Verktækni - 01.02.2012, Side 4

4 / VERKTÆKNI
Hjá launamönnum vaknar af og til spurn-
ing um hvernig laun þeirra séu í saman-
burði við aðra. Þegar skemmtileg verkefni
og góður starfsandi ríkir á vinnustað starfs-
manna sýna rannsóknir að þessi spurning
raðast í þriðja sæti og jafnvel neðar á lista
um áhersluatriði varðandi starf þeirra.
Í ljósi þess að nýráðningar í störf hafa
aukist til muna og margir búa sig undir
launaviðtöl fylgir hér samantekt yfir hvar er
að finna upplýsingar um á hvaða launum
sérfræðingar eru að meðaltali og hvernig
þau hreyfast. Mörg hagsmunafélög sér-
fræðinga gera kjarakannanir þmt. tækni-
fræðingar og verkfræðingar og láta að auki
vinna markaðslaunatöflur fyrir sína félags-
menn. Það er fróðlegt að sjá hvernig þessar
tvær fagstéttir standa launalega séð miðað
við sérfræðinga almennt á almenna vinnu-
markaðinum. Annars vegar eru skoðaðar
meðaltals launatölur sem Hagstofan gefur
upp fyrir sérfræðinga almennt og hins
vegar hreyfingar á launum hópins (vísitölur
launa) frá einum tíma til annars (í þeim
hreyfingum eru m.a fólgnar hækkanir skv.
kjarasamningum svo og prósentuhækkanir
sem koma þar til viðbótar).
Fyrra svarið er að finna á slóðinni: http://
www.hagstofa.is/Hagtolur/Laun,-tekjur-og-
vinnumarkadur/Laun og þar er valin efsti
flokkurinn: Laun fullvinnandi launamanna
á almennum vinnumarkaði eftir starfsstétt og
kyni 1998-2010
Taflan sýnir launatölur fyrir árið 2010.
Hreyfingar launa og síðara svarið er
ma. að finna hér: http://www.hagstofa.is/
Hagtolur/Laun,-tekjur-og-vinnumarkadur/
Visitala-launa og þar er valið: Vísitala
launa helstu launþegahópa 2005-2011 sem
sýnir ársfjórðungslegar tölur. Í fréttum á
Hagstofuvefnum er einnig samantekt á
sömu tölum en fjallað ítarlega um hækkun
hvers hóps og birtist sú síðasta 9. desember
sl. fyrir 3. ársfjórðung 2011 (http://www.
hagstofa.is/Pages/95?NewsID=5851 ) og
segir þar m.a:
„Laun á almennum vinnumarkaði eftir
atvinnugrein og starfsstétt
.. Þá hækkuðu laun verkafólks mest frá fyrri
ársfjórðungi eða um 4,5% en laun stjórnenda
hækkuðu að meðaltali um 3,0% á sama
tímabili. Laun sérfræðinga hækkuðu mest frá
fyrra ári eða um 9,6% [leturbr. ÞGH] en laun
stjórnenda og iðnaðarmanna hækkuðu minnst,
um 7,2%.”
Þessi 9,6% hækkun sérfræðinga nær yfir
12 mánaða tímabil eða frá 3. ársfjórðungi
2010 til sama fjórðungs 2011. Þar sem pró-
sentuhækkun launa sérfræðinga fyrir allt
árið 2011 er enn óþekkt er ekki hægt að
framreikna launin í 2010 - töflunni að ofan
samkvæmt því. En tölurnar fyrir 4. ársfjórð-
ung 2011 munu liggja fyrir 9. mars 2012.
Fram til þess tíma er hægt að framreikna
launin með breytingu á mánaðarlegri
vísitölu en hún gefur amk. vísbendingu
þar sem hún er meðaltal launahækkana
á báðum vinnumörkuðunum, þ.e. þess
Laun sérfræðinga á almennum vinnumarkaði
opinbera og almenna og er þar að auki
meðaltal hækkana allra launþega. Þann
23. janúar kom fram í frétt Hagstofunnar
að síðastliðna tólf mánuði hefði launa-
vísitalan hækkað um 9,2% og að síðustu
tólf mánuði hefði vísitala kaupmáttar launa
hækkað um 3,7%. http://www.hagstofa.is/
Pages/95?NewsID=8548. Þannig má fram-
reikna til bráðabirgða reglulegu launin í
2010 töflunni með 9,2%. (Vísitalan miðast
við regluleg laun í hverjum mánuði).
Athyglisverðast er að almenn hækkun
launa í heildarkjarasamningum á vinnu-
markaði var 4,25% á þessu tímabili og
því ljóst að þær 9,2% launahækkanir sem
koma fram hjá úrtaki Hagstofunnar* eru
langt umfram kjarasamningsbundnar
hækkanir.
*Niðurstöður byggja á launarannsókn
Hagstofu Íslands sem er úrtaks rann-
sókn.
Niðurstöður ná til atvinnugreinanna
iðnaðar (D), byggingarstarfsemi og
mannvirkjagerðar (F), verslunar og
ýmissar viðgerðaþjónustu (G), sam-
gangna og flutninga (I) og fjármálaþjón-
ustu, lífeyrissjóða og vátrygginga (J).
Athugið að greinin er birt á vefjum VFÍ
og TFÍ í frétt á forsíðu og einfalt að fara
inn á uppgefnar vefsíður.
Þrúður G. Haraldsdóttir, sviðsstjóri kjaramála.
Launaviðtöl
Launaviðtöl eru hluti af launaákvörðunar-
ferli á almennum vinnumarkaði og gert er
ráð fyrir amk. árlegum viðtölum. Þar er til
dæmis metin frammistaða starfsmanns,
hæfni, menntun, ábyrgð og þróun hans
í starfi og tekin ákvörðun um hvort laun
skuli hækka. Hjá launþegum sem fá pró-
sentuhækkun á taxtalaun skv. kjarasamn-
ingum er metið, í árlegum launaviðtölum,
hvort hækka skuli laun umfram taxtahækk-
anir. Þær prósentuhækkanir launa sem
koma fram í vísitölu Hagstofunnar umfram
kjarasamningshækkanir eiga sér ma. stað í
þessum viðtölum, enda er gert ráð fyrir að
launakjör td. háskólamanna skuli ráðast af
því sem um semst á markaði.
Þeir starfsmenn sem sinna ekki launa-
viðtölum og fylgjast ekki með hreyfingum
á vísitölum launa gætu setið eftir á meðan
aðrir fylgja straumnum.
Eitt af verkefnum skrifstofunnar er að
aðstoða félagsmenn við að búa sig undir
launaviðtal og veita þær upplýsingar sem
liggja fyrir á hverjum tíma.
Þrúður G. Haraldsdóttir, sviðsstjóri kjaramála.
Af kjaramálum VFÍ og KTFÍ

