blaðið - 28.11.2005, Blaðsíða 18

26 I MENNING
MÁNUDAGUR 28. NÓVEMBER 2005 biaðiö
Ólikttr viddir rýmisins
Þessa dagana stendur yfir í Lista-
safni Islands sýningin Ný íslensk
myndlist II. „Tilgangur sýningar-
innar er að varpa ljósi á nýsköpun
í íslenskri myndlist," segir Harpa
Þórsdóttir, einn sýningarstjóra.
,Þetta er nokkurs konar framhald
sýningar sem var í safninu á sama
tíma í fyrra. Báðar voru unnar á
sama hátt, þrír einstaklingar voru
í sýningarnefnd og sáu um að velja
listamennina. í fyrri sýningunni var
verið að varpa Ijósi á nútímamynd-
list síðustu þriggja til fimm ára og
þar voru áberandi verk sem tóku til
pólitískra og samfélagslegra mála. 1
ár fækkuðum við listamönnunum,
aldurshópurinn er breiðari og rauði
þráðurinn sem unnið var eftir við
val á listamönnum og verkum var
að nú vildum við fjalla um rýmið
út frá mismunandi þáttum, skoða
ólíkar víddir rýmisins.
Barátta listamannsins við rýmið
getur verið beintengd staðnum sem
hann sýnir á, hann hugsar, í sinni
undirbúningsvinnu og vinnu við
gerð verksins, um staðinn sem verkið
kemur til með að vera sýnt í og er upp-
tekinn af því hvernig rýmið muni
hafa áhrif á verkið. Verk sem eru sér-
staklega unnin inn í ákveðið rými
kallast í dag staðbundin verk (site
specific) og það eru nokkur þannig
verk á sýningunni. Viðkomandi
listamenn fengu úthlutað plássi og
unnu verk sín með tilliti til staðsetn-
ingarinnar. Þetta er ákveðin gerð af
sýningu sem hefur ekki verið algeng
á íslandi og byggist meðal annars á
gagnkvæmum trúnaði milli lista-
manns og sýningarstjóra. Sýningar-
stjórarnir verða að fá innsýn í ferlið,
hvað listamaðurinn er að gera og
hvernig útkoma verksins verður. Út-
koman kemur ekki alltaf í ljós fyrr
en á síðustu metrunum áður en sýn-
ingin opnar og því er mikilvægt að
sýningarstjórinn hafi hugmynd um
hvernig verkið er að þróast. Á sýn-
ingunni eru líka verk sem hafa verið
sýnd áður og við töldum mikilvæg
fyrir sýninguna.
Á sýningunni er mikið af vídeó-
verkum og verkum sem eru gagn-
virk og það minnir á að listamenn
eru oft að fást við tæknina. Þeir
eru stundum á undan samtíð sinni
og hafa þaulrannsakað tæknina,
forsendur hennar og möguleika.
Tæknin er orðin stór þáttur innan
myndlistarinnar en um leið mikil
ögrun fyrir myndlistarmenn að
viðhalda því listræna og vinna með
hugmyndir sínar án þess að tæknin
verði yfirgnæfandi. Þetta er þá list-
sköpun sem er leit að hinu örfína
jafnvægi."
Verkin á sýningunni eru ekki mál-
verk sem hægt er að hengja upp á
vegg. Er ekkert fyrir áhorfendur að
móttaka þau?
„Þetta er myndlist sem ekki er
hægt að ganga að annars staðar en
á söfnum eða sýningarsölum. Það
er ekki ætlast til að gestir meti lista-
verkin út frá því hvort þau henti í
stofuna heima eða falli að smekk
þeirra. Myndlist snýst ekki bara
um það hvort eitthvað sé ljótt eða
fallegt. Það er hægt að nálgast svona
sýningu út frá mörgum ólíkum for-
sendum, til dæmis vitsmunalegum
og formrænum. Það er til dæmis
hægt að skoða hana og velta því fyrir
sér hvað listamaðurinn er að segja og
hver var ástæða þess að hann valdi
að segja það eins og hann gerði.
