Bændablaðið - 04.11.2008, Page 12

12 Bændablaðið | þriðjudagur 4. nóvember 2008
Söfn um allt Suðurland og í
Vestmannaeyjum bjóða upp á
fjölbreytta menningardagskrá
helgina 7.-9. nóvember 2008.
Yfirskrift dagskrárinnar verð-
ur „Safnahelgi á Suðurlandi“
með undirtitilinum „Matur og
menning úr héraði“, því auk hins
sögulega og menningarlega hluta
dagskrárinnar verður minnt á
gamlar og nýjar hefðir í mat-
argerðarlist í héraðinu.
Það eru Safnaklasi Suðurlands
og Matarkista Suðurlands sem
standa að dagskránni en hátt í eitt
hundrað aðilar (söfn og veitinga-
staðir) eru þátttakendur í þessum
tveimur klösum, sem stofnaðir eru
með stuðningi Vaxtarsamnings
Suðurlands og Vestmannaeyja.
Verkefnið nýtur einnig stuðn-
ings Menningarráðs Suðurlands,
Atvinnuþróunarfélags Suðurlands
og Iðnaðarráðuneytisins.
Verkefnið var kynnt á blaða-
mannafundi í Rauða húsinu á
Eyrarbakka þar sem kom fram að
boðið yrði upp á annað hundrað
viðburða þessa helgina, þar sem öll
fjölskyldan ætti að finna eitthvað
við sitt hæfi.
„Hugmyndin að baki Safnahelgi
á Suðurlandi er að þjappa hinum
mörgu og fjölbreyttu söfnum lands-
hlutans saman um einn sameiginleg-
an viðburð og bjóða íbúum héraðsins
og gestum að njóta þess sem söfnin
hafa upp á að bjóða. Matarklasinn
kemur einnig að dagskránni með því
að fjöldi veitingahúsa býður upp á
það besta í sunnlenskri matarhefð.
Boðið er upp á dagskrá frá föstudegi
til sunnudags, en staðirnir eru þó með
mismunandi opnunartíma,“ sagði
Gísli Sverrir Árnason, verkefnisstjóri
safnahelgarinnar.
Opnuð hefur verið heimasíð-
an www.sofnasudurlandi.is þar
sem hægt er að fræðast meira um
safnahelgina og skoða dagskrána.
Hátíðin hefst fimmtudaginn 6. nóv-
ember þegar hún verður sett form-
lega í Veiðisafninu á Stokkseyri.
MHH
Veiðisafnið á Stokkseyri hefur
sent frá sér eftirfarandi fréttatil-
kynningu:
Veiðisafnið á Stokkseyri hefur
sett upp til sýningar byssur og per-
sónulega muni frá tveimur gengn-
um veiðimönnum, þeim Sigurði
Ásgeirssyni í Gunnarsholti og
Einari Guðlaugssyni frá Þverá, en
þeir létust báðir í apríl á þessu ári.
Báðir þessir veiðimenn sköruðu
fram úr, að öðrum veiðimönnum
ólöstuðum, hvað varðar árangur í
refa- og minkaveiðum og eins hvað
varðar tækniþekkingu, uppfinn-
inga- og útsjónarsemi á veiðislóð.
Veiðisafnið hefur eignast byssur
og persónulega muni Sigurðar, sem
lést 19. apríl síðastliðinn. Einnig
hefur safnið fengið muni og byssur
frá Einari heitnum til sýningar sam-
kvæmt sérstökum samningi. Einar
lést af slysförum á veiðislóð ásamt
veiðifélaga sínum Flosa Ólafssyni
þann 2. apríl 2008.
Stjórn Veiðisafnsins vill þakka
aðstandendum beggja þessara manna
fyrir samstarfið, sem leiddi til þess
að við getum nú heiðrað minningu
þessara einstöku skotveiðimanna.
Veiðisafnið á Stokkseyri
Dýrmætir gripir sett-
ir upp til sýningar
Minning tveggja veiði-
manna heiðruð
„Ég var búin að hafa umsjón með
Laufásbænum í 17 ár og það var
komið nóg. Ég þekki Hólmfríði
sem tók við af mér vel því hún
er búin að vinna hérna í nokk-
ur sumur og bærinn er í góðum
höndum þar sem hún er,“ sagði
Ingibjörg Svafa Siglaugsdóttir
í Laufási þegar tíðindamaður
blaðsins hafði samband við hana
á dögunum. Ingibjörg hætti sem
umsjónarmaður þann 1. október
sl. og Hólmfríður Erlingsdóttir á
Akureyri tók við.
