Bændablaðið - 12.11.2002, Síða 10

10
BÆNDABLAÐIÐ
Þriðjudagur 12. nóvember 2002
Sjiutningar hafa um-
talsverOa kusfi um-
fram tlutninga á landi
- segip í greinargerO meO þingsðlykhinariOgu
Aksturskostnaður dýralækna:
Úbreytt framlag frá
ríkinu veldur vanda
„Fullyrða má að sjóflutningar
meðfram strandlengjunni séu
verulega vannýttur samgöngu-
kostur hér á landi. Þróunin í
þessum málum hefur verið á
þann veg að dregið hefur úr
þessum flutningum ár frá ári og
er nú svo komið að einungis eitt
skip stundar reglulegar siglingar
meðfram ströndum landsins.
Þessi þróun hefur orðið á sama
tíma og menn hafa almennt
verið sammála um margvíslega
kosti sjóflutninga umfram land-
flutninga, svo sem minni meng-
un og minna slit á vegum...“
Þannig segir í greinargerð með
þingsályktunartillögu um að sam-
gönguráðherra skipi nefnd, strand-
siglinganefnd, er hafi það hlutverk
að kanna þróun, stöðu og æskilega
framtíðarhlutdeild strandsiglinga í
vöruflutninga- og samgöngukerfi
landsins.
Þungaflutningar fcerst upp ú land
Fyrsti flutningsmaður þessar
Jón Bjarnason,
þingmaður, bendir á að
varðandi þungaflutninga
eins og áburðar-, fóður-
ogfiskflutninga og aðra
magnflutninga til ogfrá
Vestflörðum og norður
og austur meðfram
ströndum landsins hafi
þeir nánast allir flust
yfir í landflutninga sem
hafi snarhœkkað
flutningskostnaðinn og
skert samkeppnishæfni
atvinnulífsins á þessum
svæðum.
þingsályktunartillögu er Jón
Bjarnason. Hann var spurður hvort
hann teldi að sjóflutningar yrðu
hagkvæmari en landflutningar.
Hann sagði að það færi eftir
því hvemig hver reiknar sér og
benti á að ríkið taki þátt í sam-
göngumálum með ýmsum hætti,
eins og til að mynda í gegnum
skattheimtu á flutningum og hafn-
arframkvæmdum. Hann sagði það
öllum ljóst að flutningalýrirtækin
hafi verið að flytja vöruflutningana
upp á land, og þar með talið einnig
þungaflutninga og magnflutninga.
Þetta hefði gerst án þess að það
væri hin opinbera stefna um að sú
þróun ætti að eiga sér stað.
Hcerri
flutningskostnaður
„Sjóflutningar em því meira en
vannýttur kostur, þeir eru hrein-
lega að leggjast af án þess að það
sé skilgreind stefna stjómvalda.
Þau hafa hins vegar áhrif á hvers
konar samgöngukerfi þróast í land-
inu í gegnum skattamál og fleira,“
segir Jón.
Umhverfis-
þátturinn
Jón bendir einnig á um-
hverfisþáttinn. í skýrslu um losun
gróðurhúsalofttegunda frá því í
maí 2001 segir starfshópur á
vegum samgönguráðuneytisins og
Vegagerðarinnar „...að í saman-
burði við flutninga á vegum eru
flutningar á sjó taldir vænlegri
kostur með tilliti til losunar gróð-
urhúsalofttegunda. Hér skiptir þó
nýtingin mestu máli. Eðli skipa-
flutninga veldur því að miklu
magni er safnað saman til
flutninga í stórum flutninga-
einingum. Þetta er líka helsti veik-
leiki sjóflutninga því þeir em mun
seinvirkari en flutningar á vegurn."
í frumvarpi til fjáraukalaga
segir að Bændasamtök íslands
hafi farið fram á 13 milljóna
króna framlag til jöfnunar á
aksturskostnaði dýralækna
vegna dýralæknaþjónustu. Segir
í frumvarpinu að gert sé ráð
fyrir að landbúnaðarráðuneytið
beiti sér fyrir nauðsynlegum
breytingum á reglugerð og
fyrirkomulagi þannig að
kostnaður verði framvegis innan
fjárheimilda.
