Læknablaðið - 01.06.1942, Blaðsíða 8

LÆKNABLAÐlt?
18
og fremst áköf uppköst. Maturino
spýtist út um munn og nef, oft
marga metra. Þessi uppköst byrja
venjulega í fjóröu viku frá fæö-
ingu, en geta byrjaö bæöi fyr og
siöar. í fyrstu eru þau smávægi-
leg og líkjast þá uppköstum, sem
stafa af offylli eöa því, aö krakk-
inn gleypir loft meö mjólkinni, en
fljótlega kemur þeirra rétta eöli í
Ijós. Börnin geta kastað upp strax
eftir máltíðir, en líka mörgum tím-
um seinna. Þaö sem upp kemur,
er meira eöa minna melt, eftir því,
hve lengi þaö hefir veriö í niag-
anum. 1 spýjunni er oft töluvert
slím, og blóö er ekki óalgengt, aft-
ur á móti finnst aldrei gall, hversu
heiftug sem uppköstin eru.
Af magasýrum verður ekkert
ráöiö um greiningu sjúkdómsins,
stundum er of mikil en stundum
of lítil sýra. Pepsin og hleypir eru
eölileg.
Annaö aöal einkenniö er sýni-
leg magaperistaltik, þaö er öldu-
hreyfing, sem byrjar undir vinstra
rifjabarði og hreyfist hægt yfir
magann og hverfur hægramegin
viö naflann. Þetta einkenni kemur
venjulega ekki fram. fvr en 1>arniö
er l)úiö aö kasta upp i i—2 vikur
og er oft ógreinilegt í fyrstu, en
síöar veröur það mjög áberandi
og sést oftast nær i marga mán-
uöi eftir að barniö er hætt aö kasta
upp.
Þáö undarlega viö þessa sam-
drætti í maganum er, aö þeim
fylgir enginn sársauki. Barninu
viröist líöa ágætlega, þó miklir
samdrættir sjáist. Oft er hægt að
framkalla þessar hreyfingar meS
því aö láta barnið sjúga, og er þá
ekkert betra aö þaö drekki, sömu
hreyfingar koma fram, ef Imrnið
tottar snuö.
Þriöja einkennið er fæöuleifar í
maganum. Venjulega tæmist mag-
inn á þremur tímum, en viö sten-
osu eru oft i—2 hundruð cc. i mag-
anum eftir 4 tíma. Mjög auövelt
er aö prófa þetta meö því aö fara
niður meö granna magaslöngu
(Nelatonskatheter) og spýtist þá
magainnihaldið gegnum hana.
Sem afleiöing af uppköstunum
koma svo 3 mikilsverð einkenni:
Hægðatregöa, lítiö þvag, og síöast
en ekki sízt að barniö þyngist ekki
eöa leggur af.
Til þess aö vera viss um sjúk-
dómsgreininguna, þurfa öll þessi
einkenni að vera fyrir hendi, meira
eöa minna greinileg, en finni maö-
ur þetta allt, er greiningin örugg.
Eitt atriði ínætti nefna i viöbót.
sem er mikils viröi. þegar þaö
finnst, en þaö er pylorus tumor.
Hann er aö finna mitt á niilli
hægra rifjabarðs og nafla, oft
finnst hann alls ekki og þarf mikl't
æfingu til þess aö greina hann.
Þaö er þvi alls ekki nauösynlegt
aö finna hann, til þess aö fá vit-
neskju um stenosu.
Þegar barnið er búiö aö liafa
sjúkdóminn i nokkrar vikur, eru
þau einkenni, sem getiö var utn
áöur, orðin mjög greinileg og auk
þess er allt útlit barnsins tnjög
frábrugöið útliti heilbrigðra barna.
Það er þá fyrst svipurinn, hann
er ellilegur eins og á gamalmenni.
enniö hrukkótt og djúpar hrukkur
í kringum numninn. AndlitiÖ er
horaö og innfallið, gráleitt meö
undarlegum óánægju- og þjáninga-
svip. Þessi börn brosa aldrei, fyr
en sjúkdómurinn er i rénun og hafa
margir þaö til marks, aö þegar
barniö sé fariö að brosa, þá sé þaö
sloppið.
Þegar barniö er klætt úr fötun-
um, sér maöur sannkallaða beina-
grind. Útlimir eru grannir og húö-
in hangir i fellingum utan á þeim.
Þaö er hægt að telja riíin á löngu