blaðið - 27.09.2006, Qupperneq 20

MIÐVIKUDAGUR 27. SEPTEMBER 2006
blaöiö
blaðiðt
iigiSBM

i, , i
Útgáfufélag:
Stjórnarformaður:
Ritstjóri:
Fréttastjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Ár og dagurehf.
Sigurður G. Guðjónsson
Sigurjón M. Egilsson
Brynjólfur Þór Guðmundsson og
Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
Janus Sigurjónsson
Betur má
ef duga skal
Það er frumskylda ríkisvaldsins að verja borgara sína og lendur gegn
ásælni og ofbeldi annarra. Það á við nú líkt og fyrr. Og það á við hér á
landi sem annars staðar. Við það er rétt að staldra við þau kaflaskil sem
nú eru að verða í vörnum landsins, þegar samningar hafa tekist milli Is-
lands og Bandaríkjanna um nýjar áherslur í varnarsamstarfi ríkjanna.
Þeir samningar snúa fyrst og fremst að því hvernig Bandaríkjamenn
hyggjast tryggja varnir landsins, hvernig þeir munu skilja við þá aðstöðu,
sem þeir hafa haft hér á landi, og afhendingu bandarísks búnaðar til ís-
lenskra stjórnvalda.
Geir H. Haarde forsætisráðherra greindi frá því í gær að samkvæmt sam-
komulaginu væri tvíhliða varnarsamningur ríkjanna óbreyttur, en að
Bandaríkin myndu verja ísland - ef sá óhugsandi skelfingardagur rennur
upp - með hreyfanlegum herstyrk samkvæmt sérstakri áætlun, sem eðli
málsins samkvæmt er leynileg. Allur hernaðarmáttur Bandaríkjanna,
mesta herveldis mannkynssögunnar, stæði þar að baki.
Með þessum hætti ítrekar Bandaríkjastjórn að hún ábyrgist sjálfstæði og
frelsi Islendinga, með hervaldi ef þörf krefur. Sú ábyrgð er mikils virði.
En er hún næg? Veður í alþjóðamálum eru válynd og eins og dæmin
sanna geta þrumur komið úr heiðskíru lofti.
íslendingar geta vissulega reitt sig á að vinaþjóðin í vestri muni koma
þeim til aðstoðar, en áhættan við þetta nýja fyrirkomulag felst í að sú að-
stoð mun ólíklega berast fyrr en skaðinn er skeður. í eðli máls felst að sá
skaði er yfirleitt óbætanlegur. Því verður ekki annað séð en að ríkisins
bíði enn næg verkefni á þessu sviði.
Þar þarf ríkisstjórnin að taka af skarið með afgerandi hætti. Hún er
þó engan veginn á byrjunarreit. Staðan gagnvart varnarsamstarfinu við
Bandaríkin er skýrari, þó menn hefðu sjálfsagt kosið aðra niðurstöðu.
Eins hefur dómsmálaráðuneytið í auknum mæli tekist á hendur ný og
vandasöm verkefni, sem lúta að öryggi landsins, bæði innra öryggi og ytra.
Þar hefur ríkisstjórnin vafalaust notið yfirburðaþekkingar Björns Bjarna-
sonar dómsmálaráðherra á þessum málaflokkum.
Á blaðamannafundi forsætisráðherra og Jóns Sigurðssonar utanríkis-
ráðherra í gær kom fram að til greina kæmi að endurreisa Öryggismála-
skrifstofu eða ámóta stofnun til þess að auka innlenda þekkingu á þessum
málaflokki og eiga þar samráðsvettvang. Þá sagði forsætisráðherra að á
næstunni yrði unnið að því að skerpa á hlutverkaskiptingu í stjórnsýsl-
unni hvað þessi mál áhrærir. Á því er sjálfsagt engin vanþörf. Heillaráð
væri að fá Björn til þess að leiða það starf og leiða til lykta með afgerandi
hætti. ísland er ekki jafnafskekkt sem fyrr og tíminn er af skornum
skammti.