Inga í Laufási, eins og hún er
ávallt kölluð, segir að umfangið
varðandi Laufásbæinn hafi marg-
faldast á þessum árum. Fyrsta
sumarið voru gestir um tvö þús-
und. Þá var hún eini starfsmað-
urinn og átti raunar að hafa frí á
mánudögum, þá átti einfaldlega
að vera lokað. Það gekk raunar
ekki eftir því gestir komu jafnt og
bönkuðu upp á. Fljótlega bættist
svo við hálft starf við bæinn og
hefur síðan verið að aukast þann-
ig að í sumar voru sjö starfsmenn.
Safnið var opið frá 15. maí til 15.
september en utan þess tíma hefur
verið hægt að skoða bæinn í sam-
ráði við umsjónarmann.
Inga segir að mikil breyting
hafi orðið á starfseminni árið 2001
þegar gamli prestbústaðurinn var
tekinn undir veitinga- og minja-
gripasölu. Árið 2006 var svo tek-
inn í notkun veitingasalur sem
byggður var við hann. Salurinn
rúmar 50 manns í sæti. Síðustu ár
hafa 15-18 þúsund manns komið
að Laufási árlega.
Ein af þeim nýjungum sem Inga
gekkst fyrir var svokallaður starfs-
dagur sem haldinn hefur verið
þrisvar á ári, þ.e. að sumri, hausti
og á jólaföstu. Dagurinn hefur ekki
síst miðast við að viðhalda göml-
um vinnubrögðum og hefðum, svo
sem tóvinnu, matargerð, heyskap,
leikjum og á aðventu undirbúningi
jólanna.
Á starfsdeginum hefur fólk,
bæði úr nágrenninu og lengra
að, komið í Laufás og tekið þátt
í vinnunni og félagsskapnum.
„Ég held að þetta hafi líkað vel
og þótt góð tilbreyting við lífið í
sveitinni,“ sagði Inga í Laufási að
lokum. ÖÞ
Nýr umsjónarmaður í Laufási
Hólmfríður Erlingsdóttir tv. og Inga í Laufási á góðri stund fyrir skömmu.
Ljósm. ÖÞ
Tré missa rótfestu
vegna jarðvegshita
Jarðhiti hefur valdið því að
fjöldi sitkagrenitrjáa í landi
Landbúnaðarháskóla Íslands að
Reyjum í Ölfusi hefur misst rót-
festuna að undanförnu. Jarðhiti
jókst við skólann í kjölfar jarð-
skjálftans í vor, gróður spillt-
ist og hverir opnuðust á nýjum
stöðum.
Í haust kom í ljós að jarðvegshiti
hefur aukist það mikið í rúmlega
fertugum sitkagreniskógi að trén
eru að missa rótfestuna. Skammt
undir jarðvegsyfirborðinu er hit-
inn orðinn um 40-50°C eða nægur
til að drepa rætur. Tugir trjáa, um
10 m hárra, með skemmd rótakerfi
hafa skekkst eða fallið í hvassviðr-
inu í haust, eins og sjá má á þess-
um myndum sem Úlfur Óskarsson
lektor við LbhÍ tók. Hann segir að
ekkert sé til ráða og mjög líklegt að
fleiri tré falli í næsta roki. „Hitinn
er líklega á um 1000 fermetra
svæði þarna í skóginum svo skað-
inn er ekki mikill,“ segir Úlfur.
MÞÞ
Eins og þessar myndir sýna hafa
rætur trjánna skemmst og bera ekki
lengur uppi trén sem líða út af.
Safnahelgi á Suðurlandi 7.-9. nóvember
– Á annað hundrað viðburða í boði
Safnahelgi: Fólkið sem stendur að undirbúningi safnahelgarinnar og á
heiðurinn að henni. Frá vinstri; Andrés Sigurvinsson, menningarfulltrúi
hjá Árborg; Pétur Andrésson hjá Rauða húsinu; Gísli Sverrir, verkefn-
isstjóri; Inga Þyri Kjartansdóttir, talsmaður matarklasans; Dorothee
Lubecki, menningarfulltrúi Suðurlands; Kristín Jóhannsdóttir, menning-
arfulltrúi Vestmannaeyja; Anna Árnadóttir hjá Gónhóli á Eyrarbakka og
Lýður Pálsson, formaður safnaklasans.
Kristján Möller samgönguráð-
herra segir að engar formlegar
ákvarðanir hafi verið teknar um
frestun framkvæmda við Vaðla-
heiðargöng. Staða efnahagsmála
sé hins vegar afar viðkvæm um
þessar mundir og tími fyrir einka-
framkvæmdir óheppilegur, láns-
fjármagn af skornum skammti
og það sé afar dýrt. „Það er ekki
verið að hætta við þessa fram-
kvæmd, en ljóst að einhver frest-
un verður á að verkefnið hefjist.
Það var kannski fullmikil bjart-
sýni að ætla að útboð gæti hafist
um mánaðamótin nóvember/des-
ember. Fyrst þarf að fara í forval
og dæmin sanna að það getur
tekið nokkra mánuði að vinna í
slíku,“ segir Kristján.
