvaldsstórvelda og nýlendur er fyrir borð bor-
in. Allra vit eru fyllt með lýgi, rógi og yfirborðs-
fræðslu um ríki sósíalismans.
En J)að tekst samt ekki að útiloka okkur frá þess-
ari menntun. Það er aðeins hægt að tefja okkur.
Marxislisk víisdndi verða ennþá að lærast utanskóla.
Nám þeirra verður að fara fram: I viðræðum, í les-
hringjum, í fyrirlestrum, blöðum sósíalista og tíma-
ritum en þó einkum í gegnum þrotlaust, ævilangil,
sjálfsnám af fræðibókum sósíalismans.
Auðvitað eigum við, sem tileinkað höfum okkur
sósíalismann, ekkert með að setja okkur á háan liest
og tala til annarra með kennaratilfinningu, fyrr en
við höfum komizt á nothæft þekkinganstig sjálfir —
í fræðikenningu sósíalismans- og jafnframt öðlast
nægilegan skilning á því ástandi, sem hinum marxist-
isku hugsunaraSferSum og kenningum skal beitt á.
Það má hvorugt vanta, hvorki þekkingu á marxis-
manum né þefckingu á því ástandi, sem um skal fjall-
að. Því meiri þekking á hvoru um sig, þeim mun
meiri árangur í að kenna öðrum.
Það er til sægur af mönnum úr öllum greinum at-
vinnu og skólum, sem ekki eru sósíalistar, en geta
fært sósíalista mikilsverðar upplýsingar og fræðslu
um sitt svið. Enginn á að hlusta á, vega og meta
slíkan fróðleik af meiri þolinmæði og athygli en
marxistinn, hinn sannmenntaði mað’ur. Hann á þá í
mörgum tilfellum auðvelt með, í krafti sinnar marx-
istisku undirstöðumennlunar, að þakka fræðaranum,
pólitískt óþroskaða, með því að gefa lionum nýtt við-
horf til eigin mála marxistiskt viðhorf.
Það er á hina marxistisku fræðslu sem leggja ber
allt kapp. Með því fæst sú menntun, sú nýsköpun í
andanum, sem ein getur samsvarað hinni öru efna-
hags- og stjórnmálaþróun okkar tíma.
Að þau fræði séu vel numin og af sem mestum
fjölda, er skilyrði þess, að við náum aftur valdi yfir
okkar nýsköpun og okkar landi. . .
Olajur Jensson.
LANDNEMINN 75