Andrés Magnússon
Auglýsingastjóri: Steinn Kári Ragnarsson Ritstjórn & auglýsingar: Hádegismóum 2,110 Reykjavik
Aftalsími: 510 3700 Símbréf á fréttadeild: 510 3701 Simbréf á auglýsingadeild: 510 3711
Netföng: bladid@bladid.net, frettir@bladid.net, augiysingar@bladid.net
Prentun: Prentsmiðja Morgunblaðsins
20
^Íi-gGvjP^ Kislw. -T il Í\v M,
hfj Ap TofckA UPP LnAltnsóhjA&ÁRtfé-KFm/t/.
\r&
-Til AT) MflTUIJ
T íllLil ít ITjrtJ rP
fi'ihiuiA
Cjfa’AcCfO,
0G QuACAMoi'E vfwi
?ANMA-Pb1í TTlT'S 3É
HAMM YFiR.L'EiTT
^ÖT-rsCíTrr n lV/17
Nýtum og njótum
Það eru vaxtarverkir í umhverf-
isverndarumræðunni. Vinstri
flokkarnir eru eins og óþæg börn
sem halda að þau geti hrifsað til
sin það sem þeim hentar. Ef ekki
er tekið á þeim af festu er hætt við
að þeir gangi á lagið. Hér áður fyrr
reyndu vinstri flokkarnir að slá
eign sinni á velferðarmál með því
að kenna flokka sína við alþýðuna
og svo síðar að einoka jafnréttismál
með því að stofna sérstakt kvenna-
framboð, rétt eins og jafnréttismál
kæmu körlum ekki við. Ekkert af
þessu stóðst tímans tönn. Nú reyna
þeir við umhverfismálin.
Sjálfsprottnar lausnir
Á meðan vinstri flokkarnir
vilja sýnileg kerfi stofnana, eftir-
lits, reglugerða og annarra ríkisaf-
skipta eru sjálfstæðismenn eðlilega
hikandi við að þenja ríkisbáknið
út á þessu sviði. Þetta hafa ýmsir
reynt að túlka sem svo að við sjálf-
stæðismenn höfum ekki áhuga á
umhvetfismálum. Því fer auðvitað
fjarri. Sjálfstæðisstefnan gerir hins
vegar ráð fyrir miklu meira svig-
rúmi til sjálfsprottinna lausna en
stefnur annarra íslenskra stjórn-
málaflokka. Það á eðlilega við um
umhverfismál eins og önnur mál.
Þessi stefna einstaklingsframtaks-
ins hefur reynst svo vel á öðrum
sviðum að það væri undarlegt ef
Sjálfstæðisflokkurinn héldi henni
ekki fram í umhverfismálum.
Sjálfstæðismenn vilja með öðrum
orðum virkja aflið í einstakling-
unum og frjálsum félögum þeirra,
bæði fyrirtækjum og áhugamanna-
félögum, til að bæta umhverfið.
Það er mikilvægt að ríkið grípi ekki
fram fyrir hendurnar á þessum að-
ilum og það er í raun hlutverk Sjálf-
stæðisfíokksins að koma í veg fyrir
að það gerist.
Siljum ekki umhverfíð
frá manninum
Það eru flestir sammála um að
það sé æskilegt að bæta umhverfið
en gleymum ekki að það þarf líka

Viðhorí
Sigríöur Ásthildur Andersen
að bæta heiminn. Stundum er
óhjákvæmilegt og eðlilegt að nýta
náttúruauðlindir til að bæta lífs-
skilyrði mannsins. Lágmarkskrafa
til slíkrar nýtingar er að hún standi
undir sér án ríkisstyrkja og nátt-
úran sé verðlögð með eðlilegum
hætti en ekki með því að ríkið kasti
eign sinni á landið og gæði þess.
Skýr og vel skilgreindur eignar-
og nýtingarréttur á náttúruauð-
lindum eykur líkur á því að menn
hugsi til framtíðar þegar ákvarð-
anir eru teknar um nýtingu. Verstu
dæmin um sóun náttúruauðlinda
hafa átt sér stað þar sem enginn eða
mjög óskýr eignar- eða nýtingar-
réttur er til staðar og enginn hefur
þar af leiðandi beina hagsmuni af
því að vernda gæðin til framtíðar.
