Læknablaðið - 01.12.1937, Blaðsíða 7

LÆKNABLAÐIÐ
iJ3
gerðu fyrir allmörgum árum Rönt-
genskoSun á þörmum hjá ca. 2600
sjúklingum, og studdust þeir sér-
staklega við Stierlings einkenni. Af
þeim 60—70 sjúklingum ])eirra, sem
síSar komu til krufningar, reyndist
Röntgengreining þeirra aS mestu
rétt. Auk Stierlings einkennis sjást
oft, við garnaberkla, hreytingar á
útlinum garnanna, veggur þeirra er
þykkur, samdrættir reglulegir,
haustrae hverfa, görnin ver'Sur
styttri og þrengri. Oft sjást þrengsli
og víddir ofan þrengslanna. Mikil
áhersla er og lögð á hólgu í val-
vula Bauhini, sem oft sést vel á
sérmyndum af coecum. Þá er þa‘S
og þýðingarmikiÖ, aS ileocoecal-
tumor veldur allsérkennilegum
breytingum. Ef sár eru i colon sést
stundum, eftir tæmingu á contrast-
efninu, meiri eÖa minni óregla á
slímhimnufellingunum, sem annars
eru nærri symmetriskar. Rother.
sem hefir rannsakaÖ mjög ítarlega
Röntgenbreytingar viÖ garnaherkla,
hefir gert Röntgenskoðun á 150
sjúklingum, er síÖar voru krufnir.
í 82% var greining hans rétt. í
flestum tilfellum, sem á milli har.
fundust við krufningu meiri breyt-
ingar en viÖ var búist, en athugandi
er, aÖ stundum var alllangur timi
frá því skoðunin fór fram og þar
til sjúklingurinn dó, og á þeim tíma
liklegt, að sjúkdómurinn hafi á-
gerst. Það er af ])essu augljóst, að
Röntgenskoðun veitir afarmikils-
verða og mismunandi hjálp við
greiningu garnaherkla.
í elstu læknaritum er þess oft
getið, að ef phthisikarar fái þrá-
látan niðurgang, þá sé úti um alla
hatavon. Ennþá er einnig viður-
kent, að garnaberklar spilli mjög
hatahorfum sjúklinga. Síðan tókst
t með Röntgenskoðun, að finna hin
vægari tilfelli veikinnar, er þó ekki
litið alveg jafnsvörtum augum á
batahorfurnar og áður. Við krufn-
ingar hefir einnig komið í ljós, að
alloft sjást merki um gróin berkla-
sár og bólgur i görnum.
Til varnar garnaberklum er áríð-
andi að hvetja sjúklinga til að
kingja ekki hráka. Athugandi er
þó, að altaf kingja sjúklingar slími
eða hráka í svefni, eins og sjá má
á því, að nálega ætíð finnast berkla-
sýklar í magainnihaldi opinna sjúk-
linga, og það jafnvel þótt ekki tak-
ist með neinu örðu móti að finna
smit í uppgangi þeirra. Það er því
augljóst, að loftbrjóst og aðrar að-
gerðir er flýta fyrir smitleysi sjúk-
lingsins hafa mikla þýðingu til
varnar gegn garnaberklum, og því
meiri því fyr, sem þær eru gerðar
i veikinni.
Meðferð: Mataræði fer eftir al-
mennum reglum um mataræði við
almenna þarmasjúkdóma. Aríðandi
er þó að gæta þess, að fæðið sé
ekki of einhæft. Er á seinustu ár-
um með rökum deilt á strangt mat-
aræði, sem tíðkast hefir við marga
sjúkdóma, t. d. sykursýki og sjúk-
dóma í meltingarfærum, og er
sannanlegt, að stundum er hið fyr-
irskipaða fæði hættulegra sjúk-
lingnum en sjálfur sjúkdómurinn.
Mac Konkey fann, að marsvín fá
frekar garnaberkla ef þau eru C-
vitamínsnauð. Hann lagði því á-
herslu á vitamin-auðugt fæði, og
ráðlagði matskeið af lýsi og 85 ccm.
af tómatsafa á dag við garnaberkl-
um. Ýmsir, t. d. Brown og Samp-
son, hæla þessari blöndu ; aðrir gera
minna úr henni. Við meltingarkvilla
nýtast bætiefni illa, einkum C-efn-
ið; þar að auki er C-deficit við
langvinna lungnaberkla. Sjúklinga
með garnaberkla vantar því nálega
ætíð C-efni, og án C-efnis og ann-
ara bætiefna ekkert immunitet, eng-
in mótstaða. A-bætiefnið hefir og
sérlega þýðingu við græðslu sára.