Hann segir að þó svo að ástand-
ið sér afar ótryggt um þessar mund-
ir, gætu líka legið í því tækifæri
með framkvæmdir á borð við
Vaðlaheiðargöng sem vinna á í
einkaframkvæmd. Hann nefnir í
því sambandi lífeyrissjóði lands-
ins, sem eigi mikið fé og þurfi að
ávaxta sínar krónur. „Ég sé fyrir
mér að þetta verkefni gæti verið
kjörið fyrir lífeyrissjóði, þeir
myndu fá af því pottþétta ávöxtun
og góðan skuldara þannig að ég
vona að menn þar á bæjum skoði
verkefni af þessu tagi og sjái tæki-
færin sem í þeim felast,“ segir sam-
gönguráðherra.
Kristján segir það hafa verið
fullmikla bjartsýni að nefna að
útboð færi fram um næstu mán-
aðamót og ljóst hafi verið áður en
áföll dundu yfir þjóðina á liðnum
vikum að tafir hefðu orðið á því.
Nefndi hann að tafir hefðu orðið
á afhendingu gagna frá Greiðri
leið til Vegagerðar vegna ágrein-
ings um kaupverð þeirra og þegar
í sumar hefði verið ljóst að láns-
fjármagn var orðið afar dýrt. Sam-
gönguráðherra segir að mál séu
í biðstöðu um þessar mundir og
ítrekar að ekki hafi verið hætt við
framkvæmdir við Vaðlaheiðagöng,
„þetta verkefni fer örugglega af
stað af fullum krafti um leið og sést
til sólar á ný,“ segir Kristján.
Sigrún Björk Jakobsdóttir bæj-
arstjóri á Akureyri segir það vissu-
lega vonbrigði að framkvæmdum
við Vaðlaheiðagöng hefur verið
frestað. Hún hafi bundið miklar
vonir við að verkið yrði boðið út
núna í nóvember. Greið leið ehf.,
sem er sameiginlegt félag allra
sveitarfélaga í Eyþing, auk 10 fyr-
irtækja hafi undirbúið verkefn-
ið eftir bestu getu og Vegagerðin
síðan byggt sína vinnu á þeim
gögnum og haldið vel áfram. „Í
ljósi efnahagsaðstæðna er þetta þó
skiljanlegt – forsendur fyrir einka-
framkvæmdinni eru brostnar – en
ég vonast til að þetta verkefni tefj-
ist ekki lengi og að hægt verði að
hefjast handa strax og betur árar,“
segir Sigrún Björk.
Hún segir að hugmyndin hafi
verið að fjármagna framkvæmd-
ina að hálfu með veggjöldum
þannig að hún væri eins hagkvæm
og kostur er. „Það er ljóst að það
er mikilvægt að göngin komi í
tengslum við fyrirhugað álver á
Bakka sem myndi efla þetta svæði
sem eitt atvinnusvæði. Og ég tel að
allar samgöngubætur og stytting
vegalengda á milli staða séu mjög
mikilvægar fyrir þjóðina í bráð og
lengd og verkefni sem við eigum
að vera áfram um að ná fram,“
segir bæjarstjóri.
Pétur Þór Jónasson, fram-
kvæmdastjóri Eyþings, samtaka
sveitarfélaga í Eyjafirði og Þing-
eyjarsýslum, segir að til hafi stað-
ið að bjóða hluta verksins út um
mánaðamótin nóvember/desember
í einkaframkvæmd. Allir skildu
að sú staða sem upp er komin nú í
efnahagsmálum hefði mikil áhrif.
Ekkert fjámagn væri til reiðu þann-
ig að það gæfi augaleið að engar
forsendur væru fyrir að ráðast í
verkefnið núna. Margt væri þó vel á
veg komið og stýrihópur sem ynni
að málinu hefði haldið vel á spöð-
unum. „Um leið og rofar til ætti allt
að vera tilbúið og hægt að stökkva í
verkið með litlum fyrirvara,“ segir
Pétur Þór.
Hann bendir einnig á að ýmis-
legt mæli með framkvæmdinni,
eins og að um helmingur kostn-
aðar verði greiddur með veggjöld-
um, sem gerir verkefnið hagstætt.
„Þetta fer vonandi á fulla ferð um
leið og sést til sólar. Vissulega er
þetta svekkjandi, en það er svo
margt sem hægt er að svekkja sig á
um þessar mundir,“ segir hann.
MÞÞ
Samgönguráðherra segir formlega ákvörðun um frestun
Vaðlaheiðaganga ekki liggja fyrir en tafir verði á verkinu
Tækifæri fyrir lífeyrissjóði
að fjármagna framkvæmdina