blaðið - 01.09.2005, Side 14

blaði
Útgáfufélag: Árogdagurehf.
Stjórnarformaður: Sigurður G. Guðjónsson.
Ritstjóri: Karl Garðarsson.
FYRIRFRAM AKVEÐINN
MISSKILNINGUR
Náttúruverndarstefna er líklega ein umdeildasta og misskild-
asta stefna síðustu ára. Kannski er það skiljanlegt þegar
almenn umræða um náttúruverndarstefnu helgast af hátíð-
arræðufrösum stjórnmálamanna sem nálgast einhverskonar þjóðernis-
rækni í inntaki fremur en skilning á hringrásarferli náttúrunnar. Jafn-
vel hefur borið á þessu í málflutningi yfirlýstra náttúruverndarsinna
sem þá aðhyllast stefnuna fremur eins og íþróttalið en af skynsemi.
í þessu ljósi er ritdeila á síðum Morgunblaðsins, á milli ritstjórnar
og Guðna Elíassonar, bókmenntafræðings, einkar fyrirsjáanleg. Hin al-
menna afstaða, að bregða fyrir sig almennum frösum um náttúruvernd
sem grunnt rista, hefur einkennt ritstjórnarpistla Morgunblaðsins á
sama tíma og fréttaflutningur blaðsins af aðgerðum umhverfisverndar-
sinna hefur verið afar einhljóma líkt og Guðni hefur bent á. Þarf engan
að undra þó komi að því að menn spyrji sig spurninga um hvort um-
hverfisverndarstefna ritstjórnar Morgunblaðsins hljómi sannfærandi.
Náttúruvernd er ekki stefna sem felur í sér glórulausa upphafningu
á jörðinni heldur felur hún í sér skynsama nálgun og nýtingu á náttúru-
auðlindum. Sú skynsemi hefur ekki verið sýnd af Vesturlöndum á síðast-
liðnum áratugum enda hafa hrannast upp vísbendingar þess efnis um
langa hríð að mengun sé að valda stórkostlegum náttúruhamförum.
Nú síðast í gær mátti lesa frétt þess efnis, í Morgunblaðinu, að líklega
verði árið í ár eitt hamfaramesta fellibyljaár í manna minnum. Ástæð-
ur þessa auknu og ofsafengnu fellibylja eru raktar til loftlagsbreytinga
en einungis örlítil hækkun á hita sjávarborðs getur haft gríðarleg áhrif.
Á síðustu þrjátíu árum, á sama tíma og eyðileggingarmáttur fellibyja
hefur margfaldast í Atlantshafi, hefur hitastig sjávarborðs einungis
hækkað um 0,5 gráður.
Tilhneiging hins vestræna manns til að telja sig hafa yfirburði yfir
náttúrunni er auðvitað hlægileg í þessu samhengi en þó er hún stað-
reynd. Það væri einnig hlægilegt að menn hnýta saman úr umhverfis-
verndarsinnum net samstilltra óeirðaseggja og skemmdarvarga ef það
væri ekki alvarleg tilraun til að þagga niður í stórum hópi fólks sem
hefur ólíkar skoðanir og ráðandi meirihluti. Á meðan umræða um um-
hverfisvernd einkennist af skítkasti og áróðurskennd er ekki annars að
vænta en að hún verði áfram misskilin.
Auglýsingastjóri: Steinn Kári Ragnarsson. Ritstjórn & auglýsingar: Bæjarlind 14-16,201 Kópavogur.
Aðalsími: 510 3700. Símbréf á fréttadeild: 510.3701. Símbréf á auglýsingadeild: 5103711.
Netföng: vbl@vbl.is, frettir@vbl.is, auglysingar@vbl.is.
Prentun: Prentsmiðja Morgunblaðsins. Dreifing: íslandspóstur.
14 I ÁLIT FIMMTUDAGUR 1. SEPTEMBER 2005 blaAÍA
Köld kveðja frá bæjar-
stjóranum í Kópavogi
Björgvin G.
Sigurðsson
Bæjarstjórinn í
Kópavogi sendi
bæjarbúum, og þá
sérstaklega íbúum
á Kársnesi, kaldar
kveðjur í Morgun-
blaðinu fimmtu-
daginn25.ágústsíð-
astliðinn. Þar var
hann spurður um
ályktun sem aðalfundur íbúasam-
taka vesturbæjarins samþykkti þar
sem farið var fram á að afgreiðslu á
umdeildu skipulagi á Kópavogstúni
yrði frestað fram yfir íbúaþing sem
halda á í haust.
Frestur til að skila inn athuga-
semdum vegna breytinganna er
liðinn og segir Gunnar ekki koma
til greina að framlengja hann. Orð-
rétt segir bæjarfulltrúinn: „Þessi
frestur er búinn að vera mjög lang-
ur og hafa á þeim tíma verið haldn-
ar tvær kynningar.“ Er óvenjulegt
að kjörinn bæjarfulltrúi segi með
svo afdráttarlausum hætti að hann
geri ekkert með það sem íbúarnir
og samtök þeirra segja. Auk þess er
rangt hjá honum að fresturinn hafi
verið sérstaklega langur, hann hafi
verið nákvæmlega jafn langur og
lög kveða á um. Margt væri hægt að
skrifa um hvernig andi skipulagslag-
anna og hugmyndir um íbúalýðræði
eru þverbrotnar en það sem stingur
mest í augun er dónaskapurinn og
yfirlætið.
