Læknablaðið - 01.07.1943, Blaðsíða 13

LÆKNABLAÐIÐ
3
sem bigemini, partiel block o. fl.
-— þar á meöal er lögö áherzla á
sjóntruflanir, sem ereitt fyrsta ein-
kenniö um intoxication oft og tíð-
um, en sem margir gleyma að taka
tillit til. Loks gefur Withering
glögg fyrirmæli um hvernig gefa
skuli lyfiö.
Þaö er lýgilegt, að þetta allt
skuli vera ritað fyrir rneira en 150
árum síðan, og í rauninni er hér
ekki miklu viö að bæta, sem þýö-
ingu geti haft. Þó skal nokkru viö
bætt, einkum til frekari skýringa.
Ekki er hér tækifæri til að fara
ítarlega út í pharmacologiska eig-
inleika digitalis, og verður því að-
eins drepið á helztu atriðin.
Eftir síðari tíma athugunum eru
þessar verkanir digitalis á hjartað
helztar (Cushny og fl.) :
I. Samdráttarafl aftuúhólfa
hjartans eykst, vegna áhrifa
á hjartavöðvan sjálfan.
II. Leiðsluhæfnin í His-bandi
minnkar, bæði vegna- beinna
áhrifa á leiðslukerfið sjálft,
sem og vegna vagusertingar.
III. Tilhneiging til aukaslaga
eykst, bæði í fram- og aftur-
hólfum.
IV. Hjartastarfsemin verður hæg-
ari, vegna áhrifa á nodus sino-
auricularis, sem stjórnar hrað-
anum (pacemaker).
Eins og sjá má af þessu, eru þau
áhrif, sem menn vænta sér af digi-
talismeðferð, þessi:
I. Vaguserting — en af henni
leiðir:
a. hægari hjartastarfsemi.
Sino-auricul. hnúturinn
sendir frá sér strjálli im-
pulsus.
1). tímabilið, sem vöðvinn í
framhólfum er ófær til að
svara ertingu styttist.
c. leiðsluhæfni í öllu leiðslu-
kerfi hjartans tregðast.
II. bein lamandi á'hrif á leiðslu-
kerfið sjálft.
III. bein áhrif á hjartavöðvann:
a. aukið samdráttarafl vöðv-
ans.
b. refraktær tímabil vöðvans
lengist.
En af þessu leiðir aftur beint,
við hverskonar hjartatruflanir,
helzt sé að vænta árangurs af lyf-
inu, sem sé sérstaklega þegar
hjartastarfsemin er hröð og ef til
vill óregluleg, þannig að vöðvinn
fær ekki nægilega hvíld milli
hjartaslaganna, vegna styttingar
á diastolu, og þegar tilætlunin er
að fá kröftugri hjartaslög. Að það
eru einmitt hin lamandi áhrif á
ieiðslukerfið sem eiga mjög mik-
inn þátt í hinum góða árangri af
digitalismeðferð, sést e. t. v. bezr
ef hugsað er um sjúkdóm eins og
arythmia perpetua, þar sem atria
slá ca. 400 sinnum á mínútu hverri,
og afturhólfin e. t. v. 160 slög á
mínútu, en svo og svo mörg af
þessum slögum eru gagnslaus,
vegna þess að púlsbylgjan nær
ekki út í perifer slagæðar. (puls-
deficit). Lækki púlshraðinn t. d.
niður í 60 per mín. sparar það
hjartanu erfiðið af 6000 slögum
á klst., eða rúmlega 100.000 slög-
um á dag. Þetta er sýnilega geysi-
legur léttir fyrir ofreynt hjarta.
Við það verður þó að kannast,
að indicationes eru ekki fyllilega
ljósar, um sumar rífast hinir fróð-
ustu menn ennþá, svo sem þegar
um reglulega og skikkanlega
hjartastarfsemi er að ræða, en
hjartabilun er ekki ennþá komin
í ljós. Þó benda nýjustu rannsóknir
ótvírætt til að einnig í þessum
tilfellum megi digitalis að gagni
koma til að fyrirbyggja insuffici-
ens.
Á hinn bóginn eru allir hjarta-
sérfræðingar sammála um ýmsar