2010
Neðri

fjórðungsmörk
Miðgildi Efri

fjórðungsmörk
Sérfræðingar;

 karlar/konur 496/430

  583/504 694/
 611
Fjöldi
 greiddra
 vinnustunda 37,5/37,5 40/40 40/40
Sérfræðingar;

 karlar/konur 503/435 609/513 709/627
Fjöldi
 greiddra
 vinnustunda 37,5/37,5 40/40 40/40
Sérfræðingar;

 karlar/konur 520/450 628/531 735/651
Fjöldi
 greiddra
 vinnustunda 37,5/37,5 40/40 40/40
Laun
 fullvinnandi
 launamanna
 á
 almennum
 vinnumarkaði

Heildarlaun
Regluleg
 heildarlaun
Regluleg
 laun
eftir
 starfsstétt
 og
 kyni
 árið
 2010

Skýringar:
Regluleg laun eru greidd mánaðarlaun fyrir umsaminn vinnutíma hvort sem um er að ræða dagvinnu eða vakta-
vinnu. Í þessum launum eru hvers konar álags-, bónus- og kostnaðargreiðslur, svo sem föst yfirvinna [reglubundin
yfirvinna sem getur verið öll unnin eða að hluta unnin og að hluta óunnin], sem gerðar eru upp á hverju útborg-
unartímabili.
Regluleg heildarlaun eru regluleg laun að viðbættum yfirvinnulaunum [tilfallandi yfirvinna, þe. ekki reglubund-
in yfirvinna], veikindalaunum og fyrirframgreiðslu vegna uppmælinga.
Heildarlaun eru öll laun, þ.e. regluleg heildarlaun auk ýmissa óreglulegra greiðslna s.s. orlofs- og desemberupp-
bótar, eingreiðslna, ákvæðisgreiðslna og uppgjörs vegna mælinga. Við útreikninga er hvorki tekið tillit til hlunn-
inda né akstursgreiðslna.