blaðið - 29.08.2006, Blaðsíða 29

nning
menning@bladid.net '.Wi
blaðiö ÞRIÐJUDAGUR 29. ÁGÚST 2006
Afmælisbörn dagsins
JOHN LOCKE, HEIMSPEKINGUR 1632
MAURICE MAETERLINCK, RITHÖFUNDUR 1862
DINAH WASHINGTON, SÖNGKONA1924
Bergman fæðist og deyr
Sænska þokkadisin Ingrid Bergman fæddist
þennan dag árið 1915. i gegnum árin lék
hún í fjölmörgum kvikmyndum og naut mik-
illar hylli. Hún lést úr brjóstakrabbameini á
afmælisdaginn sinn árið 1982.
Orgeltónleikar
í Dómkirkiunni
Organistinn Martin Rein mun
halda tónleika i Dómkirkjunni
í Reykjavík miðvikudaginn 30.
ágúst kl. 20.30. Rein er þýskur
og hefur verið organisti í Berlín
og Essen í Þýskalandi en hin
síðustu ár hefur hann starfað
sem kórstjóri í Ástralíu. Hann
er þekktur konsertorganisti og
hefur haldið tónleika í flestum
löndum Evróþa og vestanhafs.
Hann hefur nýlega verið ráðinn
sem organisti í St John's kirkju í
Notting Hill, London.
Á tónleikunum mun Rein leika
tónlist eftir Bach, Reger, Vierne
og Widor.
Blái hnötturinn
Leikrit Andra Snæs Magna-
sonar, Sagan af Bláa hnettinum,
sem gert er eftir samnefndri
bók hans, verður frumsýnt í
Finnlandi þann 11. októþer
í Borgarleikhúsinu í Lahti.
Leikritið var frumsýnt í Þjóðleik-
húsinu árið 2001 við góðar undir-
tektir. Heimsbyggðin hefur nú
þegar fengið að njóta sögunnar
hugljúfu en fyrr á þessu ári var
leikritið sett uþþ i Islamabad
í Pakistan og á síðasta ári var
það frumsýnt í Toronto í Kanada
þar sem um 17.000 áhorfendur
sáu það. Nýverið var svo gengið
frá samningi um að frumsýna
leikritið á föstudaginn langa á
næsta ári í Cochrane Theatre
í Lundúnum í leikstjórn Jóns
Gunnars Þórðarsonar. Til
stendur að sýna verkið í sex
vikur og ferðast síðan með það
til helstu borga Englands. Rétt-
urinn að bókinni Sagan af Bláa
hnettinum hefur nú þegar verið
seldur til sextán landa.
Lína Rut sýnir
í Kaffitári
Föstudaginn 1. september
verður opnuð sýning [ Kaffitári,
Reykjanesbæ, á nýjum olíumál-
verkum Línu Rutar sem nefnist
Velkomin í Baunaland.
Lína Rut hefur verið að vinna
með prinsessur og baunir í
gegnum tíðina ásamt hinum
ýmsu ævintýrum og á þess-
ari sýningu tengir hún saman
baunir í kaffibrennslu og prins-
essur.
Lína Rut er fædd á Isafirði og
lauk níu mánaða listförðunar-
námi frá Christian Chaveau í
París 1987, námi úr málaradeilc
Myndlista- og handíðaskóla
fslands árið 1994 og
námskeiði í pappa-
skúlptúr, Flórens
1995. Lína Rut
býr nú og vinnur
að list sinni í
Lúxemborg. Allir
eru velkomnir í
Reykjanesbæ
til að fá sér kaf
tár og berja lisl
Línu augum.

