Neytendablaðið - 01.06.1993, Síða 7

- Auðvitað væri hægt og æskilegt að
neytendafræðin kæmi inn á flestar náms-
greinar en raunin er ekki sú. Greinar eins
og íslenska og stærðfræði nýta ekki það
svigrúm sem þær hafa til þess að tengja
ýmis verkefni við heimilis- og neytenda-
fræði. Stærðfræði hins daglega lífs er ekki
kennd vegna þess að hún er ekki á sam-
ræmdu prófi. En hún er auðvitað gagnleg-
asta stærðfræðin.
■ Vilji skólastjóra
Hver er skýringin á því að heimilisfrœðin
verður útundan þegar kemur að tíma og
aðstöðu ?
- Samkeppnin um tíma og aðstöðu inn-
an skólanna er hörð. Aðstaða til kennslu í
heimilisfræði er yfirleitt nokkuð góð þar
sem skólastjórinn hefur áhuga. Eg myndi
skrifa aðstöðuleysið á stjórnendur skól-
anna að miklu leyti, því þeim er í lófa lag-
ið að setja hlutina í forgangsröð. Einnig
eru dæmi um að skólanefndir hafi sett
hnefann í borðið og knúið fram úrbætur.
Eða eins og í mínum skóla, Þinghólsskóla
í Kópavogi, þar sem kvenfélagið fékk því
framgengt að komið yrði upp tveimur
kennslueldhúsum. Þinghólsskóli er annar
tveggja skóla á landinu sem hafa slíka að-
stöðu. Eg hef ekki aðra skýringu á að-
stöðuleysi heimilisfræðinnar en áhuga-
leysi skólastjórnenda.
Heimilisfræði er valgrein í Kennarahá-
skólanum. Þegar hugmyndir voru uppi um
að lengja kennaranámið var áformað að
taka næringarfræði inn í kjarna en af
þessu verður ekki, um sinn að minnsta
kosti. Aðalheiður segist ekki hafa orðið
vör við að það þyki mjög fínt að velja sér
heimilisfræði í Kennaraháskólanum.
En telurðu að nemendum þyki gaman í
heimilisfrœði og viljifá meira afhenni?
- Heimilisfræði er yfirleitt mjög vinsæl
námsgrein og krakkarnir jákvæðir, enda
hefur heimilisfræðin marga kennslufræði-
lega kosti. Við kennum fræðin, nemendur
vinna verkið og fá svo að éta allt saman
oní sig. Þetta leika ekki margar náms-
greinar eftir. Þegar nemendur fá aðstoð
við að byrja að hugsa á þeim skynsemdar-
grunni sem er eins og rauður þráður í
gegnum heimilisfræðina kemur í ljós að
margir þeirra eru afar hagsýnir, segir Að-
alheiður.
■ Þáttur heimilanna
Nú var það svo um margar aldir að nauð-
synleg þekking fœrðist milli kynslóða inni
á heimilunum. Er það ekki hlutverk heim-
ilanna að kenna börnum að verða neyt-
endur?
- Alveg tvímælalaust, alveg eins og
pabbi og mamma eiga að lesa fyrir börnin
og kenna þeim að tala. Islenskan á að
flytjast milli kynslóða. En rétt eins og við
kennum íslensku í skólum þótt allir séu
mælandi á íslensku, er nauðsynlegt að
börnum séu kennd þessi fræði, meðal
annars til þess að jafna þann mun sem er á
heimilunum. A hinn bóginn er nauðsyn-
legt að heimilin séu í takt við kennsluna.
Heimilisfræðin er mjög viðkvæm náms-
Aðalheiður Auðunsdóttir heimilisfrœði-
kennari og áhugamaður um hússtjórn:
Margir eru að gera sér Ijóst að við
foreldrar getum ekki gert börnunum
okkar það að senda þau frá okkur svo
fákunnandi sem margir eru um rekstur
heimilis.
grein, því við fjöllum svo mikið um
neysluvenjur heimilanna. Kennslan stang-
ast oft á við þær. Til dæmis getur verið
erfitt að kenna neytendafræði, sem byggir
rnikið á ráðdeildarsemi, ef veruleikinn á
heimilunum er algjörlega á skjön við
námsefnið.
Ef við höldum okkur við samanburð
nútíðar og fortíðar: Aður fyrr fór fram-
leiðslan fram inni á heimilunum, þar lifði
fólk og starfaði. Tímaskortur Itrjáir hins
vegar margt nútímafólk. Er raunhœft að
gera miklar kröfur til heimilanna við svo
búið?
- Við verðum auðvitað að miða fræðin
við þá tíma sem við lifum. Við eigum
ekki að kenna fólki hluti sem ekki eru lík-
ur á að það geti nokkurn tíma unnið.
- En við verðum líka að velta fyrir okk-
ur hvar við viljum vinna verkin. Viljum
við kaupa allt tilbúið og vinna lengur utan
heimilis fyrir bragðið? Við verðum að
spyrja nemendur: Hvernig heimili viljið
þið eiga? Við eigum ekki að segja krökk-
unum hvert þau eigi að stefna, heldur gera
þeim kleift að taka meðvitaða stefnu.
Þeirra er að velja, segir Aðalheiður.
■ Hótel mamma - veruleikinn
Hún telur að íslendingar séu að nálgast
botninn hvað varðar þekkingu í daglegum
störfum og hagkvæmni í rekstri heimila.
Segist þó hafa trú á að hagkvæmnissjón-
armið séu að vinna á og að innan tíðar
muni fleiri uppgötva mikilvægi þess að
kunna til verka við rekstur heimilis og
reka þau af hagsýni.
- Eg verð vægast sagt vör við mikla fá-
kunnáttu á mörgum sviðum en held að
viðhorfin séu að breytast. Ekki síst hef ég
orðið vör við breytingu á viðhorfum karla
og það er mikilvægt. Jafnvel það sjónar-
mið sem við getum kallað „Að hafa gát á
efnahag sínum” er að koma aftur.
- Margir eru að gera sér ljóst að við
foreldrar getum ekki gert börnunum okkar
það að senda þau frá okkur svo fákunn-
andi sem raunin er um svo marga sem
hafa búið í munaði á Hótel mömmu. Eg á
sjálf tvo stráka sem hafa verið í háskóla-
námi og ég verð að segja að ég hef meiri
áhyggjur af því að þeir kunni ekki nægi-
lega fyrir sér í heimilishaldi en þótt þeir
tefðust um eitt til tvö ár í háskóla. Þegar
við rekumst á dæmi um tvítuga krakka
sem gerðir hafa verið gjaldþrota hljótum
við að hugsa hvað sé að. Hvað hefur
gerst? Hvað hefur brugðist?
NEYTENDABLAÐIÐ - Júní 1993
7