Læknablaðið - 01.05.1925, Blaðsíða 6

76
LÆICNABLAÐIÐ
en a‘ð hafa hann eins og hálfdauðan á milli handanna. Einkum hefir mér
gefist deyfingin vel við einfalda botnlanga- og kviðslitsskurði, prófkvið-
ristur og þaðan af minni aðgerðir.
Á kandidats-árum minum vandist eg heilmiklum kúnstum í eftir-með-
ferð óperatíónssjúklinga. Er mér ánægja að, að hafa smám saman kom-
ist að raun um, að margar þeirra eru óþarfar. Það var t. d. alsiða þá,
eftir alla meiri háttar holskurði, hvort sem blóðmissir og c h o c fylgdi
eða ekki, að gefa s a 11 v a t n s - i n f ú s í ó n og þar að auki s t i m u 1-
e r a með digalen, coffein, stryknin eða kamfóru-injektíónum á fárra klst.
fresti. Ennfremur var algengt að svelta sjúklingana, neita þeim um vott
og þurt, — ef til vill marga daga, ef um maga- og garnaskurði var að ræða.
Eg hætti fljótt við saltvatnsinnspýtinguna. Bæði þótti mér hun taf-
söm, en þar að auki olli hún sjúklingunum mikils sársauka. Eg sá fljótt
að þetta gerði hvorki til né frá um árangurinn, en svifti sjúklinginn óþæg-
indum. Að eins hefi eg haldið eftir kamfóruinnspýtingu við og við og
dropa’clysma í endaþarminn stöku sinnum til að minká sáran þorsta, en
hefi þó saltvatnsinnspýtingu á reiðum höndum ef blóðtap er mikið.
Eg hefi einnig með ánægju tekið upp þann sið eftir Bier og öðrum, að
leyfa sjúklingum eftir maga- og garnaskurði, strax á öðrum sólarhring
fljótandi næringu engu síður en öðrum skurðarsjúklingum. Okkar þjóð-
legu drykkir, skyrblandan o k k a r g a m 1 a og m j ó k u r s ý r u-
d r u k k u r hafa gefist mér framúrskarandi vel handa sjúklingum eftir
skurði jafnskjótt og mesta velgjan er horfin, eða stundum til að eyða
þrálátri velgju eftir svæfingu.
Eg nota, eins og fleiri, morfíninnspýtingu (iy2—2 ctgr.) á undan öll-
um meiri háttar aðgerðum, til þess bæði að komast af með minna af svæf-
ingar- og deyfingarlyfi og til þess að gera sjúklinginn rólegri og minna
velgjuhætt á eftir skurðinum.
Reynslan hefir kent mér, að eg get komist af með tvær stærðir af
catgut til allra einfaldra saunta og æðahnýtinga (nr. i og 2). Eg nota
joðcromcatgut ad mod. Claudius og útbý það sjálfur. Við maga- og
þarmasauma nota eg silki nr. 1. í fasciu magálsins nota eg al. bronze, en
bæti venjulega við fáeinum djúpum fishgut-saumsporum til þess að koma
fremur í veg fyrir hæmatoma í sárinu, og nota venjulega Michelsklemm-
ur i húðina. Fishgut-þræðina hnýti eg þá oft yfir tvo grisjuvöndla, sem
eg legg sinn hvoru megin við klemmurnar, eða festi slíka vöndla að sár-
inu með heftiplástursræmum. Með þannig lagaðri immobilisatio
sársins er áreiðanlega besta trygging fengin fyrir því, að ekki komi
hæmatomata og myndist þrálátar smáigerðir undir skinninu.
Eg lærði það af Borelius í Lundi, að taka ætíð klemmurnar úr sári
sjúklingsins á 6. eða 7. degi og hefir gefist það veí. Að eins verður að
taka klemmurnar v a r 1 e g a og immobilisera sárið vandlega eftir sem
áður með heftiplástursumbúðum.
Ekki hefir mér getist að þeirri nýtisku-aðferð sumra lækna, að láta
sjúklinga eftir stórskurði fara snemma á fætur („Frúhaufstehen"). Eg
hefi fundið, að lang hollast er að láta sjúklingana venjulega ráða, og láta
þá sjálfa finna hvenær þeir eru fótaferðafærir. Eftir kviðristur er það
venjulegast fyrst á 10.—12. degi, sem þá fer að langa á fætur, og fá þeir
það þá ef sárið er í góðu lagi.