Læknablaðið - 01.09.1943, Blaðsíða 17

LÆKNABLAÐIÐ
43
Vöðvagigt.
Ef tir
Kristján Hannesson.
Verkir í vöövum og siríum af
rheumatiskum uppruna eru tví-
mælalaust einna a’gengastir þeirra
kvartana er sjúkl. koma með til
læknis síns.
Þessi einkenni eru allhvimleiö
bæöi fyrir sjúklinginn og lækni
lians. Fyrir sjúklinginn vegna þess
aö hann er iðulega ónógur sjálfum
sér, tíöum óvinnufær um lengri
eöa skemmri tíma og stundum
má sjúklingurinn sig ekki hræra,
en verður aö liggja i rúminu vegna
sársauka, — fyrir lækninn vegna
þess aö hann veit ógerla um orsök
þessara kvartana og ráð við þeim.
Hér mun aðeins verða gerð til-
raun til þess að segja frá þeim or-
sökum sem almennt er talið að
skoða megi sem pathogenetiskar
en þaö eru breytingar i vöðvum
eða öllu frekar á takmörkum vöðva
og bandvefs, sem myndast hafa
fyrir tilverknað utanaðkomandi á-
hrifa, innanaðkomandi álirifa eða
hvorttveggja.
Þessar vöðvabreytingar sem
nefndar hafa verið myosis, myoge-
losis. myopathia e functione, gefa
yfirleitt skýra sjúkdómsmynd, þó
geta einkennin verið allbreytileg
og fer það mest eftir lokalisation-
inni.
Venjulega er gerður greinar-
munur á primer (essentiell) myosis
cg secunder myosis, en þar ligg-
ur venjulegast til grundvallar
greinilegur sjúkdómur og þá oft-
ast í beini, lið eða hvorutveggia.
Inn á þessa greiningu verður ekki
ríánar farið hér, enda öllutn ljóst.
Primer myosis. kemur í fólk á
öllum aldri en lang algengust hjá
nviðaldra fólki og eldra, er talin
tiðari hjá körlum en konum. Myos-
is byrjar stundum skyndilega með
sárum verk í hinum sjúka staö
svo sjúkl. ber varla af sér og þol-
ir sig ekki aö hreyfa. Slikt ástand
getur staðið í nokkra daga cg i
allra mesta lagi eina til tvær vik-
ur. Algengast er þó að sjúkl. þjá-
ist af langvimum óþæHnda
þreytuverk, í eða nálægt hinu sjúka
svæði, sem getur horfið við á-
reynslu en óþægindin koma aftur
við hvíld og geta jafnvel haldið
vöku fyrir fyrir sjúkl., svo að hann
getur ekki hvílzt. Sjúklingurinn
finnur sig stöðugt þreyttan, óupp-
lagðan tií vinnu og stöðugt með
óþægindi eða þreytuverk, sem
venjulega er bundinn við einhvern
ákveðinn stað. Vinnuhæfnin
minnkar, afköstin verða rýrari og
auk þess almenn vanlíðan hjá
sjúkl.
Við object. rannsókn finnst
glöggt við palpation deigkennd
fyrirferðar (consistens) aukning á
þeim svæðum setn sjúk eru, þessi
svæði eru sár við þrýsting. Fyrir-
ferðaraukninguna er auðvelt að
finna ef læknirinn nýr ögn af feiti
t. d. olivenolíu eða plöntufeiti á
það svæði sem um er að ræða.
Ætiologia myosis, myopathia e
functione, myogelosis er harla ó-
ljós og meöal fræðimanna eru mis-
munandi skoðanir um orsök til
myotiskra breytinga. Helzt er þó
að skipta primer myosis á eftir-
farandi hátt:
i. Myosis sem komin er. vegna