Ekkert miðjumoð
í Þjóðleikhúsinu
argir hafa beðið
þess með eftirvænt-
ingu að Þjóðleikhús-
ið kynnti vetrardag-
skrá sína en í gær
var hulunni svipt af komandi leik-
ári. Margt bitastætt kom í ljós og
hafa leikhúsunnendur greinilega
til margs að hlakka. Að venju sýnist
sitt hverjum um verkefnavalið enda
vandaverk að setja saman slíka dag-
skrá. Menningarvitar fussa oftar en
ekki yfir léttúðugum söngleikjum
og försum meðan öðrum finnst ef
til vill heimsbókmenntirnar setja
of sterkan svip á dagskrána. Það er
því vandasamt verkefni sem Tinna
Gunnlaugsdóttir þjóðleikhússtjóri
og hennar fólk hafa lagt að baki.
Tinna er stolt af efnisskrá vetrarins.
„Ég held að við séum að bjóða upp
á mjög fjölbreytta dagskrá í vetur.
Við erum með margar skemmtileg-
ar og áhugaverðar sýningar fyrir
leikhúsunnendur á öllum aldri. Við
leggjum áherslu á ungt fólk og höf-
um verið að gera sérstakt átak í því
að auka fjölbreytni og efla fræðslu-
deildina okkar,“ segir Tinna.
Hugleikur á Stóra sviðinu
Á komandi vetri frumsýnir Þjóð-
leikhúsið tíu ný verk. Þar kemur
ýmislegt við sögu, m.a. grískur
harmleikur, sýningar fyrir alla fjöl-
skylduna og framsækin verk eftir
unga höfunda, íslenska og erlenda.
„Ekkert af þeim verkum sem við
frumsýnum í vetur hefur verið sýnt
á leiksviði á Islandi áður, það þykir
okkur nokkurs um vert. Við hefjum
veturinn með nýju íslensku leikriti,
Sitji Guðs englar, sem er leikgerð 111-
uga Jökulssonar á samnefndri bók
Guðrúnar Helgadóttur. Á jólum á
Smíðaverkstæði setjum við upp nýtt
íslenskt leikrit eftir Ásdísi Thorodd-
sen kvikmyndagerðarkonu en það
er hennar frumraun á sviði leikrit-
unar. Á Stóra sviðinu mun svo hinn
ungi Hugleikur Dagsson frumsýna
leikrit sitt Leg. Mér finnst hann frá-
bær listamaður og ég bind miklar
vonir við þá sýningu," segir Tinna
stolt en þetta er aðeins eilítið sýnis-
horn af hinni fjölbreyttu dagskrá.
„Við vonum að smellurinn í haust
verði Stórfengleg en þar fer Ólafía
Hrönn Jónsdóttir með hlutverk
söngkonunnar Florence Foster
Jenkins. Verkið fjallar um ævi Jenk-
ins en hún varð fræg fyrir að njóta
mikilla vinsælda, þrátt fyrir að hún
væri af mörgum talin ein versta
söngkona í heimi. Þetta er mann-
eskjulegt og fallegt verk en um leið
grátbroslegur gamanleikur sem get-
ur í senn knúið áhorfendur til óvæg-
innar sjálfsskoðunar og látið þá velt-
ast um af hlátri," segir Tinna.
