Fréttablaðið - 17.11.2012, Blaðsíða 22

17. nóvember 2012 LAUGARDAGUR| SKOÐUN | 22
Sighvatur Björgvinsson,
fyrrverandi alþingismað-
ur og ráðherra, hefur farið
mikinn í greinaskrifum í
Fréttablaðinu síðustu daga
þar sem hann fullyrðir að
kynslóð Íslendinga á aldrin-
um 30-45 ára sé sjálfhverf-
asta kynslóð á Íslandi. Sig-
hvatur fullyrðir að umrædd
kynslóð hugsi bara um
sjálfa sig og sé algjörlega
sama um allt og alla. Kvarti
bara og kveini og heimti leiðrétting-
ar á kjörum sínum á kostnað ann-
arra á grundvelli þess að hér hafi
orðið einhver ímyndaður „forsendu-
brestur“. Sighvatur lætur einnig
í veðri vaka að þessi kynslóð hafi
ein og sér valdið efnahagshruninu,
kvótabraski á landsbyggðinni og
eignahruni gamla fólksins.
Niðrandi alhæfingar
Ég er 35 ára og tilheyri því óhjá-
kvæmilega þessari sjálfhverfu
kynslóð hans Sighvats, sem og allir
mínir skólafélagar og vinir. Ég til-
heyri líka þeim hópi fólks sem hefur
verið að væla og skæla yfir ástand-
inu sem skapaðist við efnahags-
hrunið, enda ósáttur við stöðu mála.
Ég kannast hins vegar ekki við að
mín sjálfhverfa kynslóð hafi nokk-
uð með kvótabrask eða svindl á vist-
mönnum á Eir að gera – það verður
Sighvatur að herma upp á aðila sem
standa honum nær í aldri. Greina-
skrif Sighvats höfðu því stuðandi
áhrif á mig, bæði vegna ósanninda
sem þar komu fram og ekki síður
vegna niðrandi alhæfinga um mig
og mína jafnaldra.
Sighvatur tilheyrir kynslóð sem
ég ber virðingu fyrir, kynslóð for-
eldra minna. Hann er eldri maður
og virðulegur, fyrrverandi alþingis-
maður og ráðherra. Sighvatur fékk
mig því til að efast eitt stundarkorn
um eigin sannfæringu og sjálfs-
ímynd. Hvort ég væri kannski þessi
sjálfhverfa væluskjóða sem Sighvat-
ur segir mig vera – vælandi yfir
einhverjum ímynduðum „forsendu-
bresti“.
Lúðrablástur og haldbær rök
Ólíkt Sighvati, sem virðist ekki
hafa nokkra þörf fyrir að rökstyðja
sleggjudóma sína, þá hef ég afar
ríka þörf fyrir að byggja lúðra-
blástur minn á haldföstum rökum.
Ég fór því að skoða og greina talna-
gögn um skattframtöl einstaklinga
af heimasíðu ríkisskattstjóra, með
15 ára kynslóðaskiptingu Sighvats
að leiðarljósi. Markmið mitt var að
rökstyðja hinn „meinta“ forsendu-
brest sem Sighvatur vill meina að
sé hreinn uppspuni sjálfhverfu kyn-
slóðarinnar.
Í stuttu máli sagt feykja gögn rík-
isskattstjóra fyrirlitningarfrussi
Sighvats Björgvinssonar langt á
haf út. Út frá þessum gögnum er
ljóst að sjálfhverfa kynslóðin tap-
aði öllum sínum eignum í
efnahagshruninu og rúm-
lega það. Hrein eign (eign-
ir mínus skuldir) 31-45 ára
Íslendinga féll úr 137 millj-
örðum niður í MÍNUS 8 milljarða á
árunum 2006 til 2011 eða sem sam-
svarar lækkun upp á 106. Á sama
tímabili jókst eignastaða Sighvats
og félaga hans, sem eru á aldrinum
61-75 ára, um 34, úr 512 milljörðum
í 684 milljarða.
