Prentarinn - 01.04.1996, Qupperneq 11

FÉLAGSMÁL
geturðu ekki reddað
þessu?" Og maður
svaraði alltaf: „Jú,
jú, auðvitað, elsku
vinur, maður reddar
þessu.“ Síðan hófst kapp-
hlaupið við tímann því að aug-
lýsingin átti að vera komin niður á
Mogga klukkan átta um kvöldið. Það
var byijað á því að litgreina, mynda,
skrapa, skeyta, redúsera, samkópíera,
taka litaprufu og hringja heim, reyna
að semja við konuna um að halda
matnum heitum. Klukkan hálf átta
var svo teiknarinn mættur í leigubíl
og krómalínið tekið út.
Ég ætla bara að segja að lokum að
ég er fullviss um að nú eru breyttir
tímar. Þið komið örugglega ekki á
föstudögum inn í prentþjónustur
klukkan fjögur með harða drifið
undir hendinni vegna þess að aug-
lýsingin komst ekki fyrir á 230
megabæta disklingnum ykkar við
útkeyrslu verks sem á eftir að taka
fjóra tíma að koma á filmu. Ef þið
hafið munað eftir því að senda allar
EPS skrámar og fontana með. Ein-
hvem tíma í framtíðinni sé ég fyrir
mér að hvorki verði til Félag bóka-
gerðarmanna né Félag grafískra
teiknara heldur eitthvað sem heitir
bara Grafíska félagið og verði sam-
félag teiknara og prentsmiða og
betra samstarf takist með teiknurum
og prentsmiðum. Ég óttast samt að
svo verði ekki fyrr en á næstu öld.
GUÐMUNDUR
ODDUR MAGNÚSSON,
deildarstjóri grafískrar
hönnunar við MHÍ,
teiknari FÍT
Við vitum það að það verða allir
ánægðir þegar þeir sjá fallegan
prentgrip, fallegan, glæsilega hann-
aðan, vel prentaðan, prentvillulaus-
an, kúnninn ánægður, prentarinn
ánægður, teiknarinn ánægður
- svona viljum við hafa þetta. Hvað
er þá þetta vesen í sambandi við
forvinnuna, undirbúninginn fyrir
prentunina sjálfa?
Nú, mér finnst
þegar maður
skoðar þetta svolítið
í sögulegu ljósi að það
séu þrír stórir áfangar í
sögu prentlistar sem varpa ljósi
á þetta.
Fyrsta stóra skrefið er Gutenberg
með lausa letrið. Þar fer saman
handverksmaður sem gerir allt sam-
an sjálfur, hann raðar saman, hann
þrykkir. Það em engir milliliðir. Það
er sama persónan sem sér um allan
ferilinn. Næsta stóra breydngin er
þegar vélin verður til, þá er komið
millistig. Höndin fylgir ekki verkinu
alla leið. Þama byrjar fyrsta tilfellið.
Tilfellið er fólgið f því að vélin
vinnur eiginlega bara lárétt og lóð-
rétt eða sérstaklega vann bara lárétt
eða lóðrétt. Við náum smám saman
valdi á vélinni þannig að menn
verða meistarar á vélinni. En engu
að síður, ennþá eru það mennimir
sem vinna við vélamar, sem undir-
búa prentstykkið sjálft. Þetta eru
menn sem vinna í nánu sambandi
... í sama húsi, setjarar með gott
auga sjá um útlitið.
Ég held að margir átti sig kannski
ekki á því að starfið grafískur hönn-
uður er eiginlega ekki til í sögunni
fyrr en svona í lok fímmta áratugar-
ins og byrjun þess sjötta ... héma á
Islandi kannski um miðjan þann
sjöunda. Þetta gerist um leið og við
fömm með alla undirbúningsvinn-
una uppá ljósaborðið. Við fömm að
lfma og klippa, raða saman. Til þess
þurfti annars konar auga, annars
konar handverk heldur en næmt
auga setjarans. Til verður ákveðinn
skóli í kringum þetta allt saman.
Skólinn er skóli í því að æfa menn í
formfræði, litafræði, prentferlinum
sem slíkum og meðferð leturs. Þama
verður til fyrirbærið sem Hjörtur var
að lýsa áðan, maður með alla undir-
búningsvinnuna sína í misjöfnu
ástandi undir tímapressu samtímis
því sem hraðinn var að aukast,
pressan að aukast. Ennþá vom það
menn í prentsmiðjunum sem sáu um
umbrot tímarita, bóka og blaða.
Síðan verður þriðja stóra byltingin í
þessum iðnaði og það er tölvan. Þá
versnaði nú í því vegna þess að þá
„gátu allir“ farið að gera þetta.
ÓLAFUR H.
STEINGRÍMSSON,
framkvæmdastjóri
markaðssviðs
Prentsmiðjunnar Odda
- prentari
s
Eg held að tímapressa sé að fara
rosalega illa með þennan iðnað.
Vegna þess að öll þessi verkefni sem
maður sér að fara úrskeiðis eru unn-
in f mikilli tímapressu. Þetta er bara
einhvem veginn þannig, þetta fag
eða þessi uppsetning, að ef er verið
að vinna þetta með einhverjum lát-
um þá gleymist einn lítill hlutur og
allt fer úr skorðum. Utkomutíminn
verður að standast. „Ef þetta kemur
ekki úr prentsmiðjunni þennan dag
þá megið þið eiga þetta, þá er þetta
ónýtt.“ Þetta er svona frasi sem við
heyrum oft. Þetta er eitt af því sem
ég held að sé nauðsynlegt að laga og
er hægt að gera í góðri sátt því að ég
hef rekið mig á það oftar en einu
sinni og oftar en tvisvar ef verk er
unnið í svona miklum látum að
varla er tími til að vinna það. En ef
eitthvað bregst, þá er alltaf tími til
að vinna það aftur. Það er nú bara
svo merkilegt. Mig langar til að
koma aðeins inn á ábyrgðina sem
hefur færst yfir á ykkur
við það að fara að full-
vinna verkefnin og
skila þeim tilbún-
um á diski, á
filmum eða
einhvem veginn
öðm vísi. Þetta er
meiri vinnsla en
sú vinnsla sem Gísli
minntist á að komin
sé úr prentsmiðjunum
yfir til ykkar. Ég lendi oft í því í
mínu starfi að reyna að ná sáttum
PRENTARINN ■ 1 1