Þjóðleikhúsið fyrir alla
Tinna segir að lögð hafi verið sér-
stök áhersla á að allir gætu fundið
eitthvað við sitt hæfi í Þjóðleikhús-
inu í vetur. „Slagorð okkar í vetur er
„Þjóðleikhúsið fyrir alla“, það þýðir
ekki neitt miðjumoð heldur það
að við teljum okkur vera með það
breitt verkefnaval að þar ættu nán-
ast allir að geta fundið eitthvað við
sitt hæfi, allt frá 9 mánaða aldri og
til 99 ára. Við leggjum þó sérstaka
áherslu á börn og ungmenni og
bjóðum upp á fjölbreytt úrval sýn-
inga fyrir þann hóp. Við erum með
ákaflega metnaðarfullar sýningar á
borð við Bakkynjur eftir Evripídes
sem er einn þekktasti harmleikur
grísku gullaldarinnar. Þetta er mik-
ið verkefni en við fengum til liðs
við okkur gríska leikhúslistamenn
sem hafa rannsakað þessa hefð og
tileinkað sér grímugerð og annað
sem tengist hinu forngríska leik-
húsi sérstaklega. Við teflum þessu
mikla listafólki saman við okkar
konu, Ernu Ómarsdóttur, dansara
og danshöfund og tónskáldið Atla
Ingólfsson. Við kynnum Jon Fosse,
eitt mest leikna leikskáld Norður-
landa í dag með sýningu á verki
hans Sumardegi, auk þess sem við
fáum sænska gestasýningu á öðru
verki eftir hann og bjóðum upp á
málþing með þátttöku hans. Einn-
ig erum við með glæsilegt verk eftir
unga kanadíska konu, Carolyn Fréc-
hette, sem ber titilinn Hálsfesti He-
lenu og gerist í Beirút í Libanon. Við
erum með nýtt verk eftir sænskan
höfund, Jacob Hirdwall, og við sýn-
um nýtt verk eftir Eric-Emmanuel
Schmitt, Hjónabandsglæpi, höfund
verka á borð við Abel Snorko býr
einn og Gesturinn. Við fáum fjölda
áhugaverðra gestasýninga erlendis
frá, tvær sýningar frá Japan núna
í september, pólska látbragðssýn-
ingu, franska sýningu á verki eftir
Moliére á franskri menningarhá-
tíð í mars og breskan Shakespere
á Listahátíð í Reykjavík í vor. Sjálf
erum við svo að fara að heimsækja
fjögur lönd með sýningar okkar.,“
segir Tinna.
Afgerandi menningarafl
Tinna telur að vel hafi tekist til
við undirbúning og er ánægð með
þá miklu vinnu sem hún og sam-
starfsmenn hennar hafa innt af
hendi til þess að gera efnisskránna
sem glæsilegasta.
„Ég er stolt af því hvað okkur tekst
að bjóða upp á fjölbreytta dagskrá.
Hver sýning markar sína sérstöðu
og við munum kynna hverja sýn-
ingu fyrir leikhúsunnendum með
það fyrir augum að hver finni sinn
takt. Þjóðleikhúsið hefur víðtæku
hlutverki að gegna og ég er stoltust
af því hversu vel okkur tekst með-
fram öðru að sinna nýsköpun. Við
erum að taka áhættu, við veðjum á
ný verk og unga höfunda. Með því
erum við að sinna okkar hlutverki.
Ég tel að Þjóðleikhúsið þurfi að vera
afgerandi sem menningarafl, bæði
faglega og einnig í því að vísa veg-
inn fram á við,“ segir Tinna að lok-
um og hlakkar til komandi vetrar.
hilma@bladid.net
Nautabani deyr
Þennan dag, árið 1937, dó nauta-
baninnheimskunniManoleta.Hans
rétta nafn var Manuel Rodríguez
Sánchez og byrjaði frægðarsól hans
að rísa skömmu eftir að spænsku
borgarastyrjöldinni lauk.
Manoleta ólst upp við þröngan
kost, fór að heiman tólf ára og hóf
snemma að reyna fyrir sér með
rauðu duluna. Hann átti ekki langt
að sækja hæfileikana en faðir hans
og afi voru einnig liðtækir þegar
kom að því að bana nautum.
Manoleta var mikil stjarna í lif-
anda lífi. Hann naut hins Ijúfa lífs
til hins ítrasta og drakk í sig að-
dáun almennings. Fólk leit hann
svipuðum augum og kvikmynda-
stjörnu. Hann ferðaðist meðal ann-
ars til Venezúela, Mexíkó, Perú og
Kólumbíu til þess að sýna listir sín-
ar og var alls staðar gerður góður
rómur að tilþrifum hans. Manoleta
þróaði með sér sérstakan stíl í þess-
ari umdeildu iðju og þótti afar fag-
ur á að líta meðan hann villti um
fyrir brjáluðum nautum. Manoleta
var aðeins þrítugur að aldri þegar
hann lést. Banamein hans var blóð-
eitrun sem herjaði á hann eftir að
froðufellandi naut veitti honum al-
varlega áverka.