Fólk kemur oft inn á söfn með
ákveðnu hugarfari. Einn listamann-
anna á sýningunni, Unnar Örn,
óskaði eftir því að fá að sýna bak-
sviðs, í geymslum safnsins. Hann
vildi þannig umbylta fyrirfram-
gefnum hugmyndum gesta um
safnið og sýna að það er heilmikið
að gerast bak við tjöldin. Hann og
starfsmaður safnsins, Klara Steph-
ensen, völdu nokkur verk sem koma
sjaldan fyrir almennings sjónir,
litlar skissur og blýantsteikningar
og þar á meðal er fræg teikning af
Jónasi Hallgrímssyni látnum. Þessi
samvinna Unnars og Klöru minnir á
að listamaðurinn er ekki alltaf einn,
Hulda Stefánsdóttir 1972 Roöi / Biush, 2005 Innsetning, málverk og Ijósmyndir
Harpa Þórsdóttir, sýningarstjóri.„Tæknin er orðin stór þáttur innan myndlistarinnar en um leið mikil ögrun fyrir myndlistarmenn að
viðhalda því listræna og vinna með hugmyndir sinar án þess að tæknin verði yfirgnæfandi."
til að hugmynd verði til eða þróist
þarf oft að hreyfa við henni í hópi
eða á tveggja manna tali. Til að sjá
þessa sýningu þurfa gestir að fara
til gæslukvenna og biðja um leyfi
að fara inn í geymsluna. Um leið er
verið að undirstrika að gestir þurfa
að hafa fyrir því að sjá sýninguna.
Eins er þarna stórt verk sem bein-
línis minnkar einn sal safnsins en
þó á þann hátt að það getur reynst
erfitt fyrir gestinn að átta sig á því
nema hann þekki salinn sem hann
gengur inn í, og það er jafnvel ekki
nóg. Tímavíddin fær nokkuð pláss
á sýningunni bæði í verkum sem
ganga út frá minningum og hugs-
unum mannsins og einnig í verki
sem kallar fram liðinn tíma þegar
gestur sýningarinnar gengur inn í
verkið.“
Sýningin Islensk myndlist II
stendur til 12. febrúar. „Við bjóðum
upp á góðar leiðsagnir um sýning-
una, bæði hefðbundnar og einnig
með gsm símum,“ segir Harpa.
„Þannig getur myndlist sem sumum
finnst torskilin orðið aðgengileg.
Annað er ekki réttlátt gagnvart
myndlistinni." ■
Örleikritasamkeppni íyrir
framhaldsskólanema
Fræðsludeild Þjóðleikhússins og
leiklistardeild Listaháskóla íslands
standa fyrir örleikritasamkeppni
fyrir framhaldsskólanema. Vegleg
verðlaun eru í boði en frestur til að
skila inn handritum er til 6. janúar
2006.
Reglurnar eru einfaldar. Leikritið
má ekki vera lengra en tíu mínútur
og ekki styttra en fimm mínútur,
leikarar verða að vera þrír eða færri,
leikmyndin er einvörðungu eitt
dagblað og ekki má nota leikmuni.
Verkin mega ekki hafa birst eða
verið sýnd áður og skal handritum
skilað á skrifstofu leiklistardeildar
LHÍ fyrir kl. 16:00 föstudaginn 6.
janúar 2006, merkt „Örleikritasam-
keppni". Handrit skulu send undir
dulnefni og skal þeim fylgja lokað
umslag merkt sama dulnefni, þar
sem í er nafn, heimilisfang og sími
eða netfang höfundar. Senda má
fleiri en eitt verk í samkeppnina.
Sigurvegarinn hlýtur 50 þúsund
krónur, önnur verðlaun eru 30
þúsund og þriðju verðlaun eru 20
þúsund krónur. Auk þess fá verð-
launahafar gjafakort í Þjóðleikhúsið.
Verðlaunaafhending fer fram í
febrúar 2006 í Þjóðleikhúsinu en þá
verða verðlaunaverkin flutt af leik-
listarnemum í LHl.