Sigurgeir Þorgeirsson, fram-
kvæmdastjóri Bændasamtakanna
sagði að forsaga málsins væri sú
að eftir breytingar á lögum um
dýralækna og dýralæknaþjónustu,
sem em frá árinu 1999, heföi verið
gert samkomulag um að ríkið
greiddi að hluta niður aksturs-
kostnað dýralækna. „Samdar vom
um þetta reglur sem fela í sér
niðurgreiðslu á kostnaði við lengri
ferðir. Þetta tók gildi árið 2000 og
á fjárlögum fyrir það ár voru 8,2
milljónir króna sem hafði verið
áætlað, miðað við reglumar, að
fæm nærri því að duga,“ segir
Sigurgeir.
Hann segir að það hafi hins
vegar gerst sumarið 2000 að sett
var ný lyfjareglugerð sem hafði í
for með sér stóraukinn ferða-
kostnað dýralækna. Þessi lyfja-
reglugerð tók m.a. fyrir það að
bændur mættu sjálfir hefja fúkka-
lyfjameðferð á kúm.
Stóraukinn ferðakostnaður
„Alla vega sýnist okkur að
þessi reglugerð hafi stóraukið
ferðakostnaðinn. Um haustið var
ljóst að fjárveitingin, 8,2 milljónir
króna, myndi ekki duga fyrir árið.
Við sóttum um meiri peninga og
vorum fullvissaðir um að þeir
myndu koma pg þess vegna
héldum við hjá BÍ áfram að greiða
niður ferðakostnaðinn. Það gerð-
um við sömuleiðis árið 2001 og
höfúm allan þennan tíma verið að
berjast í því að fá þessa fjár-
veitingu aukna."
Sigurgeir segir að á
fjáraukalögum ársins 2002 sé 13
milljóna króna framlag sem muni
duga fyrir umframeyðsluna á
árunum 2000 og 2001 og ffam á
þetta ár. Upphæðin hafi hins vegar
aldrei verið hækkuð á fjárlögum
þannig að framlagið var uppurið í
júlí í sumar, og 13 milljónum
betur.
„Þær 13 milljónir sem við
fáum á fjáraukalögum eru til að
dekka það sem búið var að
ráðstafa í niðurgreiðslu aksturs-
kostnaðar á árunum 2000 og fram
til júlí 2002. Við höfum ekki haft
neina peninga til að greiða niður
aksturskostnað ffá því í ágúst í ár
og til næstu áramóta. Eins og
horfumar em í dag verðum við
áffam með 8,2 milljónir á íjár-
lögum sem mun, eftir óbreyttum
reglum, ekki duga til að greiða
aksturskostnaðinn nema um það
bil hálft næsta ár. Nú munum við
sækja á að fá á þessu leiðréttingu,
en afstaða íjármálaráðuneytisins
hefúr verið sú að fá lagfæringu á
lyfjareglugerðinni til að draga úr
þessum kostnaði. Það hefur ekki
gengið eftir," segir Sigurgeir
Þorgeirsson.
Hann segir að það taki engu
tali að koma ekki inn í fjárlög með
verðlagsleiðréttingar. Hinn opin-
beri taxti vegna aksturs hafi
hækkað umtalsvert meira en vísi-
talan undanfarin ár.
VANDAMÁL?
HAUGHÚS -
FLEYTIFLÓRAR
Stíflast í flórnum? -
Ammoníakstækja? - Fúlnar
haugurinn?
Brennisteinsvetni?
Penac-g íblöndunarefni mýkir
skítinn og gerir honum kleift að
brjóta sig niður á skömmum tíma.
Flóramir stíflast ekki og renna
betur til. Skíturinn verður mun
betri áburður á túnin. Mikið notað
í lífrænni ræktun. Penac-g er
jafngott fyrir svína- sem kúaskít.
Eitt kíló Penac-g í 100 tonn af
skít.
Verð kr. 4.200/kg m/VSK.
Hringið og fáið
upplýsingabækling.