Hugmyndir um skipulag á Kópa-
vogstúni ganga út á að byggja þar 165
íbúðir á því landi sem Kópavogur á
nú þegar og hefur þessi fjöldi verið
rökstuddur með því að kaupverð
landsins hafi verið svo hátt, en það
var keypt á 260 milljónir 2003, og
jað verði að ná því inn með þessum
íætti. Sýnt hefur verið fram á að
)að er nóg að byggja 15 einbýlishús,
10 parhús og 50 íbúðir í fjölbýli til
að ná inn fyrir kaupverðinu. Megin-
forsenda skipulagsins stenst því alls
ekki. Auk þess hefur komið í ljós að
ríkið hefur engar hugmyndir uppi
um að selja afganginn af landinu
þrátt fyrir yfirlýsingar bæjarstjóra
um annað.
Það er sjálfsagt að verða við til-
mælum íbúa í vesturbænum og
fresta afgreiðslu skipulagsins á Kópa-
vogstúninu fram yfir íbúaþing sem
boðað er í haust. Það er eðlileg krafa
og sjálfsögð og um hana á að fjalla
á málefnalegan og efnislegan hátt
en ekki með þeim hætti sem Gunn-
ar Birgisson gerir í Morgunblaðinu,
þannig svarar ekki bæjarstjóri sem
vandur er að virðingu sinni.
Flosi Eiríksson
Höfundur er oddviti Samfylkingar-
innar í Kópavogi
Hvað geta stjórnvöld gert?
Fréttir af uppsögn-
um í sjávarútvegs-
fyrirtækjum eru
grafalvarlegar og
endurspegla veika
og viðkvæma
stöðu greinarinn-
ar. Nú áðan voru Guðfinnssón'
að birtast fréttir ..............
um uppsagnir í
Súðavík, sem er mikið áfall fyrir
ekki stærra byggðarlag. Þó verður
að horfa til þess að uppsagnirnar
taka ekki gildi fyrr en eftir þrjá
mánuði. Vonandi er unnt að finna
leiðir á þeim tíma til þess að halda
rekstrinum áfram, þó ekkert slíkt sé
í hendi í dag.
Vandinn í Súðavík er vandi rækju-
vinnslunnar í hnotskurn. Þar hefur
mjög margt lagst á eitt. Rækjuafli
á heimamiðum hefur hrunið. Inn-
fjarðarrækjuveiðin er nánast horfin.
Olíuverð vegna heimsmarkaðar hef-
ur rokið upp. Það er vaxandi sam-
keppni á mörkuðum, meðal annars
frá heitsjávarrækjunni, afurðaverð
hefur lækkað og gengi íslensku
krónunnar er mjög fjandsamlegt út-
flutnings- og samkeppnisgreinum.
Fyrir fyrirtæki eins og í rækjunni,
sem búið hafa við litla framlegð, er
gengishækkunin síðustu mánuði og
misseri nóg til þess að stöðva rekst-
ur. Nákvæmlega eins og gerst hefur
í Súðavík.
Margt af þessu er líka þess vald-
andi að rekstur hefur stöðvast ann-
ars staðar og í annars konar sjávar-
útvegsfyrirtækjum. Skýringarnar
eru ekki einhlítar. Það eru líka fyrir
hendi staðbundar aðstæður. Rekst-
ur er mismunandi og það er engum
greiði gerður að tala um þessa hluti
í upphrópunar og sleggjudómastíl
eins og sést í málflutningi eins
þingmanns Norðvesturkjördæmis.
Slíkt leysir engan vanda enda er til
málflutningsins ekki stofnað í þeim
tilgangi. Þar ráða allt aðrir og annar-
legri hagsmunir. Það sjá allir.
Hvað geta stjórnvöld gert?
Það er hins vegar eðlilegt að menn
spyrji hvað stjórnvöld geti gert.
Stjórnvöld hafa sannarlega skyld-
ur. Sumt af því sem er að gerast er
þess eðlis að stjórnvöld geta haft þar
áhrif. Þess vegna er eðlilegt að við
horfum til slíkra þátta. Hér skal sitt-
hvað nefnt.
Byggðakvóti
í fyrsta lagi skal minnt á að nú ný-
verið hefur verið úthlutað ríflega
fjögur þúsund þorskílgildistonnum
í formi byggðakvóta. Um 1230 þorsk-
ígildistonn fóru til Vestfjarða. Þetta
eru talsverðar aflaheimildir og geta
skipt miklu máli í því að koma af
stað rekstri. Nú liggur niðri fisk-
vinnsla á Bíldudal. Það er ljóst að
þangað var úthlutað 140 tonnum.
