Verktækni - 01.06.2012, Blaðsíða 10

10 / VERKTÆKNI
Málþing um sjálfbært vatnafar. - Lífsgæði í blágrænu umhverfi:
Íslenskt sýnidæmi í Urriðaholti í Garðabæ
Málþing um sjálfbært vatnafar í byggð,
öðru nafni “blágrænar lausnir”, var
haldið í húsi Náttúrufræðistofnunar
Íslands í Urriðaholti í Garðabæ þann
24. apríl 2012. Málþingið var haldið á
vegum Garðabæjar, Norges teknisk-
naturvitenskapelige universitet í
Þrándheimi (NTNU), Háskólans í
Reykjavík, Háskóla Íslands, Urriðaholts
ehf. og Vatns- og fráveitufélags Íslands
(VAFRÍ). Það var vel sótt en það sátu
um 80 manns.
Pétur Kristjánsson formaður VAFRÍ kynnti
félagið sem stofnað var 2009. Hlutverk
þess er að stuðla að bættum vatnsgæðum
og öruggum vistvænum veitum og eru
allir velkomnir í félagið. Pétur minnti á að
vatn er mikilvægasta auðlind jarðarinnar,
sem vel þurfi að fara með. Það sé verkefni
mannfólksins og vísindaheimsins í dag og
í framtíðinni að skapa grundvöll fyrir sjálf-
bærum lifnaðarháttum sem samtímis geta
boðið upp á viðunandi lífsgæði. Mikilvægt
sé að Jörðinni sé skilað, kynslóð fram af
kynslóð, óskaddaðri og að minnsta kosti
ekki í verra ástandi en tekið er við henni.
Umfjöllun þessa málþings um sjálfbært
vatnafar, blágrænar lausnir, sé nýjung í
meðhöndlun ofanvatns en það er einmitt
einn af mikilvægum þáttum þess að koma
á sjálfbærum lifnaðarháttum.
Sjálfbært vatnafar
Sveinn Þórólfsson prófessor hjá NTNU,
ræddi um sjálfbært vatnafar í nútíð og
framtíð. Sveinn útskýrði hvaða áhrif þétt-
býlið hefur á náttúrulegt vatnafar borga
og bæja. Þétting yfirborðs valdi því að
regnvatn á ekki lengur greiða leið niður
í jarðveginn, en er flutt úr byggðinni í
fráveitukerfum. Það veldur því að vötn og
lækir geta þornað upp og votlendi hverfur.
Í miklum rigningum og asahláku, annar
fráveitan síðan ekki regnvatninu, sem getur
valdið flóðum og eyðileggingu.
Sveinn lýsti tæknilega muninum á hefð-
bundnum fráveitulausnum og lausnum
sem byggja á sjálfbæru vatnafari. Blágrænar
lausnir eru hluti þeirra innviða sem
nauðsynlegir eru fyrir sjálfbærni í byggð en
einnig til að takast á við flóð, sem munu
aukast verulega á ákveðnum svæðum
vegna breytinga á loftslagi. Blágrænar
lausnir gefa líka einstakt tækifæri til að
nýta regnvatn „það bláa“ til að auka gróður
„það græna“ í byggðu umhverfi og sam-
tvinna því náttúrulega.
Sveinn lýsti verkefnum á sviði sjálfbærs
vatnafars í Bergen og Þrándheimi, sem
hann hefur staðið að síðustu áratugi og
hvernig hann hefur tengt þau kennslu sinni
og rannsóknum. Kennslu og rannsóknir
þurfi til að þróa áfram hagkvæmustu leiðir
við innleiðingu blágrænna lausna. Sveinn
kom að skipulagi blágrænu lausnanna
í Urriðaholti og benti á að Urriðaholtið
væri gott sýnidæmi um vel heppnaða inn-
leiðingu blágrænna lausna. Það væri vegna
heildstæðrar nálgunar strax á skipulagsstigi,
sem sé lykilatriði farsællar innleiðingar.
Sveinn benti á að hérlendis þurfi að setja
lög og reglugerðir og vinna leiðbeiningar
um hönnun og rekstur sjálfbærra fráveitu-
kerfa. Einnig væri mikilvægt að innleiða
sjálfbært vatnafar í allri byggð. Fræða þurfii
unga fólkið í skólum landsins um hringrás
vatns, mikilvægustu auðlind jarðarinnar.
frh á bls 12.
Ný stefna frá röri til blágrænna lausna