Læknablaðið - 01.06.1942, Blaðsíða 10

20
LÆKNAB LAÐIÐ
um uppköstin! En hvaSa fæöa sem
notuS er, verður maSur aö fylgja
þeirri meginreglu, að reyna til
þrautar hverja tegund fyrir sig,
en ekki nota eitt í dag' og annað á
morgun; meS því móti fæst aldrei
hugmynd um, hvaS bezt þolist, og
svo lendir allt í vitleysu og káki.
Margar fleiri fæSutegundir hafa
veriS reyndar, t. d. smjörvellingur,
en almennri útbreiSslu hefir þaS
ekki náS. Reynt hefir veriS aS gefa
alla fæSuna rectalt, en þaS hefir
mistekizt hjá flestum. Aftur á
móti er nauSsynlegt aS gefa salt-
og syktirvatn rectalt, þegar börnin
fara aS þorna upp, og er þá gefiö
20—40 cc. oft á dag. Nægi þaS
ekki, má Iíka gefa 50—75 cc. undir
húSina 2 til 3svar á dag og er þá
bezt aS sprauta utanvert í lærin.
ViS blóöugum uppköstum er lang
bezt aS gefa blóS úr öSruhvoru for-
eldranna, 10 cc. í vöSva annan-
livern dag, alls 4—6 sinnum. Marg-
ir mæla eindregiS meS aS tæma
magann aS minnsta kosti 1 sinni
á dag meS magaslöngu, en maga-
skolanir, sem áSur tíSkuSust mik-
iS, eru nú dottnar úr sögunni. MeS
þessari aSferS kemst maSur oftast
nær aS markinu, svo sjaldan þari
aS gripa til meSala og lang liezt
er aS þurfa ekki aö nota þau. Þaö
sem flestir nota, er atropin og skyld
lyf. Sé þaS notaS i hæfilega stór-
um skömmtum, er enginn efi á, aS
þaS losar krampann í pylorus í
incirgum tilfellum, en til þess aö ná
því, þarf aS gefa svo stórau
skammt, aS barniS nálgist þaS aS
fá eitrun. Eitrunin lýsir sér í því,
aö barniS roSnar skyndilega og
fær síöan hita, allt upp í 41 stig
og getur þá dáiS snögglega, ef
ekki er viS því séS í tíma. Atropin
má aldrei gefa í stórum skömmt-
um til aö byrja meö, því mörg
börn liafa idiosynkrasi gegn þvi
og dæmi eru til aS barn hafi dáiö
af skammti, þar sem aSeins var
gefiö 1/10 mg. Annars þola flest
börn ótrúlega stóra skammta. At-
ropin má heldur aldrei gefa, ef
þvagmyndun er lítil, lyfiö getur
þá safuast fyrir i likamanum og
skyndilega valdiS heiftarlegri
eitrun. Atropin ætti því aldrei aS
nota nema á sjúkrahúsum þar sem
hægt er aö fylgjast vel meö barn-
inu og hætta, þegar þörf krefur.
í þessu sambandi get eg ekki lát-
iö hjá HSa, aS vara menn viS ó-
hóflega mikilli notkun á Bella-
folin og skyldum lyfjum viö svo-
kölluSum vindverkjum í börnum.
í fyrsta lagi fylgir Bellafolin sama
hætta og Atropini hvaS Idiosyn-
krasi snertir og má þvi aldrei gefa
þaö eftirlitslaust. Sjálfur hefi eg
séS hér á landi eitrun af því, é'ftir
aS barn hafSi fengiö 2 dr. tvisvar.
ÞaS barn fékk 40 stiga hita. í ööru
lagi hjálpar þaö ekki nálægt því
öllum tilfellum, og í þriöja lagi
er þaS alltaf óþarft, því meS því
aS atluiga, hvaö IxirniS fær, og
hvernig þaS fær mat sinn, er allt-
af hægt aS komast eftir, af hverju
verkirnir stafa og kippa því i lag
meS réttu mataræöi o. fl. Finnst
mér þaö miklu skvnsamlegra en
aS slá á verkina meS sterkum
lyfjum.
Mænusóttarsýklar lifa stundum
ótrúlega lengi i görnunum og ber-
ast þaSan meS saurnum svo mán-
uSum skiptir, eftir afturbata.
Sjúklingur, sem fékk aöeins snert
af veikinni og enga lömun varo
t. d. sýklaberi í fulla 4 mánuSi. —
(A. B. Sabin, f.A.M.A. 26/6 '41).
G. H.