Til Súðavíkur fóru 210 tonn. Við
eigum ekki að gera lítið úr þessari
úthlutun. Það er enginn vafi á því
að úthlutun aflaheimilda sem þess-
ara skiptir máli og getur, ef vel tekst
til, stuðlað að fiskverkun og útgerð
á viðkomandi stöðum. Minna má á
að bolfiskverkun er nýlega hafin að
nýju í Súðavík, eftir langt hlé.
99.........................
Með öðrum orðum
þetta: Stjórnvöld eru
ekki almáttug. Sumtaf
því sem veldurþví að
fyrirtæki hætta í sjáv-
arútvegi er ekki á valdi
stjórnvalda að laga.
Breytingar á raforkulögum
Hvað Súðavík áhrærir sérstaklega
er ljóst að breytingar á raforkulög-
unum komu mjög illa við atvinnu-
rekstur þar. Áætlað er að árlegur
kostnaðarauki rækjuvinnslunnar
þar nemi um 1,5 milljónum króna.
Þetta er vitaskuld óþolandi; ekki síst
í rekstri eins og rækjuvinnslunni
sem er svona viðkvæmur. Þarna
hafa stjórnvöld möguleika. Það er
miðað við 200 íbúa mark. íbúafjöldi
Súðavíkur liggur rétt við 200 íbúa
mörkin og þó ekki væri nema af
þeim ástæðum verðum við að ætlast
til að svona ákvörðun sé breytt.
En hvað með flutningskostnaðinn?
Menn nefna líka flutningskostnað.
Það er rétt að lögum var breytt varð-
andi þungaskatt og olíugjald og óneit-
anlega verður maður var við að reynt
sé að skáka i því skjólinu og hækka
flutningskostnað. Þetta er tilhæfu-
laus ástæða. Yfir þau mál var farið
mjög ítarlega, meðal annars af hálfu
þess sem hér skrifar, með fulltrúum
flutningsaðila. Kerfisbreytingin gef-
ur ekki tilefni til hækkunar á flutn-
ingskostnaði. Hún leiðir að sönnu
til tilfærslna á eldsneytiskostnaði.
Sumir hækka, aðrir lækka. Heildar-
skattheimtan minnkar hins vegar,
ef eitthvað er. Á hinn bóginn hefur
hækkun olíuverðs neikvæð áhrif á
flutningsaðilana en það hefur ekki
með kerfisbreytinguna að gera.
Gengismálin - það er aðalatriðið
En langstærsta atriðið og það sem
þyngst vegur og snýr að stjórnvöld-
um er gengisþróunin. Sá sem hér
skrifar hefur fjallað ítarlega um þau
mál og margoft látið í ljósi skoðun
sína. Vitna má til fjölmargra pistla
hér á síðunni, ræður á Alþingi, viðtöl
í fjölmiðlum og loks ítarlegrar grein-
ar í Morgunblaðinu um þessi mál.
Um afstöðu mína að minnsta kosti
þarf því ekkert að velkjast í vafa. Og
það sem meira er. Ég hef lagt fram
raunhæfar tillögur. Þær mundu, ef
framkvæmdir yrðu, stuðla að lækk
un krónunnar. Sannast sagna sakna
ég þess að hagsmunaaðilar skuli ekki
koma fram í öflugri stuðningi við
þessar tillögur, en raun ber vitni.
Það er nefnilega ekki bara nóg
að hrópa á torgum. Það er ekki nóg
að búa til blóraböggla. Menn verða
að hafa dug og þor og kraft til þess
að leggja fram raunhæfar tillögur.
Slíkar tillögur koma einhvers staðar
við. Þær munu hafa áhrif. Til þess
er leikurinn gerður. En mér finnst
illt til þess að hugsa að til að mynda
verkalýðshreyfingin sem horfir upp
á félagsmenn sina missa vinnuna úti
á landsbyggðinni, skuli ekki aðhafast
neitt raunhæft, en brynji sig frekar í
vörn fýrir úreltu vaxtabótakerfi sem
stuðlar að því að gengi íslensku krón
unnar hækkar og sem kippir stoðun
um undan atvinnustarfsemi á lands
byggðinni.
Hvernig iækkum við gengið?
Með öðrum orðum þetta: Stjórnvöld
eru ekki almáttug. Sumt af því sem
veldur því að fyrirtæki hætta í sjávar
útvegi er ekki á valdi stjórnvalda að
laga. En eðlilegt er hins vegar að tala
til stjórnvalda út af öðru, líkt eins
og hér hefur verið gert. En þá verða
menn að gera sér grein fyrir því
- jafnt hagsmunasamtök og stjórn
málamenn - að óhjákvæmilegt er að
slíku fylgi hvellur. Það kostar átök
að slá á hina efnahagslegu þenslu
f dag eru fjölmargir að njóta henn
ar og láta sér vel lynda. Þeir munu
öskra þegar að þeim þrengist. Og
þegar það gerist sést hvort menn
vilji í raun fylgja kröfum sínum eftii
með raunhæfum hætti um Iækkun
krónunnar og betra rekstrarum
hverfi fyrir íslenskan sjávarútveg og
samkeppnisgreinarnar.
EinarK. Guðfmnson, formaðut
þingsflokks Sjálfstœðisflokksins
www.ekg.is