Þegar hlutfallsleg eignastaða á
milli kynslóða er skoðuð opinberast
hin slæma staða þeirra yngri enn
frekar. Hlutfallsleg eignastaða
þeirra sem eru 45 ára og yngri
hefur gjörsamlega hrunið í saman-
burði við aðrar kynslóðir eða frá því
að vera um 20 af eignum allra ein-
staklinga á árunum frá 1996 – 2006
niður í það að vera MÍNUS 2 árið
2011. Á sama tíma hefur hlutfalls-
leg eignastaða Sighvats-kynslóðar-
innar vaxið frá því að vera 29 árið
2006 í 44 árið 2011. Það sama er að
segja um eignastöðu þeirra sem eru
á aldrinum 76-90 ára, en eignastaða
þess virðulega hóps var um 15 af
heildareignum einstaklinga árið
2006 en er í dag um 23. Varla getur
slíkur vöxtur á eignum þeirra eldri
talist eignahrun eins og Sighvatur
heldur fram!
Bláköld staðreynd
Allt tal Sighvats um eignahrun
gamla fólksins er því algjör rök-
leysa. Hið rétta er að hér hefur
átt sér stað gríðarleg eignatil-
færsla milli kynslóða, frá þeim
yngri til þeirra eldri, með tilheyr-
andi eignabruna hjá yngri kynslóð-
unum. Ástæðuna er ekki hægt að
rekja nema að litlu leyti til geng-
istryggðra lána eins og Sighvatur
heldur fram, enda var aðeins lítill
hluti landsmanna með slík lán. Rétt-
ara er að horfa til verðtryggðra fast-
eignalána sem meginástæðunnar
fyrir eignatilfærslunni – lánafyr-
irkomulagi sem komið var í gagn-
ið þegar ég var aðeins 4 ára gamall
af samferðarmönnum Sighvats. Það
væri nú langsótt að kenna mér og
minni sjálfhverfu kynslóð um áhrif-
in af þessu meingallaða lánafyrir-
komulagi!
Hvað sem ástæðunni fyrir hinni
gríðarlegu eignatilfærslu líður er
það bláköld staðreynd að Íslend-
ingar, 45 ára og yngri – meira en
helmingur þjóðarinnar – hafa sem
heild tapað öllum sínum eignum og
8 milljörðum betur á aðeins 5 árum.
Ég spyr – er sjálfhverft að kalla
slíkar efnahagshamfarir forsendu-
brest?
➜ Í stuttu máli feykja
gögn ríkisskattstjóra
fyrirlitningarfrussi
Sighvats Björgvins-
sonar langt á haf út.
Sl. fimmtudag var Svavar
Halldórsson, fréttamaður á
RÚV, dæmdur til að greiða
Jóni Ásgeiri Jóhannessyni
miskabætur fyrir ærumeið-
ingar. Í svokallaðri frétt
hafði hann brigslað Jóni um
refsiverða háttsemi sem
hann gat ekki fært fram
nein gögn um að hann hefði
gerst sekur um. Þetta var í
annað sinn á tæpu ári sem
fréttamaðurinn fær sams
konar dóm í Hæstarétti, þar sem
jafnframt er komist að niðurstöðu
um að hann hafi ekki farið eftir
reglum sem útvarpsstjóri hefur sett
um vinnubrögð á fréttastofu RÚV.
Viðbrögðin komu ekki á óvart
Viðbrögð Svavars við dóminum
þurfa ekki að koma á óvart – þau
eru hin sömu og í fyrra skiptið.
Hann endurtekur ærumeiðingarn-
ar og gefur lítið fyrir niðurstöður
Hæstaréttar, úr því að þær eru
honum ekki að skapi. Hann lýsir
glaðhlakkalegur yfir að dómarn-
ir muni í engu hafa áhrif á vinnu-
brögð sín í framtíðinni. Í fræð-
unum eru þetta kölluð dæmigerð
viðbrögð síbrotamannsins.
