Læknablaðið - 31.12.1941, Blaðsíða 15
LÆK NAB LAÐ IÐ
153
Tannlækningar í sveitum.
Tannskemmdir eru orönar svo al-
gengar hér á landi sem annarsstað-
ar, aö það má heita fátítt, að hitta
fyrir sér fólk á fullorðins aldri, er
allar tennur hafi heilar. Hitt er ekki
sjaldgæft, að ungt fólk, og eink-
um kvenfólk, hafi misst flestar eða
allar tennurnar, og gangi siðan með
gervitennur. Því að enn er það svo,
að mikill hluti landsmanna á þess
engan kost, að láta gera við tenn-
ur sinar, og verða því að láta taka
þær jafnótt og þær skemmast, til
þess að fá frið fyrir tannpínunni.
Það er að vísu mikill munur á
því, að hafa gervitennur, eða vera
tannlaus. En mest er þó um það
vert, aö geta haldið sínum eigin
tönnum nothæfum. Enda þótt tann-
lækningarnar taki ekki fyrir orsök
tannskemmdanna, hafa þær hina
mestu þýðingu. Með þeim má tefja
fyrir frekari skemmdum, auk þess,
sem skemmda tönnin er gerð not-
hæf, og komið í veg fyrir að
hún verði gróðrarstía fyrir
sý'kla, er síðan geti valdið
margvislegum sjúkdómum og
fylgikvillum. A það má og minna,
hver áhrif það getur haft á vöxt
kjálkans, ef tennur eru dregnar úr
börnum. Þá getur og munnhirðing
aldrei verið í góðu lagi, ef mikið
er af skemmdum tönnum.
Fyrst og fremst ber auðvitað að
stefna að því, aö efla tannhreyst-
ina, eftir því sem við höfum vit
og getu til. með hættu mataræði;
En það væri of mikil bjartsýni. að
búast við skjótum árangri i þeim
efnum, svo að jafnhliða því verð-
um við að leggja áherzlu á það,
sem flestir hafi tök á að varðveita
tennurnar, þótt skemmda verði
vart. Mjög eru þessu ábótavant hjá
okkur, eins og kunnugt er. Tann-
læknar aðeins í stærstu kaupstöð-
unum, og ekki fleiri en svo, að t.
d. hér í Reykjavík þarf fólk að biða
vikum saman eftir því, að fá tann-
viðgerð. En út um sveitir landsins
er víðast, eins og áður var getið,
enginn kostur tannlækninga. Þar
gengur fólk með skemmdar tenn-
ur, þangað til tannpína eða fylgi-
kvillar gera vart við sig, og þá er
eina ráðið að kippa tönninni í
burtu.
Til þess að bæta úr þessu vand-
ræða ástandi voru lögin um tann-
læknakennslu við læknadeild Há-
skólans gefin út, og hefir þeirra
verið getið hér í Læknablaðinu (3.
tbl. 1941). Er gert ráð fyrir því,
að kennslan hefjist á næsta hausti.
Horfur eru því á að tannlæknum
fjölgi á næstunni, og verður þá
greiðari aðgangur að tannlækning-
um i kaupstöðunum.
E11 þess mun langt að biða að
vandræðin í sveitunum leysist af
sjálfu sér fyrir þessar aðgerðir
einar, því að eftir reynslunni um
lækna að dæma má búast við því,
að tannlæknar verði tregir til þess
að setjast að út um land, meðan
nokkur \'on er sæmilegrar afkomu
í kaupstöðunum; og þeir munu
lengi geta tekið við.
Héraöslæknar út um land verða
að sinna mörgum læknisstörfum,
sem sérfræðingar annast í kaup-
stöðunum, enda eru niörg þau störf,
þótt til sérgreinar teljist, ekki
vandasamari en almenn læknis-
störf. Aðeins hin vandasamari til-
felli, er krefjast sérstakra tækja
og tækni, eru þá send sérfræðing-
um.
Gætu héraðslæknar þá ekki einn-
ig sinnt tannlækningum að ein-
hverju leyti? í stærstu héruðunum