Penac-g sent gegn póstkröfú.
Lífrænar afurðir ehf,
861-9822.
JUiugi meðal imge lúlks eð
stunda oðm á Hvanoeyri
- segip Þúpíp Alíelsson sem hyggst leggja íyrir sig búskap I framtíðinni. Þúrir
lýkur búfræðinámi í vor
Þórir Níelsson heitir ungur
Eyfirðingur sem er á öðru ári í
búffæðinámi (Bændadeild II) við
Landbúnaðarháskólann á Hvann-
eyri, og útskrifast í vor. Þórir er
frá Torfum í Eyjafjarðarsveit. 1
ijósinu á Torfum eru 26 kýr og
framleiðslurétturinn er 122
þúsund lítrar. Þess má geta að
Þórir er með sveinspróf í renni-
smíði.
„Ég stefni á að vera við bú-
skap í framtíðinni,“ sagði Þórir
sem hefur í hyggju að starfa í
upphafi við bú í öðrum landshluta
og öðlast þannig meiri reynslu.
Verknám stundaði hann á Brúna-
stöðum í Hraungerðishreppi og sá
fljótt að Sunnlendingar beita á
stundum öðrum aðferðum við
búskapinn en norðanmenn. „Það
er skemmtilegt að kynnast öðru
en því sem maður er vanur,“
sagði Þórir.
Nemendumir á Hvanneyri
standa þétt saman og sú staðreynd
sagði Þórir að hefði mikil áhrif á
krakka sem ekki þekkja mikið til
Hvanneyrar. Þegar Hvanneyringar
færu út saman væri mikið fjör í
hópnum. „Það hefur komið
krökkum utan skólans á óvart hve
mikið er að gerast héma og ég hef
orðið var við áhuga á að koma
hingað. Samfélagið á Hvanneyri
er líka þannig að það er ein-
faldlega gott að búa héma,“ sagði
Þórir og bætti því við að enginn
kæmist upp með það að læðast
með veggjum og taka ekki þátt í
samfélaginu á staðnum.
- Þú óttast ekki um framtíð
landbúnaðarins?
„Nei - og það hefúr sýnt sig
að ungt fólk sem hefur menntað
sig á Hvanneyri, og hafið búskap,
nær virkilegum árangri. Það er
staðreynd að oft taka búin kipp
þegar yngra fólk tekur við
taumunum. Hitt er svo aftur
annað mál að búin verða líka
skuldsettari um leið og menn
ráðast í framkvæmdir. Ég tók
eftir því á Suðurlandi að meðal
ungs fólks ríkir mikill áhugi á að
drífa búin áfram. Sama þróun er
að eiga sér stað fyrir norðan. Við
vorum aðeins á eftir, en sækjum
nú fram. Á sínum tíma voru
Norðlendingar komnir lengra en
þá tóku Sunnlendingar stökk.“
Árið 1999 voru samþykkt ný búfræöslulög með formlegri stofnun
Landbúnaðarháskólans á Hvanneyri. „Búfræðslulögin færöu
skólanum stórauknar skyldur viö íslenskan landbúnað, en jafnframt
margvísleg ný tækifæri I tengslum viö hið nýja og fjölþætta hlutverk
landbúnaðar framtiðarinnar. I kjölfar laganna hefur skólinn gengið
undir mikla endurskipulagningu, og liöur í því var
árangursstjórnarsamningur skólans og landbúnaðarráðuneytisins
um framkvæmd lagabundinna skuldbindinga hans,“ sagði Magnús
B.Jónsson, rektor.
í samræmi viö þennan samning var hafin kennsla á tveimur nýjum
námsbrautum, landnýtingu og umhverfisskipulagi, til viðbótar við
fyrra háskólanám í búvísindum. Undirbúninguraö MSc námi var
hafinn og þegar eru fyrstu nemendurnir innritaðir í það nám við
skólann. Áfram er haldið uppi öflugri búfræðimenntun og fjarnám f
almennum búfræðum hófst árið 1999. Fyrstu fjarnámsbúfræðingarnir
voru svo brautskráðir árið 2001.