Neytendablaðið - 01.04.1999, Blaðsíða 19

Buddan
Hagnaður Shell—allur
á kostnað neytenda
271
'íb-11 ~
Ise/ecfö É
h ma
MX Sjálfsali r:
WI 'í

Þrátt fyrir skort á hagrœðingu græðir Shell. Gróðinn er vegna
lœkkunar á heimsmarkaðsverði olíu á síðasta ári og neytend-
ur sitja eftir með sárt ennið.
m miðjan mars birtist í
Morgunblaðinu ársreikn-
ingur Skeljungs h.f. eða Shell.
I viðtali í Morgunblaðinu og á
Rás 2 sagðist forstjórinn vera
sáttur við afkomuna, en Skelj-
ungur skilaði hagnaði upp á
242 milljónir. Þá sagði for-
stjórinn að stefnumörkunin
sem mótuð hafi verið í fyrra
hafi skilað tilætluðum árangri
og hafi skilað auknu hagræði.
Fyrir utanaðkomandi er
óneitanlega dálítið sérstakt að
skoða ársreikninga Skeljungs
í framhaldi af þessum skýr-
ingum forstjórans. Eftirtektar-
vert er að rektstrargjöld fyrir-
tækisins hækka milli áranna
1997 og 1998 um litlar 176
milljónir króna, þannig að
ekki hefur tekist að ná fram
aukinni hagræðingu í fyrir-
tækinu, heldur öðru nær. Það
ætti því að vera auðvelt miðað
við þetta að auka hagræði, þó
ekki væri nema að ná rekstr-
argjöldunum niður á sama
stig og þau voru árið 1997,
eða um 176 milljónir. Það
væri í sjálfu sér enginn veru-
legur árangur og varla neitt að
hrósa sér af. Forstjórinn taldi
sér þó sérstaklega til tekna í
viðtalinu á Rás tvö að veru-
legur árangur hefði náðst í
rekstri fyrirtækisins, annað
var ekki hægt að skilja. Þrátt
fyrir hækkun rekstrargjalda þá
kann það samt að vera árang-
ur í rekstri fyrirtækis ef
rekstrartekjur aukast hlutfalls-
lega meira. Þegar rekstrar-
gjöld hækka um 176 milljónir
og rekstrartekjur um 13 millj-
ónir, þá heitir það ekki aukin
hagræðing heldur eitthvað allt
allt annað.
Innkaupsverð seldra vara
lækkaði um 296 millj. kr.
Það sem mestu skiptir þó um
góða afkomu er að innkaups-
verð seldra vara lækkar um
296 milljónir. Engum þarf að
NEYTENDABLAÐIÐ - apríl 1999
koma það á óvart, enda lækk-
aði heimsmarkaðsverð á olíu
mikið á síðasta ári. Spurning-
in er því hvort hluthafar í
Skeljungi telja að innkaups-
verð endurseldra vara hafi
lækkað nóg, miðað við þá
miklu verðlækkun á heims-
markaðsverði olíu. Ef ekki, þá
eru innkaup félagsins ekki
viðunandi, en það er mál eig-
enda Skeljungs og einnig
hvort þeim fmnist rekstrar-
kostnaður félagsins viðun-
andi. Einnig þurfa þeir að at-
huga hvort þeim fínnst eðli-
legt, að rekstrarkostnaður fé-
lagsins hækki um 176 millj-
ónir króna þegar rekstrartekj-
ur hækka einungis um 13
milljónir króna. Þetta eru allt
mál hluthafanna, eigenda
Skeljungs.
Það sem viðskiptavinir
Skeljungs, neytendur, spyrja
um er þetta: Með hvaða hætti
kom lækkun á olívörum okk-
ur til góða í lægra olíu- og
bensínverði? Ágætu Skelj-
ungsmenn er ekki svarið ekki
einfalt. Það kom okkur við-
skiptavinum ykkar alls ekki
til góða. Þess vegna er hagn-
aður á rekstri Skeljungs, en
hagnaðurinn er þó ekki nema
hluti þess sem endurseldar
vörur til ykkar lækkuðu um.
Fákeppnismarkaður
Olíufélögin íslensku starfa á
fákeppnismarkaði og sam-
keppni þeirra stóru miðar
fyrst og fremst að því að
bjóða upp á sölubúðir um allt
land, eða annað en þeim var
ætlað í byrjun, að selja olívör-
ur. Þetta sést m.a. á auglýs-
ingum fyrirtækjanna, sem
nánast allar fjalla um allt ann-
an söluvarning en olíuvörur.
Þetta er svipað og fisksalinn
auglýsti sig með því að bjóða
upp á bestu gerð af sippu-
böndum.
Verðlagning á olívörum er
hins vegar svipuð hjá hinum
stóru, þannig að stundum
mætti ætla að gagnkvæm
hlustunartæki væru til staðar á
stjómarfundum þeirra. Þess
vegna njóta neytendur á Is-
landi ekki virkrar verðsam-
keppni og njóta í takmörkuð-
um mæli hagstæðara verðs
vegna lækkana á heimsmark-
aði. Það er einmitt þess vegna
sem olíufélögin hér á landi
hagnast þegar heimsmarkaðs-
verð á olíu lækkar þá lækkar
verðið til neytenda ekki að
sama skapi.
Sjaldan hefur birst árs-
reikningur, eins og ársreikn-
ingur Skeljungs, þar sem svo
berlega sést að vandamálum í
stjórnun fyrirtækis og skorti á
hagræðingu er velt yfir á
neytendur. Spurningin er bara
þessi: Á þetta líka við um
Olís og Essó?
Skrifstofur Neytendasamtakanna
Reykjavík: ísafjörður Akureyri:
Skúlagötu 26 Pólgötu 2 Skipagötu 14
Pósthólf 1096 Skrifstofu- og símatími: Skrifstofu- og símatími:
121 Reykjavík 8-12 13-15
Símatími upplýsinga- og Sími: 456 5075 Sími: 462 4118
kvörtunarþjónustu: 10-15 Fax: 456 5074 Fax: 462 1814
Sími: 562 5000 Netfang: Netfang: neyt.ur@itn.is
Fax: 562 4666 neytvest@heimsnet.is Starfsmaður: Úlfhildur
Netfang: ns@ns.is Starfsmaöur: Aðalheiður Steinsdóttir Rögnvaldsdóttir
19