Fiskveiðistjórnun með skýrum nýt-
ingarrétti hefur til að mynda vaxið
mjög fiskur um hrygg undanfarna
áratugi eftir að fiskistofnar viða
um heim voru ofnýttir vegna op-
ins aðgangs. Fyrir aldarfjórðungi
var fiskveiðistjórnunarkerfi eins
og hið íslenska nær óþekkt en nær
nú til ío til 15 prósenta fiskveiða
heimsins.
Hagsæld er umhverfinu hagstæð
Með bættum lífsskilyrðum
og aukinni hagsæld eykst áhugi
manna á umhverfisvernd. Það er
engin tilviljun að áhugi og umræða
um umhverfismál nær hámarki nú
um stundir. Gróska í atvinnulífinu
er afar mikilvæg fyrir framgang
umhverfisverndar. Bættur hagur
eykur til að mynda þann tíma og
ráð sem menn hafa til ferðalaga
og útivistar, hvort sem það er veiði,
skógrækt, gönguferðir, fjallaklifur
eða fuglaskoðun. Flestir vilja njóta
slíkra frístunda í óspilltu umhverfi
og við þurfum á einstaklingsfram-
takinu að halda til að anna þeirri
eftirspurn.
Höfundur er lögfræðingur og tekur þátt í
prófkjöri Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík.
Klippt & skorið
OssurSkarphéðinsson hrósarBjarna
Benediktssyni fyrir að hafa stillt sig
um að leggja í slag við Þorgerði K.
Gunnarsdóttur um efsta sætið í Kraganum.
Hann kveður stóraslag
Bjarna munu verða um
annað og á augljóslega
við formannssæti í fram-
tíðinni. Þingflokksfor-
maðurinn telur þó vafa
leika á um að það verði
Þorgerður sem keppi við
Bjarna um formennsku. Hún minni „óþægi-
lega á Ariane-eldflaugarnar sem skinu skært
eftir að þeim var skotið á loft en klikkuðu
alltaf á því að komast upp úr gufuhvolfinu
og baða sig meðal stjarnanna." Össur telur
Guðlaug Þór Þórðarson líklegri andstæðing
Bjarna, en segir hann hafa gert vitleysu með
því að bjóða sig fram gegn Birni Bjarnasyni.
Ofurbloggarinn klykkir út með því að vona að
Engeyingar fyrirgefi Guðlaugi árásina á Björn:
.Annars lendirGuðlaugur Þór í Ariane-heilkenn-
inu. Fljótur upp - fljótur niður."
Merkilegt er að heyra að Stein-
grímur Hermannsson, fyrrver-
andi dómsmálaráðherra, kveðst
ekki reka minni til þess að hafa vitað af örygg-
isdeildinni sem dr. Þór
Whitehead greindi frá í
tímaritinu Þjóðmálum á
dögunum. Nú var Stein-
grímur raunar stundum
kallaður Steingleyminn
þegar hann var upp á
sitt besta, þannig að
hver veit? En hitt var hann viss um, að dr. Ól-
afi Jóhannessyni, fyrirrennara sínum, hafi
verið kunnugt um hana, enda fáir haft betri yf-
irsýn yf ir þennan veigamikla málaflokk. Skyldi
honum hafa borist njósn af því?
ekkt er úr skáldskap hvernig tiltekin
form og hættir ryðja sér til rúms og svo
yrkja skáldin og skrifa innan þeirra tak-
markana. Á síðum blaðanna virðist sem fram
sé komin ný tegund greina, en þær eiga það
sammerkt að birtast undir fyrirsögninni „Kæri
Jón" og vera einhvers-
konar ákall um náð og
miskunn þessa Jónsins
eða hins. Vinsælastur til
áheita er vitaskuld Jón
Ásgeir Jóhannesson,
sem menn vilja að leyfi
hinni eða þessari sjón-
varpsstöðinni að lifa eða komi því í kring að ís-
lenskt sjónvarpsefni verði textað. Þess verður
vart langt að bíða að Grímseyingar sendi Jóni
Ásgeiri bænaskjal um að opna lúgusjoppu vlð
heimskautsbaug.
andres.magnusson@bladid.net