Viðbrögð RÚV við dóminum eru
hins vegar athyglisverð – þessi
hlutlausa ríkisstofnun stendur með
sínum manni, hér eftir sem hing-
að til, og fréttastjórinn lýsir yfir í
fjölmiðlum að stofnunin muni sjá
til þess að hann beri ekki fjárhags-
legan skaða af málinu. Með öðrum
orðum fær Svavar Halldórsson að
fremja ærumeiðingar, hér eftir sem
hingað til, á kostnað skattborgar-
anna sem eru skyldaðir til að greiða
fyrir þjónustuna með nefskatti.
RÚV skammast sín ekki
Hversu oft höfum við heyrt frétta-
menn hneykslast á öðrum sem
hafa misstigið sig og spyrja þá
hvort ekki sé rétt að þeir segi af
sér? RÚV skammast sín ekki fyrir
frumhlaup fréttamanna sinna,
heldur sér til þess að þeir sjálf-
ir beri ekki skaða af. Velþóknun
stjórnenda RÚV gagnvart fram-
göngu Svavars Halldórssonar skín
í gegn þegar viðbrögð þeirra við
niðurstöðu Hæstaréttar er skoðuð.
Höfundur fl utti umrætt mál
af hálfu Jóns Ásgeirs Jóhannessonar.
Eftir höfðinu dansa
síbrotamennirnir
6.308
LAUGARDAGUR 10. NÓVEMBER
Sjálfh verfa kynslóðin
Sighvatur Björgvinsson fv. ráðherra
891
ÞRIÐJUDAGUR 13. NÓVEMBER
Sjálfh verfa kynslóðin– lýg ég því?
Sighvatur Björgvinsson fv. ráðherra
746
MÁNUDAGUR 12. NÓVEMBER
Strákarnir okkar
Guðmundur Andri Thorsson rithöfundur
608
MIÐVIKUDAGUR 14. NÓVEMBER
Sjálfh verfa kynslóðin
– saklausa kynslóðin
Ásgrímur Jónasson rafmagnsiðnfræðingur
607
FIMMTUDAGUR 15. NÓVEMBER
Kastljósinu beint að Sigmari
Gunnar Hrafnsson, tónlistarmaður
og stjórnarmaður í FÍH
607
MIÐVIKUDAGUR 14. NÓVEMBER
Góðmennska við kaupmenn
Sigurður Pálmi Sigurbjörnsson,
eigandi Sports Direct á Íslandi
400
FÖSTUDAGUR 16. NÓVEMBER
Það verða ekki fl eiri álver
Guðmundur Hörður Guðmundsson,
formaður Landverndar
Sighvatur og
sjálfhverfa kynslóðin
SAMFÉLAGSMÁL
Karl
Sigfússon
verkfræðingur
DÓMSMÁL
Ragnar
H. Hall
lögmaður
➜ Með öðrum
orðum fær Svavar
Hall dórsson að
fremja ærumeiðingar,
hér eftir sem hingað
til, á kostnað skatt-
borgaranna sem eru
skyldaðir til að greiða
fyrir þjónustuna.
Skoðun visir.is ➜ Eignir Íslendinga árin 2006 og 2011
Hrein eign samkvæmt skattframtölum einstaklinga
Fæðingarár
512 684 499 554 137 -8331 355
1920-1934 1935-1949 1950-1964 1965-1979
M
ill
ja
rð
ar
k
ró
na
➜ Hlutfallsleg eignastaða kynslóða
Hrein eign samkvæmt skattframtölum einstaklinga
1996 2001 2006 2011
-1,2%-0,5%
35%
1,9%
16,5%
37%
29%
15%
1%1%1%
11% 14%
31%
36%
16,8%
1,7%
32%
34%
20,2%
1,4%
44%
23%
1%
■ 91 árs og eldri
■ 76-90 ára
■ 61-75 ára
■ 46-60 ára
■ 31-45 ára
■ 30 ára og
yngri