Læknablaðið - 01.10.1916, Page 11

LÆKNABLAÐIÐ
153
voru á 89 sjúkl. aS eins gerSir 4. ÁstæSan fyrir því, aS progredient tilf.
þurftu svo sjaldan chir. aSgerSa, var aS þakka gjörbreytingu á meSferS-
inni, og aSallega 2 aSferSum: „Systematischer Dauerbestrahlung" meS
kvikasilfurkvarsljósi, og „Röntgentiefentherapi". — Ljósgeislunin var ætiS
„almenn“, þegar ekki var aS eins um húSberkla aS ræSa. Sjúkl. lágu á
lágum bekkjum, ca. 1 meter frá lampanum, helst nálægt opnum glugga.
Augun eru varin meS dökkum gleraugum eöa dúkur lagSur yfir þau.
Allur líkaminn aS öSru leyti er nakinn. Fyrsta geislunin varir 5 mín. Tím-
inn er svo smáaukinn, geislaS bæSi aS framan og aftan, þangaS til geislaS
er alt aS 4 kl.st. á dag. Lækningartíminn er langur, fer eftir tilfellinu;
„bei Schwerkranken" tekur hann marga mánuSi. MeSferSina sníSur hann
alveg eftir aSferS Rolliers, lampinn var Hagemanns Modification: Til þess
aS fá nógan hita, sem skortir viS venjulegan kviksilfur-kvarslampa. Til
þess aS fá dálitiS af rauSum geislum, sem ekki vantar alveg „bei der
alpinen Höhensonne“, var settur hringur af vanalegum glóSarlömpum i
kring um kvarslampann. Áhrifin eru almenn og loköl: Almennu áhrifin
lýsa sjer í aukningu hæmoglobinsins, betrun líSunarinnar, þyngdar-aukn-
ingu, sjúkl. verSa rólegri, matarlistin batnar, og sömuleiSis svefninn. —
Lokali batinn stafar ekki aS eins (og ef til vill ekki einu sinni aS mestu
leyti). af áhrifunum á sjálfa skemdina, heldur eru miklu fremur afleiSing
af almennu áhrifunum. Batanum má fylgja á Röntgen-myndum. ViS spina
ventosa má sjá hvernig þykkniS í periostinu hverfur. T. d. mátti sjá
hvernig olnbogaberklar á 4 ára barni bötnuSu eftir 3 mán., þannig aS hiS
tub. focus resorberaSist. Á 5 ára barni meS alvarlega fungösa berkla í
hnéliSnum mátti sjá hvernig fungusinn regenereraSist og liSfletirnir urSu
sléttir, sem áSur voru þaktir meS tub. granulationum. 11 ára drengur meS
spondyl tub. dorsal varS á hálfu ári þjáningalaus, get gengiS einn síns liSs
án umbúSa, og fór mjög fram aS kröftum. Jafnvel viS alvarlegar destruk-
tionir og ostmyndanir mátti sjá mikinn bata. Þráfaldlega tókst aS lækna
alvarlegan progredientan Coxitin. 22 ára gömul stúlka meS mjög auma
destruerandi berkla í hnéliSnum, og subluxation af tibia, batnaSi á ári
svo, aS bólga og eymsli voru horfin, og þó var töluverS hreifing i liSnum.
Þetta tilf. er mjög eftirtektarvert af því, aS höf. segist ekki myndi hafa
hugsaS sig um áðúr fyr meir aS resecera liSinn. — ViS fistla var árangur-
inn misjafn. BæSi á börnum og fullorSnum tókst aS lækna fistla, sem
áSur höfSu veriS „kolossal secernierend“. í öSrum tilf. tókst þaS ekki,
og þá voru fistlarnir alveg ólæknandi.
Jafnframt ljósböSum voru notaSar — aS minsta kosti viS berkla í bein-
um og liSum — systematiskar Röntgen-geislanir. K. álítur þó aS ljósböSin
hafi veriS aSalatriSiS, Röntgen-geislunin aS eins hjálparmeSal.
K. hefir búiS til nýja aSferS viS purul. progredient berkla í liSum, þar sem
komin er „mis'chinfektion“. í abscessinu eSa út frá fistlinum gerir hann
breiSa incision meS partiel exkochleation, tamponerar og geislar svo sár-
flötinn á eftir meS kvarslampa og Röntgengeislum. Árangurinn varS ágætu;
í mörgum alvarlegum tilf. á fullorSnum. Sárin hreinsuSust, meinin bötnuSu
án resektionar. Slík aSferS hefSi áSur hefnt sín grimmilega og sýnir best
nytsemi ljóslækninganna. Ivönig sker aS eins þau tilfelli, þar sem auSvelt
er aS eliminera focus: beinfocus, sem auSvelt er aS ná til og eklci hafa
perforeraS inn í liS, eins og t. d. á rifjum. Enn fremur berkla í isoleruSum