Neytendablaðið - 01.02.1977, Síða 3

3
NEYTENDARÁÐSTEFNAN - NEYTENDARÁÐSTEFNAN - NEYTENDARÁÐSTEFNAN -
í nóvember síðastliðnum efndu Neytendasamtökin til ráð- hópar störfuðu og skiluðu áliti, sem fjallað er um í þessu
stefnu um málefni neytenda. Mörgum gestum var boðið til blaði og einnig því næsta. Á myndinni másjáReyni Armanns-
ráðstefnunnar og voru flutt þar mörg fróðleg erindi. Umræðu- son, formann samtakanna, setja ráðstefnuna.
Landbúnaður
frá sjónarhóli neytenda
„Velferð fólks sem neyt-
enda verður ekki með réttu
aðgreind frá hlutskipti þeirra
sem almennra þjóðfélags-
lborgara. Sjónarhóll þeirra
sem slíkra er þó verulega
annar en sama fólks sem
starfshópa, stétta eða sér-
hagsmunahópa. Hlutverk
neytenda er þannig að veita
heilbrigt aðhald sem almenn-
astra hagsmuna að stjórn-
völdum og sérhagsmunasam-
tökum.“
Þetta sagði Bjarni Bragi Jónsson hag-
fræðingur, meðal annars á ráðstefnunni
en hann var með framsöguerindi um
landbúnaðarmál frá sjónarhóli neyt-
enda. Þá sagði hann ennfremur:
Grundvallarsetning
landbúnaðarstefnunnar
„Meginmarkmið landbúnaðarstefn-
unnar hafa verið talin fullnæging
neysluþarfa, öryggi þjóðarneyslunnar
- NEYTENDARÁÐSTEFNAN
og hámörkun framleiðslu ogtekjumynd-
unar. Þetta er aðeins að nokkru leyti rétt.
Félagsleg markmið ganga mun lengra og
ráða úrslitum: velferð búnaðarfólks, af-
komuöryggi, viðhald og þróun sveita-
byggða og þjóðlegra menningarlegra
verðmæta, sem þar eiga rótfestu. Neyt-
endur gerðu vel í að viðurkenna þessi
stefnumið gegn því að landbúnaðar-
framleiðslan sé rekin af viti út frá þeim
forsendum.
Stærð landbúnaðarins
Mikið veltur á réttri stærðarafmörkun
í landbúnaði. Umframstærð fram úr
innlendum neyslumörkum er réttlætt
með öryggi neysluframboðs gagnvart
árferðissveiflum. Birgðahald fóðurvara
og geymsluhæfra neysluvara mundi
leiða af sér mun meira öryggi en reglu-
föst umframframleiðsla til útflutnings.
Árstíðarsveifla mjólkurframleiðslu
veldur vanda neysluframboðs og ræður
meiru um útflumingsafgang en árferðis-
sveiflur. Lítið hefur verið gert til að jafna
sveifluna út með árstíðarmun í verði,
rannsóknum og ráðgjöf við framleiðend-
ur.
Útflutningsbætur
Útflutningabætur búvara eru veru-
lega mikil hagræn fórn. Gæti árlegt fjár-
magn t.d. nægt til að leggja götur með
bundnu slitlagi á þéttbýlisstöðum á
u.þ.b. áratug. Mikið af þessari fórn er í
erlendum gjaldeyri við kaup fóðurbætis
og annarra rekstramauðsynja.
Niðurgreiðslur
Niðurgreiðslur búvara hafa oftast
numið langmm hærri fjárhæð en út-
flumingsbæmr. Þær eru aðallega vegna
neytenda í samhengi við kjarakröfur
þeirra, en hafa jafnframt verulega þýð-
ingu fyrir sölu búvara. Metið eftir verð-
teygni þeirra, þ.e. í hvaða mæli salan
mundi minnka við verðhækkun, virðist
eftirtalið hlutfall þeirra vera í þágu
bænda. Mjólk 8%, smjör 30-40%, rjómi
30% ostur 60% og kindakjöt 60%. Heild-
armeðaltal hefur ekki verið reiknað, en
kynni að liggja um 40-50% í þágu
bænda. Hluti þess fer í kostnað, svo ekki
er um nettóhagsbætur bænda að ræða,
en að sama skapi eitthvert velferðar-
tjón frá sjónarmiði heildarhags.
Niðurgreiðslurnar eru hagstæðari en
Framhald á bls. 4.
- NEYTENDARÁÐSTEFNAN - NEYTENDARÁÐSTEFNAN